Act 13 | BOJ | STEP | Antiok qureq dia Yesus aqa tamo uŋgasari naŋgo ambleq di Qotei aqa medabu o qaji tamo naŋgi ti Qotei aqa anjam plalto qaji tamo naŋgi ti soqneb. Naŋgo ñam agiende. Bei Barnabas. Bei Simeon aqa ñam bei Niger. Ñam di aqa damu, “Jejamu tulu.” Bei Lusius. A Sairini qaji. Bei Manain. A nami Tamo Koba Herot ombla aŋgro sosibqa tal qujaiq di boleeb. Ariya bei Sol.

Acts 13

Antiok qureq dia naŋgi Barnabas wo Sol wo Qotei aqa wau ojqajqa deqa giltnjreb

1 Antiok qureq dia Yesus aqa tamo uŋgasari naŋgo ambleq di Qotei aqa medabu o qaji tamo naŋgi ti Qotei aqa anjam plalto qaji tamo naŋgi ti soqneb. Naŋgo ñam agiende. Bei Barnabas. Bei Simeon aqa ñam bei Niger. Ñam di aqa damu, “Jejamu tulu.” Bei Lusius. A Sairini qaji. Bei Manain. A nami Tamo Koba Herot ombla aŋgro sosibqa tal qujaiq di boleeb. Ariya bei Sol. 2 Bati bei naŋgi Tamo Koba Qotei qa louoqnsib qurieŋosib iŋgi ti ya ti uratsib sonabqa Qotei aqa Mondor na naŋgi minjrej, “Niŋgi na Barnabas wo Sol wo naŋgi aiyel giltnjrsib qariŋnjribqa e na wau enjro qaji di naŋgi gilsib wauoqnqab.” 3 Onaqa naŋgi Qotei pailyqa osibqa iŋgi ti ya ti uratosib naŋgo aiyel gateq di baŋ atsib pailyosib Qotei aqa Mondor na anjam minjrej qaji di naŋgi dauryosib naŋgi aiyel qariŋnjrnab gileb.

Saiprus nuiq dia Barnabas wo Sol wo naŋgi na Yesus aqa anjam bole tamo uŋgasari naŋgi minjroqneb

4 Qotei aqa Mondor na naŋgi aiyel qariŋnjrnaq gilsib Selusia qureq di brantosib dia qobuŋ bei gogetosib qobuŋ na gilsib Saiprus nuiq di branteb. 5 Brantosib Salamis qureq di tiryosib dena naŋgi siŋga na walwelosib nui di aqa qure kalilq dia brantoqnsibqa Juda naŋgo Qotei tal miligiq giloqnsib Qotei aqa anjam minjre minjre laqneb. Jon a dego naŋgi koba na gilsib Qotei aqa anjam na naŋgi aqaryainjroqnej.

6 Naŋgi Saiprus nui aqa qure kalil keretosib qure qujai Pafos di branteb. Osib qure dia quñam tamo bei aqa ñam Barjisas iteb. A Juda tamo. A na tamo uŋgasari naŋgi gisa gisaŋnjroqnsiqa endegsi minjroqnej, “E Qotei aqa medabu o qaji tamo bole.” 7 Rom naŋgo gate koba bei aqa ñam Sergius Paulus a qure dia soqnej. Barjisas a gaigai Sergius Paulus dauryosiq laqnej. Sergius Paulus a qalie tamo kobaquja. Barnabas wo Sol wo Pafos qureq di brantonabqa Sergius Paulus a Qotei aqa anjam quqwa marsiqa naŋgi aiyel metnjrnaqa aqa areq bosib Qotei aqa anjam minjoqneb. Minjeqnabqa quñam tamo Barjisas (Grik anjam na aqa ñam Elimas) a qusiqa are qalej, “E na Barnabas wo Sol wo naŋgo anjam gegentoqnqai. Sergius Paulus a Qotei aqa anjam di qusimqa aqa areqalo Yesus qa siŋgilato uge.” 9 A degsi are qalsiqa naŋgo aiyel anjam gegentoqnej. Onaqa Qotei aqa Mondor a Sol aqa ñam bei Pol aqa miligiq aisiq siŋgila yonaqa a na quñam tamo di koqyosiq minjej, “Ni Satan aqa aŋgro. Ni na kumbra bole kalil jeutsi laqnum. Ni gisa gisaŋ anjam marqajqa ino areqaloq di koba unu. Ni gisa gisaŋ kumbra yqajqa tulaŋ siŋgilaeqnum. Ni na Tamo Koba Qotei aqa anjam bole beltoqnsimqa gisa gisaŋ anjam segi mareqnum. Ino kumbra uge di ni na uratqa keresai. 11 Deqa ni que. Endego Tamo Koba Qotei aqa siŋgila inoq aiimqa ni ŋamdamu geteŋmimqa bati gargekoba yala seŋ unqasai.” Degsi minjnaqa aqa ŋamdamu ambruiyonaqa a sawa unqa keresai. Deqa a na tamo qudei naŋgi metnjroqnsiqa endegsi minjroqnej, “Niŋgi na ijo baŋ ojsib e gam osorbiye.” 12 Onaqa Sergius Paulus a Tamo Koba Qotei aqa siŋgila di unsiqa Qotei aqa anjam Barnabas wo Sol wo na minjoqneb qaji di poiyonaqa tulaŋ prugugetosiq Yesus qa aqa areqalo siŋgilatej.

