Proverbs 14

1Ang maalamon nga asawa nagapabakod sang iya panimalay, pero ang buang-buang iya nagaguba sang iya panimalay.

2Ang tawo nga nagakabuhi sing husto nagatahod sa Ginoo, pero ang wala nagakabuhi sing husto nagainsulto sa iya.

3Ang mga ginahambal sang buang-buang nga tawo makahalit sa iya, pero ang mga ginahambal sang maalamon nga tawo makatipig sa iya.

4Kon wala ka sing sapat nga inug-arado wala ka sing anihon, pero kon may sapat ka, kag makusog pa, madamo ang imo anihon.

5Ang masaligan nga saksi wala nagabutig, pero ang indi masaligan puro kabutigan ang iya ginahambal.

6Ang tawo nga nagapangyaguta indi gid makaangkon sang kaalam bisan ano pa niya katinguha, pero ang tawo nga may pag-intiendi dali lang makatuon.

7Likawi ang mga buang-buang kay wala ka sing may matun-an nga maayo sa ila.

8Ang kaalam sang tawo nga nakahibalo magtimbang-timbang kon diin ang husto ukon indi amo ang nagahatag sa iya sang ihibalo kon ano ang iya himuon, pero ang kabuangan sang buang-buang nga tawo nagapatalang sa iya.

9Daw sa wala lang sa mga buang-buang kon makasala sila, pero sa mga matarong nga tawo nga nagakabuhi sing husto, gusto nila nga batunon sila sang Dios. ▼

▼Indi klaro ang buot silingon sang Hebreo sa sini nga bersikulo.

10Ikaw lang ang nakahibalo kon ano ka gid kamalipayon ukon kamasinulub-on.

11Pagalaglagon ang panimalay sang mga malain, pero pauswagon ang panimalay sang mga nagakabuhi sing husto.

12Mahimo nga nagahunahuna ka nga ara ka sa husto nga dalan, pero gali ang padulungan sini amo ang kamatayon.

13Puwede mo matago ang imo kasubo sa imo nga pagkadlaw, pero kon tapos ka na kadlaw ang kasubo ara man gihapon.

14Ang tawo pagabalusan sang nagakabagay gid sa iya nga mga ginhimo, maayo man ukon malain.

15Ang tawo nga wala sing alam nagapati sang bisan ano; ang tawo nga nakahibalo magtimbang-timbang kon diin ang husto ukon indi nagabantay gid sang iya mga tikang.

16Ang maalamon nga tawo nagahalong sang iya kaugalingon kag nagalikaw sa gamo, pero ang buang-buang nga tawo wala nagahalong kundi nagapadasodaso.

17Ang tawo nga dali lang mangakig nagahimo sang kabuangan. Ang tawo nga nagapadihot sing malain ginakaugtan.

18Makita ang kabuangan sa tawo nga wala sing alam, pero makita ang kaalam sa tawo nga nakahibalo magtimbang-timbang kon diin ang husto ukon indi.

19Magasaludo kag magapakitluoy ang mga malain sa mga matarong.

20Wala kaayo sing may nagapakig-abyan sa mga imol, bisan ang ila mga kasilingan, pero ang mga manggaranon ya madamo sing mga abyan.

21Makasasala ang tawo nga nagainsulto sa iya isigkatawo nga imol, pero bulahan ang tawo nga maayo sa imol.

22Makasala ka lang kon magplano ka sing malain sa imo isigkatawo, pero kon magplano ka sing maayo, may mga tawo nga magahigugma kag magaunong sa imo.

23Ang pagtrabaho sing tudo may pulos, pero ang pagsagi wakal magapaimol lang sa tawo.

24Ang balos sa mga maalamon amo ang ila manggad, pero ang balos sa mga buang-buang sa ila nga kabuangan amo ang dugang nga kabuangan.

25Ang saksi nga nagasugid sang matuod makaluwas sa kabuhi sang tawo. Traidor ang saksi nga nagabutig.

26Ang pagtahod sa Ginoo nagahatag sang sigurado nga kabakod kag proteksyon sa tawo kag sa iya mga anak.

27Ang pagtahod sa Ginoo makapaayo kag makapalawig sang imo kabuhi, ▼

▼makapaayo…kabuhi: sa literal, tuburan nga nagahatag sang kabuhi

kag makapalikaw sa imo sa kamatayon.

28Ang pagkagamhanan sang hari nagadepende sa kadamuon sang iya katawhan; kon wala ang iya katawhan malaglag ang hari.

29Ang mapinasensyahon nga tawo maalamon gid, pero ang tawo nga dali mangakig nagapakita sang iya pagkabuang-buang.

30Ang malinong nga panghunahuna makapaayo sa lawas, pero ang kahisa ▼

▼kahisa: ukon, kaimon

pareho sa sakit nga nagaut-ot sa mga tul-an.

31Ang nagadaogdaog sa mga imol nagainsulto sa Dios nga naghimo sa ila, pero ang nagakaluoy sa mga imol nagapadungog sa Dios.

32Ginalaglag sang Dios ang mga malain tungod sang ila malain nga mga binuhatan, pero ginaprotektaran niya ang mga matarong tungod sang ila pagkadiosnon. ▼

▼tungod sang ila pagkadiosnon: Amo ini sa Septuagint kag sa Syriac. Sa Hebreo, sa ila kamatayon.

33Ang kaalam ara sa hunahuna sang tawo nga may pag-intiendi, pero ang mga buang-buang wala sing ▼

▼wala sing: Wala ini sa Hebreo, pero ara sa Septuagint kag sa Syriac.

may nahibaluan parte sa kaalam.

34Magauswag ang isa ka nasyon kon ang mga pumuluyo sini magkabuhi sing matarong, pero kon magpakasala sila, mahuy-an ang ila nasyon.

35Nagakalipay ang hari sa maalamon nga suluguon, pero ginakaugtan niya ang suluguon nga nagapakahuya sa iya.