Pro 18 | DutSVVA | STEP | Die zich afzondert , tracht naar wat begeerlijks ; hij vermengt zich in alle bestendige wijsheid .

Proverbs 18

1 Die zich afzondert, tracht naar wat begeerlijks; hij vermengt zich in alle bestendige wijsheid. ^{▼▼ afzondert, Te weten, van het gezelschap der mensen, genegen zijnde om in stilheid en eenzaamheid te leven.
,} ^{▼▼ wat begeerlijks; Hebreeuws, naar begeerte; dat is, heeft gemeenlijk iets begeerlijks voor, hetwelk hij zeer naarstiglijk najaagt, dat zoekende in die eenzaamheid te gekomen. Anders: zoekt met, of door begeerte.
,} ^{▼▼ in alle De wijze man spreekt van dengene, wiens begeerte en lust is zich in de onderzoeking van alle goede wetenschap en ware wijsheid in te laten, om daarvan een vaste kennis te hebben, die hij in zijn hart opsluit. Deze zin wordt met de tegenstelling van vs.2 zeer bevestigd. Anderen verstaan hier een kwade afzondering, waardoor iemand zich van de ware wijzen en rechtgevoelenden afscheidt, gedreven zijnde door de begeerte van ijdele eer, waartoe hij zoekt te geraken mits zich door arglistige en spitsvondige zinnen in alle goede wijsheid en lering om te wentelen, daarentegen zich op te werpen en zijn venijn daaruit te zuigen, dat hij bij alle gelegenheid daarna met groten schijn van hoge wijsheid overal uitgiet.} 2 De zot heeft geen lust aan verstandigheid, maar daarin, dat zijn hart zich ontdekt. ^{▼▼ daarin, Te weten, zal hij alleen lust hebben.
,} ^{▼▼ dat zijn hart Of, in het ontdekken zijns harten; of dat hij zijn hart ontdekke; te weten, door zotte redenen bekend makende de zotheid, waarmede zijn hart vervuld is.} 3 Als de goddeloze komt, komt ook de verachting en met schande versmaadheid. ^{▼▼ verachting Te weten, waardoor hij de vromen niet alleen veracht in zijn hart, maar ook hun schande en versmaadheid aandoet met woorden en werken, of waardoor hij van de vromen veracht wordt.
,} ^{▼▼ met schande Of, met den schandelijke, dat is den oneerlijken mens komt ook de versmaadheid, te weten, waardoor hij anderen versmaadt, of van anderen versmaad wordt.} 4 De woorden van den mond eens mans zijn diepe wateren; en de springader der wijsheid is een uitstortende beek. ^{▼▼ eens mans Te weten, van groot verstand en aanzien.
,} ^{▼▼ diepe wateren; Dat is, als diepe wateren, die niet kunnen uitgeput worden; gelijk ook een zodanige man nimmermeer stof ontbreekt van goed onderwijs, gelijk zij van hem begeerd wordt. Vergelijk onder Pro 20:5 .
,} ^{▼▼ uitstortende Dat is, die altijd vloeden en stromen heeft uit te geven en nimmermeer uitdroogt.} 5 Het is niet goed, het aangezicht des goddelozen aan te nemen, om den rechtvaardige in het gericht te buigen. ^{▼▼ Het is niet goed, Dat is, het is kwaad. Zie boven Pro 17:26 .
,} ^{▼▼ het aangezicht Zie Lev 19:15 .
,} ^{▼▼ den rechtvaardige Dat is, te maken dat hij, die recht heeft, hetzelve verlieze, onderligge in het gericht en van den rechter veroordeeld worde, alzo Amo 5:12 .} 6 De lippen des zots komen in twist, en zijn mond roept naar slagen. ^{▼▼ De lippen Dat is, de woorden en redenen. Alzo in vs.7, waar ook het woord mond in denzelfden zin genomen is. Zie Job 15:5 . De zot mengt zich door zijn onwijze redenen in den twist, waaruit hij met ere wel had kunnen blijven.
,} ^{▼▼ roept naar slagen Dat is, brengt de twistende lieden aan elkander en hitst hen op tot vechterij. Of, hij is niet gerust eer hij zijn huid vol slagen heeft, hij roept er om.} 7 De mond des zots is hemzelven een verstoring, en zijn lippen een strik zijner ziel. ^{▼▼ hemzelven Dat is, oorzaak zijner verstoring, dat is van zijn verderf en ondergang.
,} ^{▼▼ strik Te weten, waarin hijzelf gevangen wordt. Vergelijk boven Pro 12:13 , en de aantekening.} 8 De woorden des oorblazers zijn als dergenen, die geslagen zijn, en die dalen in het binnenste des buiks. ^{▼▼ die geslagen Dat is, die zich zeer klagelijk aanstellen, zich gelatende ongelijk geleden te hebben, om dengenen, dien zij het oor vol blazen, tot medelijden te verwekken en tegen hunnen naaste op te ruien. Anders: zijn als slangen; te weten, waarmede zij hunnen naaste kwetsen en wonden aan zijn goeden naam; vergelijk boven Pro 12:18 . Of, zijn als dergenen, die vleien; dat is pluimstrijken en schoonspreken.
