Pro 23:24 | DutKingComments | STEP | Al snel na klinkt in opnieuw de oproep tot de zoon om te luisteren. Nu wordt eraan toegevoegd dat hij naar zijn vader moet luisteren, met als motivatie dat die hem heeft verwekt. De zoon moet naar zijn vader luisteren omdat hij zijn natuurlijke leven aan hem te danken heeft. Daardoor wordt niet zozeer de biologische relatie benadrukt, maar wordt de nadruk gelegd op een diep menselijke relatie. Een vader moet zich het grote voorrecht bewust zijn dat hij een zoon heeft mogen verwekken en tegelijk de enorme verantwoordelijkheid (die ook een voorrecht is) om zijn zoon de vreze des HEEREN als het begin van de wijsheid bij te brengen. Het is een van de grote drama’s van deze tijd dat steeds meer kinderen alleen een biologische vader hebben. Ze hebben totaal geen menselijke relatie met hem, laat staan een diep menselijke, om maar helemaal te zwijgen over de taak van het bijbrengen van de vrees voor God. Het is ronduit schokkend te horen dat een vader via facebook contact zoekt met zijn zoon naar wie hij tien jaar niet heeft omgezien omdat hij er met een andere vrouw vandoor ging. Na tien jaar krijgt de zoon via facebook plotseling van zijn vader het verzoek of hij ‘zijn vriend’ wil worden. Ik laat het aan de lezer over na te denken over de reactie van de zoon. Ook over de moeder heeft Salomo een woord voor zijn zoon. De zoon moet haar niet verachten “wanneer zij oud is” . Niet verachten wil zeggen diep respect hebben. Vandaag de dag weten kinderen intellectueel veel meer dan hun ouders. Vaak hebben ze ook meer bekwaamheden. De intellectuele kennis van de ouders blijft ver achter bij die van de kinderen en ook hun lichamelijke krachten nemen af. Ouderdomsziekten kunnen hun intrede doen, waardoor de moeder hulpbehoevend wordt. Het gevaar is groot dat de raad van een oude moeder door een kind wordt veracht. Het kost tijd om haar te bezoeken. Je hebt al zo weinig tijd en het beetje vrije tijd wil je dan toch wel graag voor jezelf besteden. En als ze dan ook nog haar raad geeft met betrekking tot wat je doet of wilt doen, daar zit je al helemaal niet op te wachten. Zo’n kind toont grote ondankbaarheid en ongevoeligheid voor de vele jaren dat zijn moeder voor hem in de weer is geweest. Ze was er steeds voor hem. De vermaning om de moeder niet te verachten moet vandaag nog steeds krachtig klinken. Als de zoon een wijze zoon is, zal hij diep respect voor haar blijven houden, onder andere vanwege haar inzet voor hem. Door haar zorg heeft hij kunnen bereiken wat hij nu is. Het is een reden om naar zijn moeder te blijven luisteren. Niet dat zij hem blijft zeggen wat hij wel en niet moet doen op de manier zoals ze dat vroeger deed. Het gaat erom dat kinderen blijven luisteren naar de ervaringen van het leven waar zij met God doorheen is gegaan. Kinderen moeten daar nog doorheen. Ze doen er wijs aan en eren haar als zij naar haar luisteren. Ze spreekt door haar woorden en door haar hele leven. De eerste uiting van het eren van de ouders is hen te volgen in hun vasthouden aan de waarheid. Daarom volgt in de vermaning om de waarheid te kopen en die niet te verkopen. Wie graag iets wil hebben, koopt het en betaalt er de gevraagde prijs voor. Wie iets verkoopt, heeft liever het geld dan wat hij verkoopt. Wie de waarheid koopt en niet verkoopt, heeft er de koopprijs voor over, hoe hoog die ook is en zal die voor geen enkele prijs weer verkopen, hoe hoog er ook voor wordt geboden. Het gaat niet om een wens de waarheid te kopen, maar om het daadwerkelijk aanschaffen ervan voor de prijs die ze waard is. De waarheid is niet een bepaalde leer, maar bestaat uit “wijsheid, vermaning en inzicht” . Deze dingen zijn waardevoller in het leven dan welke materiële welvaart ook en zijn nodig om het leven op aarde waardevol te maken. De waarde ervan is eeuwig en is verbonden aan de kennis van God in Christus. De ‘koopprijs’ is de tijd die we investeren, de inspanningen die we leveren en de middelen die we aanschaffen om meer van de waarheid te leren kennen. Kopen betekent ook dat we tot Christus gaan en Hem vragen ons door Zijn Geest wijsheid, vermaning en inzicht te geven (vgl. ) . De waardering voor de waarheid die uit de koop blijkt, maakt de ouders blij. De beschrijven de uitbundige vreugde van ouders van wie de zoon zich als een rechtvaardige en wijze openbaart. De vader zal zich “buitengewoon verheugen” ( ) . Nog eens wordt erop gewezen dat hij hem heeft “verwekt” ( ) , waarmee de innige betrokkenheid wordt benadrukt. Het is de zoon die uit hem is voortgekomen. Hij heeft hem verwekt om van hem een wijze zoon maken. In wordt tegen de zoon gezegd dat hij ervoor moet zorgen dat zowel zijn vader als zijn moeder zich verblijden. Dat zal zo zijn als zij zien dat hij ernaar verlangt om zijn weg met de Heer te gaan. De vader heeft verwekt, de moeder heeft gebaard. Samen hebben zij de zoon opgevoed. Als ze zien dat hun opvoeding de vurig door hen begeerde uitwerking heeft, hebben ze een diepe blijdschap (vgl. ; ) . Kinderen moet het besef worden bijgebracht dat zij door een Godvruchtig leven een vreugde voor hun ouders zullen zijn.