Barnabas wo Pol wo naŋgi Antiok qure Pisidia sawaq di unu qaji dia Qotei aqa anjam tamo uŋgasari naŋgi minjroqneb

13 Onaqa tamo naŋgi Pol daurysib laqneb qaji naŋgi a ombla na tigelosib Pafos qure uratosib qobuŋ na gilsib Pamfilia sawaq di brantosib Perga qureq di tiryeb. Tiryosib dia Jon Mak a naŋgi uratnjrsiqa olo puluosiq Jerusalem aiej. 14 Onaqa Pol wo Barnabas wo naŋgi Perga qure uratosib siŋga na walwelosib Pisidia sawaq gilsib Antiok qureq di branteb. Brantosib di sonabqa yori batiej. Deqa naŋgi Juda naŋgo Qotei tal miligiq gilsib awoonabqa Juda gate kokba naŋgi tigelosib Moses aqa dal anjam ti Qotei aqa medabu o qaji tamo naŋgo anjam ti sisiyoqneb. Sisiyosib koboonaqa naŋgi na Pol wo Barnabas wo minjreb, “O gago was aiyel, niŋgi gagoq bonub deqa tamo uŋgasari naŋgo are siŋgilatetnjrqajqa anjam bei soqnimqa tigelosib mariye.”

16 Onaqa Pol a tigelosiqa aqa baŋ soqtosiqa tamo uŋgasari naŋgi anjam marqa getentnjrnaqa naŋgi kirionabqa endegsi minjrej, “O Israel tamo ti tamo kalil Qotei aqa sorgomq di unub qaji niŋgi ti ijo anjam endi quiye. 17 Iga Israel gago Qotei a nami gago moma naŋgi aqa segi qa giltnjrnaqa naŋgi Isip sawaq dia yauŋ tamo sonabqa a na naŋgi geregere taqatnjroqnej. Onaqa naŋgi tulaŋ kobaonabqa Qotei a siŋgila na naŋgi joqsiqa Isip sawa uratosib gileb. 18 Naŋgi gilsib wadau sawaq di brantosib wausau 40 qa wadau sawaq di sosibqa gulube koba oqneb. Bati deqa Qotei na naŋgi geregere taqatnjroqnej. 19 Dena gago moma naŋgi walwelosib Kenan sawaq di brantonabqa dia Qotei na Kenan naŋgo qure kokba 7-pela padaltnjrsiq naŋgo mandam pupoiyosiq gago moma naŋgi enjrej. Qotei a naŋgi degnjrsiq bosi bosiq wausau 450 koboej. 20 Di koboonaqa Qotei na Israel tamo qudei naŋgi gate atsiqa siŋgila enjreqnaqa siŋgila dena naŋgi na Israel tamo uŋgasari naŋgi taqatnjroqneb. Jeu tamo naŋgi bosib Israel naŋgi ugeugeinjreqnab siŋgila dena naŋgi na olo jeu tamo naŋgi di gotraŋnjroqneb. Degsib ysib ysib Qotei aqa medabu o qaji tamo Samuel aqa bati brantej.

