Joh 1:1-18 | DutKingComments | STEP | Vooraf Als we een persoonsbeschrijving van iemand geven, kunnen we dat vanuit verschillende gezichtshoeken doen. Zo kunnen we bijvoorbeeld iemand belichten als vader van een gezin. Daarnaast is een beschrijving van diezelfde persoon mogelijk als collega of als buurman. Op deze wijze zien we hoe vier evangelisten – onder de inspiratie van de Heilige Geest – verslag doen van het leven van de Heer Jezus tijdens Zijn verblijf op aarde. In de vier levensbeschrijvingen die we daardoor in de Bijbel hebben, vertelt Mattheüs in zijn evangelie over de Heer Jezus als Koning, Markus stelt Hem als Dienaar voor, Lukas beschrijft Hem als de ware Mens en Johannes ten slotte schrijft over Hem als de eeuwige Zoon van God. Het doel van dit evangelie is dat we naar de Heer Jezus kijken als God de Zoon. Vandaar dat de oproep: “Zie, uw God” ( ) als ondertitel voor dit boek is gekozen. Enerzijds lezen we dat niemand ooit God heeft gezien of kan zien ( ; ) . Anderzijds wordt van de Heer Jezus gezegd dat Hij als de eniggeboren Zoon Die in de schoot van de Vader is, Hem heeft verklaard ( ) . Dat wordt in dit evangelie op magistrale wijze beschreven. Een van de correctoren gaf bij het aanleveren van zijn laatste correcties zijn indruk van dit evangelie als volgt weer: ‘We hebben te maken met een beperkte bedding van de stroom, maar de stroom zelf is dat niet. En dat is een gelukkige gedachte. … Het was een groot voorrecht zo intensief dit evangelie te kunnen lezen en te overdenken. Ik heb alleen het idee dat ik er nu nog minder van begrijp dan eerst. Want het is zo geweldig rijk. Gelukkig is het genoeg om gelovend het leven te hebben in Zijn Naam.’ Ger de Koning Middelburg, november 2009, nieuwe versie april 2022 Het speciale karakter van het evangelie naar Johannes Het evangelie naar Johannes heeft een speciaal karakter dat ieder heeft getroffen die er enige aandacht aan heeft gegeven, ook al heeft men niet altijd duidelijk begrepen waardoor dat kwam. Het maakt niet alleen indruk op de gedachten, maar het trekt het hart op een unieke wijze aan. De reden ervan is dat dit evangelie de Persoon van de Zoon van God voorstelt als zo nederig geworden, dat Hij kan zeggen: “Geef Mij te drinken” ( ) . Dit evangelie wordt duidelijk onderscheiden van de drie andere evangeliën. In de andere evangeliën vinden we waardevolle bijzonderheden van het leven van de Heiland op aarde, zoals Zijn geduld en Zijn genade. Hij is de volmaakte uitdrukking van het goede te midden van het kwaad. Zijn wonderen zijn allemaal, met uitzondering van de vervloeking van de vijgenboom, wonderen van goedheid, uitingen van Goddelijke kracht die in goedheid worden geopenbaard. We zien daar ook steeds duidelijker naar voren komen hoe Hij Die op deze indrukwekkende wijze God in goedheid en genade openbaart, verworpen wordt. Johannes laat Hem op een heel andere wijze aan ons zien. Hij stelt ons een Goddelijk Persoon voor, God geopenbaard in de wereld. Die Goddelijke Persoon is het eeuwige leven in Wie het zichtbaar wordt en met Wie de wereld en de Zijnen, dat wil zeggen Israël, vanaf het begin geen verbinding hebben. Het gaat in dit evangelie niet om de behoeften van de zondaar, maar om de verlangens van het hart van God als Vader om kinderen bij Zich in het Vaderhuis te hebben. Daar komt bij dat het in dit evangelie, op enkele plaatsen na, niet gaat om de hemel. Bijna altijd gaat het om de genade en de waarheid in de Zoon hier op aarde. Daarom kunnen we, naast het verlangen van het hart van de Vader om kinderen bij Zich te hebben in het Vaderhuis, in dit evangelie ook Zijn verlangen opmerken om de zegen van het Vaderhuis nu al met Zijn kinderen te