Proverbs 23:24

Eer en verblijd je vader en moeder

Al snel na Sp 23:19 klinkt in Sp 23:22 opnieuw de oproep tot de zoon om te luisteren. Nu wordt eraan toegevoegd dat hij naar zijn vader moet luisteren, met als motivatie dat die hem heeft verwekt. De zoon moet naar zijn vader luisteren omdat hij zijn natuurlijke leven aan hem te danken heeft. Daardoor wordt niet zozeer de biologische relatie benadrukt, maar wordt de nadruk gelegd op een diep menselijke relatie. Een vader moet zich het grote voorrecht bewust zijn dat hij een zoon heeft mogen verwekken en tegelijk de enorme verantwoordelijkheid (die ook een voorrecht is) om zijn zoon de vreze des HEEREN als het begin van de wijsheid bij te brengen.

Het is een van de grote drama’s van deze tijd dat steeds meer kinderen alleen een biologische vader hebben. Ze hebben totaal geen menselijke relatie met hem, laat staan een diep menselijke, om maar helemaal te zwijgen over de taak van het bijbrengen van de vrees voor God. Het is ronduit schokkend te horen dat een vader via facebook contact zoekt met zijn zoon naar wie hij tien jaar niet heeft omgezien omdat hij er met een andere vrouw vandoor ging. Na tien jaar krijgt de zoon via facebook plotseling van zijn vader het verzoek of hij ‘zijn vriend’ wil worden. Ik laat het aan de lezer over na te denken over de reactie van de zoon.

Ook over de moeder heeft Salomo een woord voor zijn zoon. De zoon moet haar niet verachten “wanneer zij oud is”. Niet verachten wil zeggen diep respect hebben. Vandaag de dag weten kinderen intellectueel veel meer dan hun ouders. Vaak hebben ze ook meer bekwaamheden. De intellectuele kennis van de ouders blijft ver achter bij die van de kinderen en ook hun lichamelijke krachten nemen af. Ouderdomsziekten kunnen hun intrede doen, waardoor de moeder hulpbehoevend wordt.

