Pro 12 | DutSVVA | STEP | Wie de tucht liefheeft , die heeft de wetenschap lief ; maar wie de bestraffing haat , is onvernuftig .

Proverbs 12

1 Wie de tucht liefheeft, die heeft de wetenschap lief; maar wie de bestraffing haat, is onvernuftig. ^{▼▼ de tucht Dat is, de onderrichting, waardoor men onderwezen wordt om tot wetenschap te komen. Zie boven Pro 1:2 . Of versta, de kastijdingen des Heeren, die den mensen tenzelfden einde toegezonden worden; gelijk Deu 11:2 ; Job 5:17 ; Psa 94:12 ; Jer 10:24 ; vergelijk boven de aantekening Pro 9:7 .
,} ^{▼▼ wetenschap Tot welke men door de tucht en onderwijzing komt.} 2 De goede zal een welgevallen trekken van den Heere; maar een man van schandelijke verdichtselen zal Hij verdoemen. ^{▼▼ goede Dat is, die tot het goede genegen is en het doet.
,} ^{▼▼ een welgevallen Zie boven, Pro 8:35 .
,} ^{▼▼ van Dat is, die boosheid verzint en voorneemt in zijn hart, of ook metterdaad uitvoert. Vergelijk Psa 5:7 .
,} ^{▼▼ schandelijke Het Hebreeuwse woord is hier in het kwade genomen. Zie van hetzelve Job 21:27 ; idem vergelijk onder Pro 14:17 .
,} ^{▼▼ Hij Namelijk, de Heere.
,} ^{▼▼ verdoemen Dat is, verklaren goddeloos te zijn en strafwaardig. Zie van het Hebreeuwse woord Deu 25:1 , en Job 10:2 .} 3 De mens zal niet bevestigd worden door goddeloosheid; maar de wortel der rechtvaardigen zal niet bewogen worden. ^{▼▼ zal niet Dat is, zal het niet lang naar zijn wens maken, niet lang voorspoed en geluk hebben. Vergelijk boven Pro 10:2 , en Pro 11:4 .
,} ^{▼▼ maar de wortel De zin is, dat de vromen vast en onbeweeglijk blijven in hunnen stand, gelijk een boom, welks wortel zich diep en wijd uitspreidt en wel bevochtigd is; Psa 1:3 ; idem vergelijk Psa 15:5 , en Jer 17:8 .} 4 Een kloeke huisvrouw is een kroon haars heren; maar die beschaamt maakt, is als verrotting in zijn beenderen. ^{▼▼ kloeke Dat is, verstandige, deugdzame en wel huishoudende. Hebreeuws, ene vrouw der kloekheid. Zie van het Hebreeuwse woord Gen 47:6 .
,} ^{▼▼ kroon Dat is, sieraad en heerlijkheid. Zie van het woord kroon in dezen zin genomen, Job 19:9 .
,} ^{▼▼ heren; Dat is, mans. Alzo Exo 21:3 ; Joe 1:8 .
,} ^{▼▼ die beschaamt Te weten, zichzelve en haren man, door hare onverstandigheid, ongeschikte manieren en achteloze huishouding. Vergelijk boven Pro 10:5 .
,} ^{▼▼ is als verrotting Dat is, ene kwelling in het binnenste zijner ziel en tering in het binnenste zijns lichaams, omdat hij zijne schande altijd voor ogen ziet. Zie dezelfde gelijkenis onder Pro 14:30 ; Hab 3:16 , en dergelijke; Psa 42:11 ; idem het tegendeel, Psa 51:10 .} 5 Der rechtvaardigen gedachten zijn recht; der goddelozen raadslagen zijn bedrog. ^{▼▼ recht; Dat is, zijn naar den eis des rechts wel bedacht. Vergelijk Num 27:11 , en de aantekening.
,} ^{▼▼ raadslagen Dit woord is hier in het kwade genomen voor listige vonden en spitsvondige bedenkingen om schade te doen. Elders is het in het goede genomen. Zie van hetzelve Job 37:12 .} 6 De woorden der goddelozen zijn om op bloed te loeren; maar de mond der oprechten zal ze redden. ^{▼▼ om op bloed Zie 1Sa 22:9-10 ; Psa 52:5-6 .