,} ^{▼▼ in het binnenste Hebreeuws, in de binnenkamers.
,} ^{▼▼ buiks Dat is, van het gemoed; zie Job 15:2 .} 9 Ook die zich slap aanstelt in zijn werk, die is een broeder van een doorbrenger. ^{▼▼ die zich slap Versta, den luiaard en trage.
,} ^{▼▼ broeder Dat is, in gelijken graad te stellen met den doorbrenger, of daarbij te gelijken. Zie van zulke betekenis van het woord broeder, Job 30:29 en de aantekening.
,} ^{▼▼ van een doorbrenger Dat is, van een groot verkwister. Hebreeuws, des Heeren doorbrengers, of des meesters der doorbrenging, of verkwisting; dat is, die daartoe zeer genegen is en zijn werk daarvan maakt. Zie Gen 14:13 .} 10 De Naam des Heeren is een Sterke Toren; de rechtvaardige zal daarhenen lopen, en in een Hoog Vertrek gesteld worden. ^{▼▼ De Naam Dat is, de Heere zelf, welverstaande voor dien, die Hem recht kennen en aanroepen. Zie 1Ki 5:3 .
,} ^{▼▼ Sterke Toren; Hebreeuws, een toren der sterkte; dat is, als een sterke toren, waarin degenen, die door enigen nood benauwd zijn, niet alleen beschermd, maar ook vrij van alle gevaar der schade gesteld worden; alzo Psa 61:4 .
,} ^{▼▼ daarhenen lopen, Te weten, tot den naam des Heeren, of tot den toren der sterkte.} 11 Des rijken goed is de stad zijner sterkte, en als een verheven muur in zijn inbeelding. ^{▼▼ Des rijken Alzo boven Pro 10:15 .
,} ^{▼▼ in zijn inbeelding Dat is, alzo de rijke zichzelven wijsmaakt en zich in zijne gedachten laat voorstaan.} 12 Voor de verbreking zal des mensen hart zich verheffen; en de nederigheid gaat voor de eer. ^{▼▼ verbreking Dat is, tegenspoed, ondergang en verderf. Zie van het Hebreeuwse woord Job 31:29 .} 13 Die antwoord geeft, eer hij zal gehoord hebben, dat is hem dwaasheid en schande. ^{▼▼ antwoord geeft, Hebreeuws, die een woord wederkeert; dat is, die antwoordt. Alzo 1Ki 12:6 , 1Ki 12:9 ; 2Ch 10:6 , 2Ch 10:9 .
,} ^{▼▼ is hem dwaasheid Dat is, wordt hem met recht tot dwaasheid gerekend, waarover hij dan schaamte en schande behaalt.} 14 De geest eens mans zal zijn krankheid ondersteunen; maar een verslagen geest, wie zal dien opheffen? ^{▼▼ geest Dat is moed, te weten die mannelijk en kloek is. Zie boven Pro 15:13 .
,} ^{▼▼ zijn krankheid Te weten, òf zijns zelfs, als droefheid en vrees, òf van zijn lichaam, als ziekte en smart. Deze alle wordt de kloekmoedige geest gezegd te ondersteunen als hij daarin den mens sterkt en troost, dat hij niet bezwijke.
,} ^{▼▼ verslagen geest, Die zelf door zijn eigen, of zijns lichaams lijden terneder geworpen is. Vergelijk boven Pro 15:13 , en de aantekening.
,} ^{▼▼ wie zal dien Alsof hij zeide: Niemand dan God.
,} ^{▼▼ opheffen? Anders: dragen?} 15 Het hart der verstandigen bekomt wetenschap, en het oor der wijzen zoekt wetenschap. ^{▼▼ verstandigen De verstandigen en wijzen zijn hier die een beginsel der verstandigheid en wijsheid gekregen hebbende, zoeken toe te nemen, mits in het hart te bedenken en te bewaren wat zij geleerd hebben, en met het oor te luisteren naar hetgeen nog te leren is. Vergelijk boven Pro 1:5 .} 16 De gift des mensen maakt hem ruimte, en zij geleidt hem voor het aangezicht der groten. ^{▼▼ maakt hem ruimte, Dat is, opent hem den weg om uit den nood te komen, of aan het einde van enig geschil of moeite te geraken.