delen. Doel van het evangelie naar Johannes Johannes schrijft zijn evangelie om de invloed van de zogenaamde ‘gnostici’ (letterlijk ‘wetenden’) te ontkrachten. Deze lieden loochenen alle zekere kennis over God en Goddelijke dingen. Zij loochenen ook zowel de feitelijke Godheid als de werkelijke Mensheid van de Zoon. Het doel van het evangelie wordt door Johannes verwoord in Johannes 20 ( ) en sluit daarop aan. Door de merkbaar toenemende invloed die de islam op christenen uitoefent, is dit evangelie ook in dat opzicht actueel. Ik las in het maandblad ‘de Oogst’ van april 2008 het volgende: De goddelijkheid van Christus in de uitverkoop doen ter wille van een goede relatie met de islam, getuigt van uitholling en verval van het christendom. … Recent schreef een onderzoeker van Willow Creek veel heil te verwachten van een toenemende samenwerking tussen de kerk en de islam; christenen en moslims zouden een steeds grotere eenheid moeten gaan vormen. ‘Per slot van rekening zijn het beiden mensen van het Boek, ze vereren samen dezelfde profeten, ze zijn het eens over heel veel religieuze aangelegenheden, zoals gebed, seksualiteit, zonde en familie. En ook op sociaal vlak zijn er veel overeenkomsten tussen christenen en moslims. Ze zullen bondgenoten worden in de culturele strijd van de komende jaren. [Einde citaat] Gelukkig staat dit evangelie nog steeds in Gods Woord en kunnen wij het nog steeds lezen en ons wapenen tegen de listen van de duivel. De schrijver Johannes Hoewel Johannes zijn naam nergens noemt, spreekt hij wel over zichzelf en wel als de discipel “die Jezus liefhad” , dat wil zeggen dat hij door de Heer werd geliefd ( ) . Johannes begint zijn evangelie met het voorstellen van de Heer Jezus als “het Woord” , de Logos. Dat wil zeggen: zoals woorden gedachten vertolken, zo is Hij de volkomen uitdrukking van Wie God is. Daarom hebben we hier geen geslachtsregister van Hem, zoals we dat wel hebben in het evangelie naar Mattheüs – vanwege Zijn koningschap – en in het evangelie naar Lukas – om aan te tonen dat Hij ook als Mens de Zoon van God is. In het evangelie naar Markus vinden we ook geen geslachtsregister van Hem. Daar is de reden dat het voor een Dienaar niet belangrijk is wat Zijn geslachtsregister is. In het evangelie naar Johannes is het onmogelijk om aan een geslachtsregister te denken, want hoe zou dat kunnen bij het eeuwige Woord, dat is de eeuwige Zoon? Johannes stelt eerst het eeuwig bestaan van het Woord vast. De woorden “in [het] begin” wijzen terug op alles wat een begin heeft, om daarna vast te stellen dat het Woord “was” . Het ziet dan ook verder terug dan de eerste woorden van de Bijbel, waar we lezen: “In het begin schiep God de hemel en de aarde” ( ) . Hoever we ook maar kunnen terugdenken, waar we ook maar aan het begin van iets kunnen denken, daar zien we dat het Woord er ‘was’, dat het bestond. Het Woord is Zelf zonder begin. Het is eeuwig. Het tweede wat Johannes zegt, is dat het Woord “bij God” was. Dat geeft duidelijk aan dat het Woord een Persoon is, dat het Woord een persoonlijk bestaan had en heeft. Ten derde vermeldt Johannes dat het Woord ook Zelf God was. Deze drie kenmerken of wezenstrekken van het Woord vormen het uitgangspunt van zijn evangelie. Om de voorstelling van de Zoon in dit evangelie te kunnen begrijpen zullen deze drie kenmerken zonder enige bedenking door het geloof moeten worden gekend en aanvaard. Johannes beschrijft Hem in zijn evangelie als de eeuwige Zoon Die Zelf waarachtig God is. Om de drie kenmerken te onderstrepen zegt Johannes nog een keer kernachtig: “Dit was in [het] begin bij God” , bij God als de Eeuwige. Het Woord was en is als Persoon even eeuwig als God.