21 “Onaqa Israel naŋgi na Samuel minjeb, ‘Ni na tamo bei giltimqa a gago mandor koba sosim iga taqatgwas.’ Degsib Samuel minjnabqa a na Kis aqa ŋiri Sol giltonaqa a Israel naŋgo mandor koba soqnej. Sol a Benjamin aqa leŋ. A wausau 40 qa Israel naŋgo mandor koba soqnej. 22 Onaqa bunuqna Qotei na Sol kobotosiqa olo Devit giltonaqa a kamba Israel naŋgo mandor koba soqnej. Qotei a Devit qa endegsi marej, ‘E Jesi aqa ŋiri Devit unonum, aqa kumbra tulaŋ boledamu. E Devit aqa kumbra qa tulaŋ arearetbqo. E qalieonum, a ijo areqalo kalil dauryoqnqas.’ 23 Osiqa Qotei aqa anjam nami marej qaji di a dauryosiqa Devit aqa leŋq dena tamo bei giltosiqa qariŋyonaq Israel gagoq bej. Tamo di aqa ñam Yesus. A na iga oqajqa deqa qariŋyonaq bej.

24 “Yesus a wau utru atosaisonaqa Jon a namoqna bosiqa Israel tamo uŋgasari naŋgi endegsi minjroqnej, ‘Niŋgi are bulyibqa e na niŋgi yansŋgwai.’ 25 Osiqa aqa wau koboqa laqnaqa a na naŋgi olo endegsi minjrej, ‘Niŋgi e qa kiersib mareqnub? E nami merŋgem, e Kristus sai. Kristus a ijo qoreq na bqas. Aqa ñam kobaquja. E ñam saiqoji. E tamo laŋaj. Deqa e na Kristus kaŋgalyqajqa e tamo bolesai.’ Jon a nami degsi marej.

26 “O ijo was niŋgi quiye. Qotei na iga Abraham aqa moma iga ti niŋgi sawa bei bei qaji tamo Qotei aqa sorgomq di unub qaji niŋgi ti oqajqa deqa marsiq Yesus aqa anjam qariŋyqo gagoq bqo. 27 Tamo uŋgasari kalil Jerusalem qureq di unub qaji naŋgi ti naŋgo gate kokba ti naŋgi na Yesus tigeltosib aqa jejamu laŋa gisaŋyosib a qalib moiqajqa anjam kereteb. Di kiyaqa? Yesus a bole Kristus Qotei na qariŋyej qaji di naŋgi poinjrosai deqa. Qotei aqa medabu o tamo naŋgo anjam yori bati gaigai sisiyeqnub qaji di aqa damu dego naŋgi poinjrosai. Utru deqa naŋgi na Yesus tigeltosib aqa jejamu laŋa gisaŋyosib a qalib moiqajqa anjam keretosib qalnab moiej. Naŋgo kumbra dena naŋgi Qotei aqa medabu o tamo naŋgo anjam nami neŋgreŋyeb qaji di dauryosib yeb. 28 Naŋgi une bei Yesus aqa jejamuq di unosai. Yim naŋgi a qalsib moiotqajqa deqa. Deqa naŋgi gisaŋosib une bei aqa jejamuq di laŋa qamsib Pailat minjeb, ‘Yesus a une ti. Deqa ni na ŋamburbasq di gaint.’ Degsib minjnabqa a na Yesus osiq qaja tamo naŋgo baŋq di atnaqa naŋgi na qalnab moiej. 29 Anjam kalil Qotei aqa medabu o tamo naŋgi nami neŋgreŋyeb qaji di Juda naŋgi dauryosib yeb. Agi naŋgi na Yesus qaleb. Osib Yesus ŋamburbasq dena osib subq ateb. 30 Onaqa Qotei na Yesus olo subq na tigeltonaqa a tigelosiqa tamo naŋgi nami a ombla na Galili sawa uratosib Jerusalem qureq aieb qaji naŋgo ŋamdamuq dia bati gargekoba branteqnaqa naŋgi unoqneb. Deqa bini naŋgi Yesus qa anjam saosib laqnabqa Juda tamo uŋgasari kalil naŋgi queqnub.

