Job 12:9-10

Job wijst op getuigen

Na een tussenzin (Jb 12:4-6) keert Job terug naar zijn hoofdargument (Jb 12:2-3) en roept hemel en aarde tot getuige om aan te tonen dat God overal is en alles doet (Jb 12:7-13). Hij wijst zijn vrienden op de lagere schepping, die van de dieren en de vogels (Jb 12:7). Ze moeten maar eens bij die dieren in de leer gaan. Dan krijgen ze onderwijs over Gods handelen. Hun onwetendheid verdwijnt dan, want het zal hun bekendgemaakt worden hoe God handelt. Als ze te rade gaan bij de aarde en de vissen van de zee, zullen ze hetzelfde onderwijs krijgen, want zij vertellen hetzelfde (Jb 12:8). Ze zullen ontdekken dat overal in de natuur dezelfde onrechtvaardigheid te zien is die ook hij ervaart. De natuur maakt duidelijk dat de sterke het van de zwakke wint en dat zij die wreed zijn de overhand hebben.

God doet overal hetzelfde. Wat ze in de natuur zien, bevestigt wat er in de mensenwereld gebeurt. Ook daar zijn het de brutale en wrede mensen die over de zachtmoedigen heen walsen. Het is toch iets wat iedereen waarneemt (Jb 12:9)? Is er iemand die dit niet ziet? Die is dan wel erg kortzichtig of helemaal blind. Hierachter zit “de hand van de HEERE”. Hier komt in de gesprekken met de vrienden de enige keer de naam ‘HEERE’ voor.

Door wat Job zegt, zou iemand kunnen denken dat God de veroorzaker van het kwaad zou zijn. We moeten bedenken dat wat Job beschrijft, het gevolg is van de zonde die in de wereld is gekomen. God is niet de veroorzaker van het kwaad. Hij heeft wel gevolgen verbonden aan het kwaad dat er is. Een van die gevolgen is, dat het kwade over het goede heerst, waardoor het kan lijken alsof Hij het doen van het kwade beloont.

God houdt alles wat leeft in Zijn machtige hand (Jb 12:10; vgl. Mt 10:29). Daarmee onderstreept Job Gods soevereiniteit. Alles is onder Zijn controle. Dat betreft de ziel van alle levende wezens – mensen en dieren – en daarboven ook de geest die Hij van alle levende wezens alleen aan de mens heeft gegeven (Pr 3:21; Gn 2:7; Dn 5:23). Hij geeft de mens, zonder dat Hij daartoe verplicht is, leven, gezondheid en geluk (Hd 14:17) en heeft het recht dat alles weg te nemen zonder daarvoor verantwoording af te leggen. Met de uitdrukking “menselijk vlees” geeft Job aan dat de mens aan dezelfde wetmatigheden is onderworpen als de rest van de schepping.

Als er woorden worden gesproken – hier afwisselend door de vrienden en Job –, beoordeelt de luisteraar – hier afwisselend de vrienden en Job – de inhoud ervan (Jb 12:11). De vraag is of ze waar of onwaar zijn, goed of verkeerd, of ze moeten worden aangenomen of worden verworpen, of het woorden van God zijn of woorden van mensen. Het beoordelen van woorden is als het proeven van voedsel door het gehemelte. De vrienden hebben de woorden van Job geproefd, maar ze als onsmakelijk afgewezen. Omgekeerd heeft Job hun woorden geproefd en spuugt ze uit. Hij verwerpt ze, want het zijn onware, verkeerde woorden. Het zijn geen woorden van God, maar woorden van mensen.

Na zijn verwijzing naar de dieren en de aarde wijst Job op de oudsten (Jb 12:12). Zij hebben in hun lange leven wijsheid en inzicht opgedaan. Hun waarnemingen en ervaringen hebben hen gevormd. Job twijfelt er niet aan of zij zullen hem gelijk geven. Laten zij zijn zaak maar onderzoeken en zien wat er waar is van de beschuldigingen van zijn vrienden.

Ten slotte wijst Job zijn vrienden op een wijsheid die de wijsheid van de oudsten ver overtreft en dat is de volkomen wijsheid die hij bij God aanwezig weet (Jb 12:13). God heeft niet alleen wijsheid, maar ook macht. In Zijn wijsheid heeft Hij de wereld ontworpen en door Zijn macht heeft Hij de wereld tot stand gebracht. “Bij Hem is raad en inzicht”, wat wil zeggen dat Hij precies weet wat Hij moet doen met wat Hij heeft ontworpen en gemaakt.

Daar staat het verstand van de mens bij stil. Het getuigt dan ook niet van wijsheid van de vrienden als zij wel even zullen uitleggen waarom God zo met Job handelt als Hij heeft gedaan. Eerder is het een aanmatiging, een inmenging in dingen die God Zichzelf heeft voorbehouden.