John 1:1-18

Inleiding

Vooraf

Als we een persoonsbeschrijving van iemand geven, kunnen we dat vanuit verschillende gezichtshoeken doen. Zo kunnen we bijvoorbeeld iemand belichten als vader van een gezin. Daarnaast is een beschrijving van diezelfde persoon mogelijk als collega of als buurman. Op deze wijze zien we hoe vier evangelisten – onder de inspiratie van de Heilige Geest – verslag doen van het leven van de Heer Jezus tijdens Zijn verblijf op aarde. In de vier levensbeschrijvingen die we daardoor in de Bijbel hebben, vertelt Mattheüs in zijn evangelie over de Heer Jezus als Koning, Markus stelt Hem als Dienaar voor, Lukas beschrijft Hem als de ware Mens en Johannes ten slotte schrijft over Hem als de eeuwige Zoon van God.

Het doel van dit evangelie is dat we naar de Heer Jezus kijken als God de Zoon. Vandaar dat de oproep: “Zie, uw God” (Js 40:9) als ondertitel voor dit boek is gekozen. Enerzijds lezen we dat niemand ooit God heeft gezien of kan zien (Jh 1:18a; 1Tm 6:16). Anderzijds wordt van de Heer Jezus gezegd dat Hij als de eniggeboren Zoon Die in de schoot van de Vader is, Hem heeft verklaard (Jh 1:18b ; Jh 14:9). Dat wordt in dit evangelie op magistrale wijze beschreven.

Een van de correctoren gaf bij het aanleveren van zijn laatste correcties zijn indruk van dit evangelie als volgt weer:

‘We hebben te maken met een beperkte bedding van de stroom, maar de stroom zelf is dat niet. En dat is een gelukkige gedachte. … Het was een groot voorrecht zo intensief dit evangelie te kunnen lezen en te overdenken. Ik heb alleen het idee dat ik er nu nog minder van begrijp dan eerst. Want het is zo geweldig rijk. Gelukkig is het genoeg om gelovend het leven te hebben in Zijn Naam.’

Ger de Koning

Middelburg, november 2009, nieuwe versie april 2022

Het speciale karakter van het evangelie naar Johannes

Het evangelie naar Johannes heeft een speciaal karakter dat ieder heeft getroffen die er enige aandacht aan heeft gegeven, ook al heeft men niet altijd duidelijk begrepen waardoor dat kwam. Het maakt niet alleen indruk op de gedachten, maar het trekt het hart op een unieke wijze aan. De reden ervan is dat dit evangelie de Persoon van de Zoon van God voorstelt als zo nederig geworden, dat Hij kan zeggen: “Geef Mij te drinken” (Jh 4:7).

Dit evangelie wordt duidelijk onderscheiden van de drie andere evangeliën. In de andere evangeliën vinden we waardevolle bijzonderheden van het leven van de Heiland op aarde, zoals Zijn geduld en Zijn genade. Hij is de volmaakte uitdrukking van het goede te midden van het kwaad. Zijn wonderen zijn allemaal, met uitzondering van de vervloeking van de vijgenboom, wonderen van goedheid, uitingen van Goddelijke kracht die in goedheid worden geopenbaard. We zien daar ook steeds duidelijker naar voren komen hoe Hij Die op deze indrukwekkende wijze God in goedheid en genade openbaart, verworpen wordt.

