Act 20:8-12 | DutKingComments | STEP | Dan beschrijft Lukas een gebeurtenis die binnen het kader van de dienst van Paulus een belangrijke betekenis heeft. We zien in wat er met Eutychus gebeurt het gevaar dat elke gemeente en iedere individuele gelovige bedreigt. Lukas geeft eerst een beschrijving van de ruimte waarin de gelovigen bij elkaar zijn. Het is een bovenzaal, ergens in een gewone woning op de derde verdieping daarvan. Van een speciaal gewijd gebouw waarin christenen samenkomen, maakt de Schrift nergens melding. Behalve dat het een bovenzaal is, vermeldt Lukas nog dat er veel lampen zijn. Het kan zijn dat hij dit vermeldt, opdat we ons kunnen voorstellen dat het daardoor behoorlijk warm is, want olielampen geven niet alleen licht, maar ook warmte. Hieraan verbindt men dan wel de conclusie dat dit heeft bijgedragen aan het in slaap vallen van Eutychus. Dat zou kunnen. Het werpt wel de vraag op hoe de anderen in de zaal het hebben kunnen volhouden. Eutychus zat immers op de plek waar hij de meeste frisse lucht had. Hij zorgde door zijn positie zelfs voor een blokkade van de instroom van de zo noodzakelijke frisse lucht in de ongetwijfeld volle bovenzaal. Daarom lijkt het erop dat de vermelding van de “vele lampen” meer betekent dan het aangeven van een natuurlijke oorzaak van de val van Eutychus. Ongetwijfeld bevat deze geschiedenis een les voor ons. We zien dat Eutychus een gevaarlijke plek heeft ingenomen. Hij zit in het venster, dat betekent op de scheiding van twee werelden. Aan de ene kant is daar het vertrek met veel licht, aan de andere kant hoort hij beneden zich het vertier van de wereld. Het woord “bevangen” duidt erop dat hij niet plotseling door slaap is overvallen, maar dat hij langzaam maar zeker in slaap is gevallen. Het wordt zijn doodsslaap, want hij valt naar beneden en wordt dood opgenomen. Hij moet uit zijn doodsslaap worden opgewekt. Dat doet Paulus. Het is een illustratie van wat Paulus de gelovigen in Efeze toeroept. Hij zegt tegen hen dat ze moeten ontwaken omdat ze slapen. Ze moeten ontwaken en opstaan uit de doden ( ) . Er is bij de slapers net zo weinig activiteit als bij de doden. De discussie of Eutychus echt dood was of dat zijn ziel nog in hem was, is niet zo belangrijk. Het gaat om een situatie dat er geen leven meer zichtbaar is. In die situatie kunnen we terechtkomen als het licht dat we hebben ontvangen niet met Christus in verbinding wordt gebracht. Leven wordt alleen zichtbaar als Christus over ons licht. Misschien moeten we onszelf maar eens de vraag stellen: Wat houdt mij echt wakker? Christenen die zitten te knikkebollen als de preek een uur duurt, zijn wel in staat een nacht op te blijven om te vissen, of sportevenementen te volgen, of concerten bij te wonen, of lange films te zien. Eutychus was niet binnen en niet buiten. Misschien was hij gekomen om de grote apostel een keer te zien en hem te horen spreken. Zo kunnen ook vandaag jongeren afkomen op grote namen zonder dat ze naar gewoonte de samenkomst bezoeken. Misschien viel het toch wat tegen en verloor hij gaandeweg zijn belangstelling voor wat Paulus zei. Misschien zag hij zijn vrienden of dacht hij aan hen en aan de leuke dingen die hij met hen had kunnen doen, terwijl hij hier in een duffe ruimte met duffe mensen naar een duffe preek zat te luisteren. Eutychus moest leren – en ieder van ons moet dat leren – dat niet de prediker het Woord waardevol maakt, maar de toestand van het hart van de luisteraar. Vaak is een val, een zondige daad, het gevolg van verslapping in geestelijke dingen. Voordat Eutychus uit het raam valt, valt hij eerst in slaap. Zo kunnen ook wij in slaap vallen als we naar Paulus luisteren, dat wil zeggen als wij zijn brieven lezen. De slaap waarin de kerk is gevallen en de dode of bijna-dood toestand als gevolg daarvan, komt ook omdat er geen aandacht meer is voor wat Paulus heeft gezegd.