,} ^{▼▼ groten Dat is, die groot van staat en aanzien zijn, vervolgens veel vermogen om iemands zaak te bevorderen. Vergelijk 2Ki 5:1 , en 2Ki 10:6 , en 2Ki 25:9 , en de aantekening.} 17 Die de eerste is in zijn twistzaak, schijnt rechtvaardig te zijn; maar zijn naaste komt , en hij onderzoekt hem. ^{▼▼ Die de eerste Dat is, die in het geschil, hetwelk hij met zijnen naaste uitstaande heeft, in de voorbaat is, door eerst zijne zaak den rechter te openen en met redenen te bekleden.
,} ^{▼▼ rechtvaardig Dat is, gelijk te hebben, welverstaande zolang als zijne partij nog niet is gehoord geweest.
,} ^{▼▼ zijn naaste Te weten, de verweerder.
,} ^{▼▼ komt, Te weten, voor den rechter, om hem ook zijne zaak aan te dienen.
,} ^{▼▼ hij onderzoekt Te weten, de rechter, of de partij.
,} ^{▼▼ hem Namelijk zijnen naaste, dat is den verweerder, om hem mede te horen en te onderzoeken over hetgeen de eiser eerst voortgebracht had.} 18 Het lot doet de geschillen ophouden, en maakt scheiding tussen machtigen. ^{▼▼ lot Zie boven Pro 16:33 .
,} ^{▼▼ machtigen Dat is, die zich verharden, sterken, of te machtig maken in hun geschil tegen elkander, of die macht genoeg hebben om elkander te beschadigen, zo zij niet verenigd worden.} 19 Een broeder is wederspanniger dan een sterke stad; en de geschillen zijn als een grendel van een paleis. ^{▼▼ wederspanniger Of, meer door overtreding verstoord, te weten, tegen zijnen broeder, van wien hij meent verongelijkt te zijn en daarom met hem in twist is.
,} ^{▼▼ sterke stad; Te weten, tegen haren prins of enigen heer aan welken zij zich niet wil overgeven, noch met hem vrede maken, steunende op hare sterkte. Hebreeuws, stad der sterkte.
,} ^{▼▼ geschillen Te weten, tussen de broeders en nabestaande vrienden.
,} ^{▼▼ zijn als een grendel Dat is, zij houden zeer vast en sluiten de twistige broeders doorgaans van elkander.} 20 Van de vrucht van ieders mond zal zijn buik verzadigd worden; hij zal verzadigd worden van de inkomst zijner lippen. ^{▼▼ vrucht Versta, de redenen, die uit iemands mond voortkomen, en in het volgende van vs.20, de inkomst der lippen genoemd worden. Vergelijk boven Pro 12:14 , en Pro 13:2 .
,} ^{▼▼ zijn buik Dat is, hijzelf in lichaam en ziel.
,} ^{▼▼ verzadigd worden van de inkomst Dat is, vervuld worden, òf met het goed der zegening door zijn wijze en vrome redenen, òf met het kwaad der straf door zijn dwaze en goddeloze redenen. Vergelijk Job 7:4 , en boven Pro 12:14 .} 21 Dood en leven zijn in het geweld der tong; en een ieder, die ze liefheeft, zal haar vrucht eten. ^{▼▼ het geweld Hebreeuws, hand. Vergelijk Gen 16:6 , en zie de aantekening.
,} ^{▼▼ die ze Te weten, de tong.
,} ^{▼▼ liefheeft, Te weten, om die te gebruiken, òf ten goede door wijze en deugdzame redenen, òf ten kwade door onwijze en ondeugdelijke redenen. Doch sommigen nemen het alleen in ten goede.
,} ^{▼▼ vrucht Zie boven Pro 1:31 .
,} ^{▼▼ eten Dat is, genieten met vreugde, zo hij die liefheeft, om wel te gebruiken, of te lijden met smart, zo hij die bemint, om te misbruiken. Zie Job 21:25 .} 22 Die een vrouw gevonden heeft, heeft een goede zaak gevonden, en hij heeft welgevallen getrokken van den Heere. ^{▼▼ vrouw Te weten, een goede en godvrezende. Het woord goede moet men uit het volgende verstaan. Alzo onder Pro 22:1 , naam voor goede naam, idem Pro 24:6 , raadgevers voor goede raadgevers, en daar Pro 24:20 , beloning voor goede beloning, en Pro 29:4
,} ^{▼▼ getrokken Dat is, verkregen. Zie boven Pro 8:35 , en Pro 12:2 .} 23 De arme spreekt smekingen; maar de rijke antwoordt harde dingen. 24 Een man, die vrienden heeft, heeft zich vriendelijk te houden; want er is een liefhebber, die meer aankleeft dan een broeder. ^{▼▼ Een man, Hebreeuws, een man der vrienden; dat is, die vrienden heeft.
,} ^{▼▼ vriendelijk te houden; Te weten, met degenen, waarmede hij in vriendschap getreden is.
,} ^{▼▼ aankleeft Dat is, in den nood nader bijblijft en trouwelijker bijstaat.}