Johannes laat Hem op een heel andere wijze aan ons zien. Hij stelt ons een Goddelijk Persoon voor, God geopenbaard in de wereld. Die Goddelijke Persoon is het eeuwige leven in Wie het zichtbaar wordt en met Wie de wereld en de Zijnen, dat wil zeggen Israël, vanaf het begin geen verbinding hebben. Het gaat in dit evangelie niet om de behoeften van de zondaar, maar om de verlangens van het hart van God als Vader om kinderen bij Zich in het Vaderhuis te hebben.

Daar komt bij dat het in dit evangelie, op enkele plaatsen na, niet gaat om de hemel. Bijna altijd gaat het om de genade en de waarheid in de Zoon hier op aarde. Daarom kunnen we, naast het verlangen van het hart van de Vader om kinderen bij Zich te hebben in het Vaderhuis, in dit evangelie ook Zijn verlangen opmerken om de zegen van het Vaderhuis nu al met Zijn kinderen te delen.

Doel van het evangelie naar Johannes

Johannes schrijft zijn evangelie om de invloed van de zogenaamde ‘gnostici’ (letterlijk ‘wetenden’) te ontkrachten. Deze lieden loochenen alle zekere kennis over God en Goddelijke dingen. Zij loochenen ook zowel de feitelijke Godheid als de werkelijke Mensheid van de Zoon. Het doel van het evangelie wordt door Johannes verwoord in Johannes 20 (Jh 20:30-31) en sluit daarop aan.

Door de merkbaar toenemende invloed die de islam op christenen uitoefent, is dit evangelie ook in dat opzicht actueel. Ik las in het maandblad ‘de Oogst’ van april 2008 het volgende:

De goddelijkheid van Christus in de uitverkoop doen ter wille van een goede relatie met de islam, getuigt van uitholling en verval van het christendom. … Recent schreef een onderzoeker van Willow Creek veel heil te verwachten van een toenemende samenwerking tussen de kerk en de islam; christenen en moslims zouden een steeds grotere eenheid moeten gaan vormen. ‘Per slot van rekening zijn het beiden mensen van het Boek, ze vereren samen dezelfde profeten, ze zijn het eens over heel veel religieuze aangelegenheden, zoals gebed, seksualiteit, zonde en familie. En ook op sociaal vlak zijn er veel overeenkomsten tussen christenen en moslims. Ze zullen bondgenoten worden in de culturele strijd van de komende jaren. [Einde citaat]

Gelukkig staat dit evangelie nog steeds in Gods Woord en kunnen wij het nog steeds lezen en ons wapenen tegen de listen van de duivel.

De schrijver Johannes

Hoewel Johannes zijn naam nergens noemt, spreekt hij wel over zichzelf en wel als de discipel “die Jezus liefhad”, dat wil zeggen dat hij door de Heer werd geliefd (Jh 13:23 ; Jh 19:26 ; Jh 20:2 ; Jh 21:7 ; 20).

Het Woord

Johannes begint zijn evangelie met het voorstellen van de Heer Jezus als “het Woord”, de Logos. Dat wil zeggen: zoals woorden gedachten vertolken, zo is Hij de volkomen uitdrukking van Wie God is. Daarom hebben we hier geen geslachtsregister van Hem, zoals we dat wel hebben in het evangelie naar Mattheüs – vanwege Zijn koningschap – en in het evangelie naar Lukas – om aan te tonen dat Hij ook als Mens de Zoon van God is. In het evangelie naar Markus vinden we ook geen geslachtsregister van Hem. Daar is de reden dat het voor een Dienaar niet belangrijk is wat Zijn geslachtsregister is. In het evangelie naar Johannes is het onmogelijk om aan een geslachtsregister te denken, want hoe zou dat kunnen bij het eeuwige Woord, dat is de eeuwige Zoon?