Acts 20:8-12

De val van Eutychus

Dan beschrijft Lukas een gebeurtenis die binnen het kader van de dienst van Paulus een belangrijke betekenis heeft. We zien in wat er met Eutychus gebeurt het gevaar dat elke gemeente en iedere individuele gelovige bedreigt. Lukas geeft eerst een beschrijving van de ruimte waarin de gelovigen bij elkaar zijn. Het is een bovenzaal, ergens in een gewone woning op de derde verdieping daarvan. Van een speciaal gewijd gebouw waarin christenen samenkomen, maakt de Schrift nergens melding.

Behalve dat het een bovenzaal is, vermeldt Lukas nog dat er veel lampen zijn. Het kan zijn dat hij dit vermeldt, opdat we ons kunnen voorstellen dat het daardoor behoorlijk warm is, want olielampen geven niet alleen licht, maar ook warmte. Hieraan verbindt men dan wel de conclusie dat dit heeft bijgedragen aan het in slaap vallen van Eutychus. Dat zou kunnen. Het werpt wel de vraag op hoe de anderen in de zaal het hebben kunnen volhouden. Eutychus zat immers op de plek waar hij de meeste frisse lucht had. Hij zorgde door zijn positie zelfs voor een blokkade van de instroom van de zo noodzakelijke frisse lucht in de ongetwijfeld volle bovenzaal. Daarom lijkt het erop dat de vermelding van de “vele lampen” meer betekent dan het aangeven van een natuurlijke oorzaak van de val van Eutychus.

Ongetwijfeld bevat deze geschiedenis een les voor ons. We zien dat Eutychus een gevaarlijke plek heeft ingenomen. Hij zit in het venster, dat betekent op de scheiding van twee werelden. Aan de ene kant is daar het vertrek met veel licht, aan de andere kant hoort hij beneden zich het vertier van de wereld. Het woord “bevangen” duidt erop dat hij niet plotseling door slaap is overvallen, maar dat hij langzaam maar zeker in slaap is gevallen.

Het wordt zijn doodsslaap, want hij valt naar beneden en wordt dood opgenomen. Hij moet uit zijn doodsslaap worden opgewekt. Dat doet Paulus. Het is een illustratie van wat Paulus de gelovigen in Efeze toeroept. Hij zegt tegen hen dat ze moeten ontwaken omdat ze slapen. Ze moeten ontwaken en opstaan uit de doden (Ef 5:14). Er is bij de slapers net zo weinig activiteit als bij de doden.

De discussie of Eutychus echt dood was of dat zijn ziel nog in hem was, is niet zo belangrijk. Het gaat om een situatie dat er geen leven meer zichtbaar is. In die situatie kunnen we terechtkomen als het licht dat we hebben ontvangen niet met Christus in verbinding wordt gebracht. Leven wordt alleen zichtbaar als Christus over ons licht. Misschien moeten we onszelf maar eens de vraag stellen: Wat houdt mij echt wakker? Christenen die zitten te knikkebollen als de preek een uur duurt, zijn wel in staat een nacht op te blijven om te vissen, of sportevenementen te volgen, of concerten bij te wonen, of lange films te zien.

Eutychus was niet binnen en niet buiten. Misschien was hij gekomen om de grote apostel een keer te zien en hem te horen spreken. Zo kunnen ook vandaag jongeren afkomen op grote namen zonder dat ze naar gewoonte de samenkomst bezoeken. Misschien viel het toch wat tegen en verloor hij gaandeweg zijn belangstelling voor wat Paulus zei. Misschien zag hij zijn vrienden of dacht hij aan hen en aan de leuke dingen die hij met hen had kunnen doen, terwijl hij hier in een duffe ruimte met duffe mensen naar een duffe preek zat te luisteren.