,} ^{▼▼ zal ze redden Te weten degenen, op wier bloed de goddelozen loeren. Zie exempelen 1Sa 19:4 ; Est 7:2-3 .} 7 De goddelozen worden omgekeerd, dat zij niet meer zijn; maar het huis der rechtvaardigen zal bestaan. ^{▼▼ goddelozen Hebreeuws, de goddelozen keren om; dat is worden omgekeerd, dat is uitgeroeid.
,} ^{▼▼ niet meer Dat is dat zij van deze wereld weggenomen worden. Zie Gen 42:13 , en de aantekenng, idem Psa 39:14 , en Psa 103:16 ; Jer 31:15 ; Mat 2:18 ; vergelijk ook Gen 5:24 .
,} ^{▼▼ huis Dat is, staat, rijkdom, woonplaats en nakomelingen; alzo 2Sa 7:29 ; Job 8:15 ; Psa 49:17 , onder Pro 14:11 .} 8 Een ieder zal geprezen worden, naardat zijn verstandigheid is; maar die verkeerd van hart is, zal tot verachting wezen. ^{▼▼ geprezen Te weten, van de wijzen en rechtoordelenden.
,} ^{▼▼ naardat Dat is, naardat hij met woorden en werken bewijst dat hij verstand heeft, strekkende tot de ware godvruchtigheid.
,} ^{▼▼ verkeerd Zie boven Pro 11:20 .} 9 Beter is, die zich gering acht, en een knecht heeft, dan die zichzelven eert, en des broods gebrek heeft. ^{▼▼ gering Anders: die gering geacht wordt. Maar men kan uit de tegenstellingen verstaan dat hier gesproken wordt van dengene, die zichzelven voor klein en gering houdt.
,} ^{▼▼ een knecht Dat is, zoveel heeft, dat hij zich mag laten dienen. Anders: die zichzelven een knecht is. Dat is, zichzelven dient.
,} ^{▼▼ zichzelven Te weten, roemende dat hij een groot meester is en zeer veel goeds heeft.} 10 De rechtvaardige kent het leven van zijn beest; maar de barmhartigheden der goddelozen zijn wreed. ^{▼▼ kent Dat is, draagt zorg voor het leven zijner beesten. Te weten, om die hunne behoeften te geven. Het woord kennen is voor zorgen en toezien dikwijls genomen. Zie Gen 18:19 , en Psa 1:6 .
,} ^{▼▼ leven Hebreeuws, ziel.
,} ^{▼▼ wreed Hebreeuws, eens wreden; te weten, mensen, dat is, gans geen; want de wreden hebben gene barmhartigheid.} 11 Die zijn land bouwt, zal van brood verzadigd worden; maar die ijdele mensen volgt, is verstandeloos. ^{▼▼ ijdele Dat is, lediggangers, behoeftigen, en die ledig van deugd en vreze Gods zijn. Zie Jdg 9:4 .} 12 De goddeloze begeert het net der bozen; maar de wortel der rechtvaardigen zal uitgeven. ^{▼▼ net Versta, de schelmse praktijken en loze tukken, die de kwaden gebruiken om de vromen te bedriegen, van hun goed te beroven en te verdrukken. Anders: het net der kwade dingen, of van allerlei kwaad. Dat is, waarmede allerlei soort van onrecht bedreven wordt.
,} ^{▼▼ de wortel Dat is, de godvruchtigheid, waarin de vromen vastgeworteld zijn. Vergelijk boven vs.3.
,} ^{▼▼ zal uitgeven Dat is, voortzetten, uitschieten en vruchten dragen. De zin is dat ze in de vreze des Heeren trouwelijk handelende, genoeg zullen hebben. vs.12 wordt ook aldus overzet: De goddeloze begeert [wel] ene sterkte tegen alle kwaad, maar de wortel der rechtvaardigen geeft [dezelve].} 13 In de overtreding der lippen is de strik des bozen; maar de rechtvaardige zal uit de benauwdheid uitkomen. ^{▼▼ overtreding Te weten, die de bozen met spreken begaan tegen God en hunne naasten.
,} ^{▼▼ strik Dat is het net, waarin de boze zelf gevangen wordt.
,} ^{▼▼ benauwdheid Dat is, uit grote zwarigheid.