Johannes stelt eerst het eeuwig bestaan van het Woord vast. De woorden “in [het] begin” wijzen terug op alles wat een begin heeft, om daarna vast te stellen dat het Woord “was”. Het ziet dan ook verder terug dan de eerste woorden van de Bijbel, waar we lezen: “In het begin schiep God de hemel en de aarde” (Gn 1:1). Hoever we ook maar kunnen terugdenken, waar we ook maar aan het begin van iets kunnen denken, daar zien we dat het Woord er ‘was’, dat het bestond. Het Woord is Zelf zonder begin. Het is eeuwig. Het tweede wat Johannes zegt, is dat het Woord “bij God” was. Dat geeft duidelijk aan dat het Woord een Persoon is, dat het Woord een persoonlijk bestaan had en heeft. Ten derde vermeldt Johannes dat het Woord ook Zelf God was.

Deze drie kenmerken of wezenstrekken van het Woord vormen het uitgangspunt van zijn evangelie. Om de voorstelling van de Zoon in dit evangelie te kunnen begrijpen zullen deze drie kenmerken zonder enige bedenking door het geloof moeten worden gekend en aanvaard. Johannes beschrijft Hem in zijn evangelie als de eeuwige Zoon Die Zelf waarachtig God is. Om de drie kenmerken te onderstrepen zegt Johannes nog een keer kernachtig: “Dit was in [het] begin bij God”, bij God als de Eeuwige. Het Woord was en is als Persoon even eeuwig als God.

De Schepper en het licht van de mensen

Het eeuwige Woord, dat dus Zelf zonder begin is – het “was” –, heeft aan alle dingen een begin gegeven. Hier komen we bij het eerste vers van Genesis 1 (Gn 1:1). Het Woord is Zelf niet geworden, maar is de oorsprong van alles (Ko 1:15-16; Hb 1:2 ; 10). Alle dingen hebben een begin, “zijn geworden”, en dat begin hebben ze te danken aan “Hem”, dat is Hij Die het Woord is.

Om elke ontsnapping aan dit feit te voorkomen herhaalt het tweede deel van Jh 1:3 het eerste deel, maar dan in een negatieve voorstelling van de feiten. Het is de dwaasheid van de evolutietheorie – de ten onrechte zo genoemde kennis (1Tm 6:20) – om te proberen de oorsprong van alle dingen zonder Hem te verklaren. Maar de hemelen vertellen Zijn eer (Ps 19:2) en Hij kan uit Zijn werken gekend worden (Rm 1:19-20).

Hier zien we het volstrekte onderscheid tussen alles wat geworden is en de Heer Jezus. Als er iets geworden of gemaakt is, dan is het niet het Woord, want alles wat geworden is, is gemaakt door het Woord.

Dit wil niet zeggen dat Hij ook het kwaad schiep. God is goed en alles wat uit Hem voortkomt, heeft dat karakter. In Hem woont geen duisternis (1Jh 1:5). Uit Hem kan niets voortkomen wat in tegenstelling is met Zijn wezen. Te veronderstellen dat Hij ook het kwaad schiep, beperkt Zijn goedheid. Hij heeft wel wezens geschapen, engelen en mensen, die in staat waren en zijn tot het doen van het kwaad, maar Hij heeft het kwaad zelf niet geschapen.

De hele schepping is door Hem gemaakt, maar in Hem was leven. Hij is de bron van het leven (Ps 36:10). Hij heeft het leven niet ergens vandaan gekregen, maar het komt uit Hem voort als de oorsprong. Daardoor staat Hij in verbinding met een bijzonder deel van Zijn schepping: de mensen (Hb 2:16; Sp 8:31; Lk 2:14).

Alle woorden die Johannes onder leiding van de Heilige Geest gebruikt, zijn uiterst kort en eenvoudig, maar bezitten duidelijk Goddelijke volheid en betekenis. Ze zijn als het zwaard van de cherubs die de boom van het leven bewaken (Gn 3:24). Dat zwaard wendt zich naar alle kanten om Hem, zoals Hij is, onbeschadigd in onze geest te bewaren.

Het leven dat Hij openbaart, is tevens licht voor de mens. In dit licht wandelt de gelovige. Licht maakt alles openbaar. Door in het licht te komen kan de mens leven krijgen. Als een mens licht heeft, heeft hij het alleen in het Woord dat het leven is.