Het gevaar is groot dat de raad van een oude moeder door een kind wordt veracht. Het kost tijd om haar te bezoeken. Je hebt al zo weinig tijd en het beetje vrije tijd wil je dan toch wel graag voor jezelf besteden. En als ze dan ook nog haar raad geeft met betrekking tot wat je doet of wilt doen, daar zit je al helemaal niet op te wachten. Zo’n kind toont grote ondankbaarheid en ongevoeligheid voor de vele jaren dat zijn moeder voor hem in de weer is geweest. Ze was er steeds voor hem.

De vermaning om de moeder niet te verachten moet vandaag nog steeds krachtig klinken. Als de zoon een wijze zoon is, zal hij diep respect voor haar blijven houden, onder andere vanwege haar inzet voor hem. Door haar zorg heeft hij kunnen bereiken wat hij nu is. Het is een reden om naar zijn moeder te blijven luisteren. Niet dat zij hem blijft zeggen wat hij wel en niet moet doen op de manier zoals ze dat vroeger deed. Het gaat erom dat kinderen blijven luisteren naar de ervaringen van het leven waar zij met God doorheen is gegaan. Kinderen moeten daar nog doorheen. Ze doen er wijs aan en eren haar als zij naar haar luisteren. Ze spreekt door haar woorden en door haar hele leven.

De eerste uiting van het eren van de ouders is hen te volgen in hun vasthouden aan de waarheid. Daarom volgt in Sp 23:23 de vermaning om de waarheid te kopen en die niet te verkopen. Wie graag iets wil hebben, koopt het en betaalt er de gevraagde prijs voor. Wie iets verkoopt, heeft liever het geld dan wat hij verkoopt. Wie de waarheid koopt en niet verkoopt, heeft er de koopprijs voor over, hoe hoog die ook is en zal die voor geen enkele prijs weer verkopen, hoe hoog er ook voor wordt geboden. Het gaat niet om een wens de waarheid te kopen, maar om het daadwerkelijk aanschaffen ervan voor de prijs die ze waard is.

De waarheid is niet een bepaalde leer, maar bestaat uit “wijsheid, vermaning en inzicht”. Deze dingen zijn waardevoller in het leven dan welke materiële welvaart ook en zijn nodig om het leven op aarde waardevol te maken. De waarde ervan is eeuwig en is verbonden aan de kennis van God in Christus. De ‘koopprijs’ is de tijd die we investeren, de inspanningen die we leveren en de middelen die we aanschaffen om meer van de waarheid te leren kennen. Kopen betekent ook dat we tot Christus gaan en Hem vragen ons door Zijn Geest wijsheid, vermaning en inzicht te geven (vgl. Op 3:18).

De waardering voor de waarheid die uit de koop blijkt, maakt de ouders blij. De Sp 23:24-25 beschrijven de uitbundige vreugde van ouders van wie de zoon zich als een rechtvaardige en wijze openbaart. De vader zal zich “buitengewoon verheugen” (Sp 23:24). Nog eens wordt erop gewezen dat hij hem heeft “verwekt” (Sp 23:22), waarmee de innige betrokkenheid wordt benadrukt. Het is de zoon die uit hem is voortgekomen. Hij heeft hem verwekt om van hem een wijze zoon maken.

In Sp 23:25 wordt tegen de zoon gezegd dat hij ervoor moet zorgen dat zowel zijn vader als zijn moeder zich verblijden. Dat zal zo zijn als zij zien dat hij ernaar verlangt om zijn weg met de Heer te gaan. De vader heeft verwekt, de moeder heeft gebaard. Samen hebben zij de zoon opgevoed. Als ze zien dat hun opvoeding de vurig door hen begeerde uitwerking heeft, hebben ze een diepe blijdschap (vgl. 2Jh 1:4; 3Jh 1:4). Kinderen moet het besef worden bijgebracht dat zij door een Godvruchtig leven een vreugde voor hun ouders zullen zijn.