,} ^{▼▼ uitkomen Te weten, door een goed en voorzichtig gebruik zijner lippen.} 14 Een ieder wordt van de vrucht des monds met goed verzadigd; en de vergelding van des mensen handen zal hij tot zich wederbrengen . ^{▼▼ Een ieder Hebreeuws, van de vrucht des mans mond wordt hij met goed verzadigd; dat is, naardat een ieder zijne tong wel gebruikt, zal hij goed van God ontvangen.
,} ^{▼▼ vrucht Versta, zijn wijze en godvruchtige redenen. Vergelijk onder Pro 13:2 , en Pro 18:20 .
,} ^{▼▼ goed verzadigd; Dat is, dat het tijdelijke en eeuwige welvaren aangaat.
,} ^{▼▼ van des mensen Versta, van zijn eigen handen.
,} ^{▼▼ zich wederbrengen Dat is, weder van God uit genade bekomen. Naar dat een ieder gedaan heeft zal hem ook geschieden.} 15 De weg des dwazen is recht in zijn ogen; maar die naar raad hoort, is wijs. ^{▼▼ De weg Zie Gen 6:12 .
,} ^{▼▼ in zijn ogen; Dat is, naar zijn gevoelen en oordeel. Zie Lev 13:5 , en Job 18:3 .
,} ^{▼▼ raad hoort, Te weten, die heilig en heilzaam is, zodat hij zich niet verlaat op zijn eigen verstand en goeddunken.} 16 De toorn des dwazen wordt ten zelven dage bekend; maar die kloekzinnig is, bedekt de schande. ^{▼▼ ten zelven Dat is, ten zelfden tijde en stonde, als hij toornig geworden is over het leed hem aangedaan.
,} ^{▼▼ bekend; Te weten, uit zijne woorden, gebaren en daden.
,} ^{▼▼ kloekzinnig is, Alzo onder vs.23. Zie van dit woord boven Pro 1:4 .
,} ^{▼▼ schande Te weten, die uit haastigen toorn voortkomt.} 17 Die waarheid voortbrengt, maakt gerechtigheid bekend; maar een getuige der valsheden, bedrog. ^{▼▼ voortbrengt, Hebreeuws, blaast.
,} ^{▼▼ gerechtigheid Dat is, dat recht overeenkomt met hetgeen geschied is of gesproken wordt, opdat niemand ongelijk gedaan worde.
,} ^{▼▼ bedrog Dat is, niet overeenkomende met de waarheid der zaak, die geschied is, en dat om iemand daarmede listiglijk schade te doen.} 18 Daar is een, die woorden als steken van een zwaard onbedachtelijk uitspreekt; maar de tong der wijzen is medicijn. ^{▼▼ woorden Dat is, die met lichtvaardige en kwalijk verzinde redenen hunnen naaste kwetsen aan zijn gemoed, eer, leven en welvaren, gelijk men aan het lichaam met een zwaard gekwetst wordt. Zie 1Sa 22:9-10 ; Psa 57:5 , en Psa 59:8 .
,} ^{▼▼ medicijn Dat is, als een medicijn niet alleen, die het verzwakte of gekwetste geneest, maar ook bewaart van verzwakt of gekwetst te worden. Vergelijk boven Pro 4:22 .} 19 Een waarachtige lip zal bevestigd worden in eeuwigheid; maar een valse tong is maar voor een ogenblik. ^{▼▼ Een waarachtige Hebreeuws, lip der waarheid; dat is die de waarheid spreekt. Alzo lip der vleiing; die vleiing spreekt, Psa 12:3 ; lippen der valsheid, die valsheid spreken; Psa 31:19 ; lippen der wetenschap, die wetenschap voortbrengen, onder Pro 14:7 ; alzo terstond in vs.19, tong der valsheid, of der leugen, voor een tong, die valsheid of leugen spreekt; idem, onder vs.22; idem, lippen der gerechtigheid, die gerechtige redenen voorstelt; onder Pro 16:13 .
,} ^{▼▼ bevestigd De waarheid [en vervolgens die dezelve spreekt] blijft staande, en is altijd vast in zichzelve, ofschoon ze tegengesproken wordt.} 20 Bedrog is in het hart dergenen, die kwaad smeden; maar degenen die vrede raden, hebben blijdschap. ^{▼▼ kwaad Te weten, der onenigheid en der twisting.