Toen het leven, dat is de Heer Jezus, geopenbaard werd op aarde, scheen het licht in de duisternis. Toen God in het begin het licht schiep in de duisternis en het licht in de duisternis scheen, verdween de duisternis (Gn 1:3). Toen het leven geopenbaard werd en het licht scheen, verdween de duisternis niet. Er was voor de mensen geen ander licht dan “het leven”.

God bewoont een ontoegankelijk licht, dat geen mens gezien heeft, of zien kan (1Tm 6:16), maar in het Woord schijnt het licht in de duisternis. Het schijnt, niet ‘scheen’, want het schijnt nog steeds, maar de duisternis heeft het niet begrepen, dat wil zeggen dat het een voldongen feit is, dat het onveranderlijk is.

Samengevat hebben we in de Jh 1:1-5 het getuigenis van de Geest aangaande het Woord. We zien het eerst in relatie tot God, dan in relatie tot de schepping en ten slotte in relatie tot de mens.

Een getuigenis van het licht

In Zijn goedheid zendt God iemand om de aandacht op het licht te vestigen. Dat doet Hij in Johannes. Dat er een getuigenis moet komen om van het licht te getuigen, laat ook zien hoe de mensen in volslagen duisternis en blindheid leefden. Als het donker is en er gaat licht aan, dan wordt dat gezien door allen die de ogen open hebben.

Licht heeft geen getuigenis nodig. Het is er en wordt gezien. Voor mensen die geestelijk in de duisternis zijn, is het nodig dat er op het licht wordt gewezen als aanwezig. Het doel van de zending van Johannes is een getuige te zijn van het licht, opdat mensen zullen geloven. Het getuigenis is gericht tot “allen”, niet alleen tot Israël. Het gaat om persoonlijk geloof in de Zoon. Als iemand geen geloof heeft, ziet hij het licht niet, al schijnt het nog zo helder.

Johannes is slechts een instrument. Hij richt niet de aandacht op zichzelf, maar op de Heer Jezus, het licht. Zoals gezegd, is het licht niet beperkt tot Israël. Het komt “in de wereld”, net zoals de zon niet alleen voor een bepaald volk schijnt. Het komt in de wereld, maar het verlicht iedere mens individueel. Christus stelt ieder mens persoonlijk in het licht. Ieder mens wordt door Hem openbaar gemaakt in wat hij is, of het nu Petrus of Herodes is, of Nathanaël of Kajafas.

De ontvangst van het Woord

Toen de Heer Jezus in de wereld kwam, trad Hij Zijn eigen schepping binnen. Maar de wereld kende haar Schepper niet toen Hij er was, zozeer was zij van Hem vervreemd door de zonde. In de wereld bevond zich een speciaal gezelschap, te midden van wie Hij wilde verblijven. Dat was Zijn eigen volk, Israël. Zij ontvingen Hem echter niet. Hier staat niet, zoals bij de wereld, dat zij Hem niet kenden. Het niet aangenomen worden door de Zijnen betekent dat ze Hem verwierpen en niet dat ze door onbekendheid of onwetendheid Hem niet aannamen.

Dan zien we dat een volkomen nieuw gezelschap wordt gevormd dat bestaat uit hen die Hem wel hebben aangenomen. Als de wereld Hem niet kent en Zijn volk Hem niet ontvangt, opent dat de weg voor de openbaring van iets nieuws. Er worden mensen uit de wereld afgezonderd die in een nieuwe en tevoren ongekende relatie met God worden gebracht. Zij zijn niet beter of minder slecht dan anderen. Het grote feit dat onderscheid maakt, is dat zij, die dit nieuwe gezelschap vormen, uit God geboren zijn. Zij hebben zichzelf in het licht van het Woord gezien en geoordeeld en ze hebben Hem aangenomen.