32 “Nami Qotei na gago moma naŋgi endegsi minjrej, ‘E na Kristus qariŋyitqa a nuŋgoq bosim niŋgi oqas.’ Qotei aqa anjam bole di aqo Barnabas wo na niŋgi merŋgeqnum. 33 Qotei na aqa anjam di dauryosim Yesus qariŋyim gagoq bqajqa deqa marsiq a na Yesus olo subq na tigeltej. Gago moma naŋgo leŋ agi iga. Deqa a gagoq bej. Anjam deqa nami Devit a louqa buk miligiq di endegsi neŋgreŋyej,

‘Ni ijo aŋgro bole.
Bini e ni ŋambabtmonum.’
Devit a nami lou namba 2q di anjam di neŋgreŋyej. 34 Onaqa bunuqna Yesus a moinaqa Qotei na olo subq na tigeltej. Deqa Yesus a olo moiqasai. Aqa jejamu subq di qusaqasai dego. Agi Qotei a nami endegsi marej, ‘E niŋgi eleŋotqa niŋgi ijo segi tamo uŋgasari boledamu sosib ŋambile oqab. Ijo anjam di e bole dauryqai. E uratqasai. Agi anjam deqaji e nami Devit minjoqnem.’ Qotei a nami degsi marej. 35 Deqa niŋgi quiye. Nami Devit na Qotei endegsi minjej, ‘Ni na ino segi aŋgro bole Kristus nami giltem qaji a subq di uratim qusaqasai.’ Devit a nami degsi Qotei minjsiqa agi louqa buk miligiq di neŋgreŋyej. 36 Niŋgi qalie, Devit a mandor koba sosiqa Qotei aqa areqalo dauryoqnsiqa Israel tamo uŋgasari naŋgi geregere taqatnjroqnej. Bunuqna a moinaqa aqa jejamu osib subq ateb. Aqa moma naŋgi nami subq ateleŋeb a degsib subq ateb. Onaqa aqa jejamu subq di qusaej. 37 Ariya tamo Qotei na subq na tigeltej qaji aqa jejamu subq di qusaosai. Tamo di agi Yesus. 38 O ijo was, niŋgi geregere poiŋgem. Yesus qujai di aqa ñam na Qotei a nuŋgo une kobotetŋgwas. Iga Yesus qujai deqa anjam plaltoqnsim niŋgi merŋgeqnum. 39 Niŋgi Moses aqa dal anjam dauryqab dena Qotei a nuŋgo une kobotetŋgwasai. Niŋgi dena Qotei aqa ŋamdamuq di une saiqoji sqa keresai. Tamo naŋgi Yesus qa naŋgo areqalo siŋgilatqab qaji naŋgi segi Qotei na une kobotetnjrimqa naŋgi aqa ŋamdamuq di une saiqoji sqab. 40 Deqa niŋgi geregere ŋam atsib soqniye. Gulube kalil Qotei aqa medabu o tamo naŋgi nami deqa maroqneb qaji di nuŋgoq bo uge. Agi nami naŋgi na nuŋgo moma naŋgi anjam endegsib minjroqneb, 41 ‘O ijo anjam misiliŋyo qaji tamo niŋgi quiye. Nuŋgo bati endeqa e na maŋwa bei osorŋgitqa niŋgi unsib tulaŋ prugeleŋqab. Tamo bei na ijo siŋgila di unsiq deqa saiŋgwo qamu niŋgi qusib gisaŋ qa maronub qamu. Niŋgi bole qa marosai qamu. Deqa niŋgi tulaŋ padalougetqab.’” Pol a na Juda tamo uŋgasari naŋgi anjam degsi minjrej.

42 Onaqa lou koboonaqa Pol wo Barnabas wo naŋgi Qotei talq dena oqedonabqa tamo uŋgasari naŋgi na minjreb, “Yori bati bei qa niŋgi bosib anjam deqaji olo mergibqa iga quqwom.” 43 Bati deqa tamo uŋgasari tulaŋ gargekoba naŋgi Pol wo Barnabas wo naŋgo anjam qusib naŋgi aiyel daurnjreb. Juda tamo ti sawa bei bei qaji tamo nami Juda naŋgo louqa kumbra dauryoqneb qaji naŋgi ti Pol wo Barnabas wo naŋgi daurnjreb. Deqa naŋgi aiyel na naŋgo are siŋgilatetnjroqnsib endegsib minjroqneb, “Qotei a niŋgi qa are tulaŋ boleiyeqnu deqa niŋgi aqa areqalo geregere dauryoqnsib soqniye.”