Eutychus moest leren – en ieder van ons moet dat leren – dat niet de prediker het Woord waardevol maakt, maar de toestand van het hart van de luisteraar. Vaak is een val, een zondige daad, het gevolg van verslapping in geestelijke dingen. Voordat Eutychus uit het raam valt, valt hij eerst in slaap. Zo kunnen ook wij in slaap vallen als we naar Paulus luisteren, dat wil zeggen als wij zijn brieven lezen. De slaap waarin de kerk is gevallen en de dode of bijna-dood toestand als gevolg daarvan, komt ook omdat er geen aandacht meer is voor wat Paulus heeft gezegd.

Het herstel van Eutychus

Het is prachtig en leerzaam hoe Paulus met Eutychus handelt. In de eerste plaats daalt Paulus tot hem af. Hij daalt af naar het niveau van de gevallen jongeman en toont hiermee de houding van de ware herder. In de tweede plaats werpt hij zich op hem. Hij roept niet vanaf de derde verdieping, zijn eigen hoge positie, allerlei verwijten naar de jongeman, bijvoorbeeld dat hij niet zo dom had moeten zijn in het venster te gaan zitten, een plaats die om moeilijkheden vraagt. Geen verhalen van eigen schuld. Dat zou ook helemaal geen zin hebben, want Eutychus hoorde toch niets. Iemand die is afgedwaald, moeten we ook niet zo benaderen. Het is belangrijk tot zijn niveau af te dalen en hem dan aan te spreken. Door zich op de jongeman te werpen vereenzelvigt Paulus zich als het ware met hem (vgl. 1Kn 17:21-22; 2Kn 4:34). In de derde plaats omarmt Paulus de jongeman. Hij laat hem zijn liefde en aanvaarding voelen in plaats van afwijzing.

Op deze wijze kunnen we de drie verdiepingen die Paulus afdaalt vertalen naar drie stappen die nodig zijn om iemand weer terug te brengen in de gemeenschap met Christus en de gelovigen. Eerst afdalen tot zijn niveau. Vervolgens zich op hem werpen, dat is zich vereenzelvigen met wat hij deed en hem vanuit die houding vertellen wat hij heeft gedaan. Ten slotte hem omarmen, dat is trachten hem in liefde te winnen voor Christus tegen Wie hij heeft gezondigd.

Tegen de anderen zegt Paulus dat ze geen misbaar moeten maken. Allerlei opgewonden toestanden over iemand die is afgeweken, helpen niets. Belangrijk is om herderlijk werk met gelovig gebed te ondersteunen in plaats van maar druk te praten over de val die iemand heeft gemaakt. Door de Geest krijgt Paulus de kracht om de functies van het leven te herstellen: de banden tussen ziel en lichaam worden hersteld.

Na het herstel van Eutychus gaat Paulus weer naar boven. Hij is niet geschokt of van slag door wat er is gebeurd. Hij heeft wel honger gekregen. Daarom breekt hij het brood en eet. Het breken van het brood is hier niet de avondmaalsviering, zoals sommige uitleggers wel veronderstellen. Het breken van het brood door één persoon is een aanduiding voor het beginnen van een gewone maaltijd (vgl. Hd 27:35). De viering van het avondmaal is geen persoonlijke daad, maar een gemeenschappelijk gebeuren. De toevoeging “en at” maakt duidelijk dat Paulus hier voedsel nuttigt tot versterking van zijn lichaam. Daarna praat hij nog lang met hen door, in het besef dat hij hen op aarde niet zal terugzien. Tegen de morgen is het tijd, niet om naar bed te gaan, maar om te vertrekken. Paulus is een man met een ongekende energie.

Hij laat de gelovigen in Troas achter met een grote voorraad aan onderwijs en een grote vertroosting door het herstel van Eutychus. De woorden van Paulus en wat er met Eutychus is gebeurd, zullen nog lange tijd als een krachtige impuls voor het geloofsleven van de gemeente in Troas hebben gediend.