Tegelijk heeft God het nieuwe leven in hen gewerkt. Alleen zij die Hem hebben aangenomen, heeft Hij het recht gegeven in de positie van kinderen te treden. Dat is niet slechts een uiterlijke positie van eer, maar de gave van leven en levensverbinding. Zij zijn uit God geboren en bezitten daardoor de natuur van God en dus zijn zij kinderen van God. De Heer Jezus wordt overigens nooit ‘kind van God’ genoemd. Hij is de unieke, eeuwige Zoon, terwijl Hij ook als Mens de Zoon van God is (Lk 1:35). Dit grote voorrecht om een kind van God te worden is voor ieder die in Zijn Naam gelooft. Zijn Naam is de basis van het geloof. Zijn Naam is ook de inhoud van het Woord, in Wie alles wat God is, tot uiting is gekomen.

Deze nieuwe relatie is niet gegrond op iets van de mens. Elke menselijke bron wordt uitgesloten:

1. “Niet uit bloed” wil zeggen dat niemand een kind van God wordt door familiebanden, door natuurlijke verwantschap. Niemand wordt een kind van God omdat zijn ouders het zijn.

2. “Niet uit de wil van het vlees” wil zeggen dat het niet door eigen inspanning te verkrijgen is.

3. “Niet uit de wil van een man” wil zeggen dat het ook niet door inspanning van anderen te verkrijgen is, alsof het door een mens, door bijvoorbeeld een doophandeling, aan iemand kan worden gegeven.

Iemand wordt een kind van God uitsluitend door uit God geboren te worden.

Het nieuwe leven is het leven van God en God laat ons daarin delen, Hij geeft het. Hij verwekt een nieuw geslacht. Dat nieuwe geslacht bestaat uit gewone mensen en dat blijven ze ook, maar ze zijn geestelijk opnieuw geboren. Ze zijn waarachtig geboren uit God en hebben daardoor deel gekregen aan de Goddelijke natuur, want hun nieuwe leven is het leven van God (2Pt 1:4).

Het Woord is vlees geworden

De Jh 1:1-2 zeggen wat Hij eeuwig was, Jh 1:14 zegt wat Hij in de tijd werd. Hij werd Mens en kwam onder ons wonen. Het woord ‘wonen’ is eigenlijk ‘tabernakelen’ dat wil zeggen ‘wonen in een tent’. De eeuwige Zoon werd vlees, werd Mens, om op die wijze onder mensen te kunnen verblijven, zoals vroeger God in de tabernakel bij Zijn volk woonde en met hen optrok (Ex 25:8).

Door Mens te worden kon Hij al Zijn heerlijkheden van de voorgaande verzen aan ons laten zien. Zijn heerlijkheid wordt aanschouwd door “allen die Hem hebben aangenomen”. Deze heerlijkheid die wij aanschouwen is niet die van de berg Sinaï, van majesteit en rechtvaardige eisen. Het is een heerlijkheid die past bij de innige verhouding van liefde die van eeuwigheid bestaat tussen de Vader en Hem Die de eniggeboren Zoon van de Vader is.

Dit te mogen aanschouwen is een groot wonder. Als daarvoor door genade de ogen geopend zijn, zien we hoe vol genade en waarheid Hij is. Genade is liefde te midden van het kwaad, terwijl ze tegelijk erboven verheven is. In Christus is de genade te midden van het kwaad gekomen om het kwade te overwinnen door het goede.

Onlosmakelijk verbonden aan genade is waarheid. Genade zonder waarheid is geen genade. Genade brengt de waarheid mee, maar maakt het een mens tegelijk mogelijk de waarheid te verdragen als hij daardoor als zondaar wordt geopenbaard en veroordeeld. Daarom is de volgorde: eerst genade, dan waarheid.