,} ^{▼▼ blijdschap Te weten, in hun hart voor God en in hun leven bij de mensen.} 21 Den rechtvaardigen zal geen leed wedervaren; maar de goddelozen zullen met kwaad vervuld worden. ^{▼▼ leed Of, moeite, of verdriet; te weten, dat hem van de goddelozen alzo zou aangedaan worden, dat hij daaronder zou blijven liggen, en het zal hem alles ten goede gedijen; Rom 8:28 . Anders: gene ongerechtigheid overkomen; te weten, in welke de rechtvaardige zo zou komen te vervallen, dat hij daaruit niet weder door Gods Geest opgericht zou worden. Van het Hebreeuwse woord, zie Job 5:6 .} 22 Valse lippen zijn den Heere een gruwel; maar die trouwelijk handelen, zijn Zijn welgevallen. ^{▼▼ Valse Zie boven vs.19.
,} ^{▼▼ trouwelijk Hebreeuws, trouw, of waarheid doen; dat is, die in woorden en werken jegens God en hunnen naaste waarheid en trouw oprechtelijk onderhouden. Alzo Eze 18:9 ; 1Jo 1:6 .
,} ^{▼▼ welgevallen Dat is, Hem aangenaam en welgevallig. Alzo boven Pro 11:20 .} 23 Een kloekzinnig mens bedekt de wetenschap; maar het hart der zotten roept dwaasheid uit. ^{▼▼ bedekt Dat is, hij giet ze niet door lichtvaardige en opgeblazen praat uit, om zichzelven daarmede ten toon te stellen.
,} ^{▼▼ dwaasheid Dat is, allerlei onwetendheid en dwaling, rakende het geloof en den wandel der mensen.} 24 De hand der vlijtigen zal heersen; maar de bedriegers zullen onder cijns wezen. ^{▼▼ bedriegers Hebreeuws, het bedrog zal, enz., zie Job 35:13 . Versta door deze bedriegers de luie lediggangers, die, omdat zij niet arbeiden willen, door bedrog en dieverij zoeken den kost te rapen. Zie boven Pro 10:4 , en de aantekening. Idem onder vs.27.
,} ^{▼▼ onder cijns Dat is, dengenen, die heersen en het gebied hebben, schatting geven. Zie dezelfde manier van spreken Jdg 1:30 , Jdg 1:35 ; Lam 1:1 .} 25 Bekommernis in het hart des mensen buigt het neder; maar een goed woord verblijdt het. 26 De rechtvaardige is voortreffelijker dan zijn naaste; maar de weg der goddelozen doet hen dwalen. ^{▼▼ voortreffelijker Te weten, voor de ogen Gods en der vromen, die niet aanzien den uitwendigen voorspoed en de pracht dezes levens, maar het goede dat hier in de vromen begonnen wordt en hierna volbracht zal worden.
,} ^{▼▼ naaste; Namelijk, die goddeloos is.
,} ^{▼▼ weg Dat is het leven, bedrijf, en manier van doen.
,} ^{▼▼ doet hen dwalen Te weten, hen en anderen, namelijk, door den uiterlijken schijn, die de goddelozen voordoen van gemak, weelde, wellust, rijkdom, eer en hoge staten.} 27 Een bedrieger zal zijn jachtvang niet braden; maar het kostelijk goed des mensen is des vlijtigen. ^{▼▼ Een bedrieger Hebreeuws, het bedrog. Zie vs.26.
,} ^{▼▼ jachtvang Versta, onder deze ene soort, allerlei goed, dat met listige praktijken verkregen wordt.
,} ^{▼▼ niet braden; Dat is, niet gebruiken of genieten.
,} ^{▼▼ kostelijk Zo wordt het wel en deugdelijk gewonnen goed genaamd, omdat het den mens beter bijblijft en meer deugd doet dan dat door bedrog verkregen is. Anders: het goed eens naarstigen is kostelijk. Anders: het kostelijk goed des mensen is naarstigheid. Anders: het goed zal zijn des kostelijken, [dat is, vromen] [en] vlijtigen mensen. Sommigen nemen het aldus: het goed des kostelijken [dat is, vromen] mensen zal gesneden [dat is, genuttigd en gebruikt] worden.
,} ^{▼▼ vlijtigen Te weten, zich onderhoudende met een oprechten geoorloofden arbeid, of handel.} 28 In het pad der gerechtigheid is het leven; en in den weg van haar voetpad is de dood niet. ^{▼▼ In het pad Vergelijk boven Pro 10:16 .}