44 Onaqa yori bati bei qa tamo uŋgasari kalil Antiok qureq di soqneb qaji naŋgi Qotei aqa anjam quqwa marsibqa bosib Qotei talq di koroeb. 45 Tamo uŋgasari tulaŋ gargekoba naŋgi Pol aqa anjam quqwajqa bosib koroonabqa Juda tamo kokba naŋgi na naŋgi unjrsibqa are minjiŋ oqetnjrnaqa Pol a anjam mareqnaqa naŋgi na aqa anjam gegentoqnsib a misiliŋyoqneb. 46 Deqa Pol wo Barnabas wo naŋgi na Juda tamo kokba naŋgi siŋgila na endegsib minjreb, “Qotei na aqo Barnabas wo qariŋgosiq mergej, ‘Niŋgi aisib namoqna Juda naŋgo segiq di brantoqnsib ijo anjam minjroqniye.’ Qotei na iga degsi mergej deqa iga bosim Qotei aqa anjam niŋgi Juda tamo uŋgasari namoqna merŋgonum. Merŋgonumqa agi niŋgi na gago anjam qusib gotraŋyonub. Nuŋgo kumbra dena niŋgi nuŋgo segi jejamuq di une atsib niŋgi ŋambile gaigai sqajqa gam uratonub. Deqa niŋgi quiye. Bini aqo aiyel niŋgi uratŋgsimqa sawa bei bei qaji tamo naŋgoq gilsim Qotei aqa anjam naŋgi minjroqnqom. 47 Iga degyqom. Di kiyaqa? Tamo Koba Qotei na nami iga segi segi endegsi mergej, ‘E na ni qariŋmitqa ni puloŋ bul sosim aisim sawa bei bei qaji tamo naŋgoq di brantoqnsim ijo anjam minjroqnimqa naŋgi qusib are bulyosib ambru uratosib suwaŋoq bqab. Ni sawa sawa kalilq dia tamo uŋgasari naŋgi anjam endegsim minjroqne, “Niŋgi are bulyosib Qotei aqaq babqa a na niŋgi oqas.” Ni aisim sawa bei bei qaji tamo naŋgi anjam degsim minjroqne.’”

48 Onaqa sawa bei bei qaji tamo naŋgi Pol aqa anjam di qusibqa naŋgi tulaŋ areboleboleinjrnaqa Tamo Koba Yesus aqa anjam biŋiyeb. Deqa qure dia tamo uŋgasari kalil Qotei na nami ŋambile gaigai sqajqa giltnjrej qaji naŋgi are bulyosib Yesus qa naŋgo areqalo siŋgilateb. 49 Bati deqa Tamo Koba Qotei aqa anjam tulaŋ kobaosiqa sawa di keretej. 50 Onaqa Juda tamo qudei naŋgi Pol wo Barnabas wo naŋgo kumbra di unsibqa naŋgi tulaŋ minjiŋ oqetnjrnaqa uŋa kokba qudei Qotei qa louoqneb qaji naŋgi ti qure deqa gate kokba ti naŋgo are ugetetnjrnabqa naŋgi tigelosib Pol wo Barnabas wo naŋgi tulaŋ ugeugeinjrsib naŋgi aiyel qure dia sqajqa siŋgila na saidnjrsib naŋgi winjrnab gileb. 51 Deqa naŋgi aiyel naŋgo siŋga tumbrum butuyosib Antiok qure uratosib Aikoniam qureq aieb. Naŋgo aiyel kumbra di Antiok tamo uŋgasari naŋgi unsib naŋgo segi une qalieqajqa deqa naŋgi aiyel kumbra di yeb. 52 Bati deqa Antiok qureq dia Qotei aqa Mondor a tamo uŋgasari Yesus qa naŋgo areqalo siŋgilateb qaji naŋgo are miligiq aioqnsiqa naŋgi siŋgilatnjreqnaqa naŋgi tulaŋ areboleboleinjroqnej.