God heeft niet nagelaten door Johannes ook een getuigenis van Zijn Zoon te geven als Degene Die vol is van genade en waarheid. In elk hoofddeel van dit hoofdstuk hebben we een getuigenis van Johannes. Eerder is dat met betrekking tot het licht (Jh 1:6-8), hier aangaande zijn voorstelling aan de wereld en verderop met betrekking tot zijn optreden in de wereld (Jh 1:19-36). Johannes, de grootste die uit vrouwen geboren is (Lk 7:28), geeft op elk niveau getuigenis van Hem. De Heer Jezus is God, al komt Hij na Johannes. Hij is de Gever Die aan allen, zonder onderscheid, geeft en dat uit een onuitputtelijke volheid. Er is geen zegen buiten Hem en als gevolg daarvan is er geen gebrek voor ieder die Hem bezit.

We hebben niet waarheid op waarheid ontvangen – de waarheid is eenvoudig en zet alles op zijn plaats –, maar wat we nodig hadden: genade op genade, de ene na de andere genade, Gods gunst, overvloedig. We mogen hierbij denken aan een opeenstapeling van Goddelijke zegeningen die de vruchten van Zijn liefde zijn.

Deze dingen staan in volledig contrast met de wet. De wet is door Mozes gegeven. Mozes is de middelaar door wie God de wet heeft gegeven. De wet zegt wel wat de mens behoort te zijn, maar niet wat de mens is. De waarheid doet dat wel. De wet kan de mens niet bevrijden en God niet openbaren. De wet deelt geen leven mee en maakt geen voorwerp openbaar. Dat komt omdat de zonde al door Adam in de wereld is gekomen en het vlees heeft de wet krachteloos gemaakt. Dat ligt niet aan de wet, maar aan de mens, waardoor hij buiten alle zegen van God valt.

Maar nu is door Jezus Christus daar een volkomen en heerlijke verandering in gebracht. Hier wordt dan ten slotte de Naam genoemd van Hem in Wie alle voorgaande heerlijkheden Zich bevinden en Die de uitdrukking ervan is: Jezus Christus.

Genade en waarheid vormen een eenheid. Daarom staat er dat genade en waarheid door Hem is (en niet: zijn) geworden. Genade en waarheid die vol in Hem is (Jh 1:14), heeft in Hem zijn volkomen uiting gekregen. Er staat niet dat genade en waarheid door Hem gegeven is, zoals de wet door Mozes gegeven is. De Heer Jezus is niet een middelaar, iemand door wie God genade en waarheid geeft. Hij heeft vanuit Zijn eigen heerlijkheid genade en waarheid getoond.

Als Hij niet gekomen was, hadden we nooit genade en waarheid leren kennen. Hij laat de genade van God en de waarheid van God zien aan verloren mensen, opdat ze deel zullen krijgen aan alles wat God in Zijn hart heeft en Hij in Christus heeft geopenbaard. Als Christus niet gekomen was, hadden we slechts een beperkte indruk van God kunnen krijgen, hetzij uit de natuur, hetzij uit de wet. Beide uitdrukkingen zouden ons op een afstand houden en ten slotte veroordelen als de Zoon niet gekomen was.

Nu Hij gekomen is, heeft Hij God geopenbaard op een alles te boven gaande wijze. Hij heeft God geopenbaard als Vader. Hij heeft dat gedaan vanuit de intimiteit die Hij Zelf bezat en nooit heeft verlaten. Het woord “schoot” ziet op de nauwste verbinding en de innigste vertrouwelijkheid. Het is de plaats waar de Zoon eeuwig is, waar Hij nooit weggeweest is en waar Hij ook was toen Hij als Mens op aarde was.

Daarom kon en kan Hij en Hij alleen God verklaren. Niet alleen de volle zegen moest worden bekendgemaakt die door Jezus Christus is gekomen en door Zijn verlossing het bezit is van allen die daar deel aan hebben, maar God Zelf moest worden bekendgemaakt. Dat heeft Jezus Christus gedaan, de Openbaarder en openbaring van God en van alle dingen, want Hij is de waarheid. Hij kon dat doen omdat Hij de Zoon is in de schoot van de Vader.