Romans 10
Voluntas enim, ut ad vera credenda moveatur non sibi sufficit, nisi per gratiam Deus sibi opituletur, unde: Joan. 4.. AMBR. De his dicit, qui non ex invidia, sed ex errore Christum non receperunt, quibus Petrus: Act. 3.. Stultum enim est legem venerari, et Deum legis persequi. Non qua Deus justus, sed quae homini inest ex Deo. Haec est justitia Dei, quae non in praecepto legis quo timor incutitur, sed in adjutorio gratiae Christi constituta est. Non consumens, sed perficiens: perficit ergo justitiam per fidem sine operibus legis. Ex Christo est justitia; quia si per legem scriptam vel naturalem esset, et non fide Christi, ergo Christus gratis moreretur. Non humanam, sed divinam. Est enim humana et divina: de humana ibi, de divina ibi: etc. In Numeris et Levitico ita habetur: Habet istud praemium, scilicet ne ista morte puniatur. Non est autem magna justitia, timere, nec habet meritum apud Deum. Id est negare Christum ascendisse. . Id est utile est, vel non est aliquid inconveniens vel dicere vel credere. Vel quia non est longe a natura animorum: et loquendi ratione, quod nobis dicitur ut credamus. AUG., Tract. 80, in Joannem. De quo Dominus ait: etc., usque ad nam et in ipso verbo aliud est sonus transiens, aliud est virtus remanens. AUG. Ecce lans fidei et merces. Laus fidei est, si credideris, quia Dominus est Jesus, etc., usque ad qui eam in resurrectione sibi congrua, hoc est in justificatione praecedit. Caetera potest nolens, sed credere non potest nisi volens. AUG., in Psal. 30, concione 3. Confiteri est dicere, quid sit in corde, etc., usque ad quia ita credit, ita et in ore debet, ut ita praedicet. . Orans invocat; sed hoc certe non potest, nisi prius credat. Qui ergo invocant, non modo credunt, sed etiam orant, ut postquam crediderit alicujus animus, non desinat id postulare, quod promisit Deus toto corde vigilantibus, quia credere dat remissionem peccatorum. Invocare autem impetrat promissa Dei. . etc. Probato, qoud de utroque assumitur populo, ostendit per quid, scilicet per missionem utrisque factam, quam qui non receperit, inexcusabilis est. Invocatio salvat, ergo oportet credere: quia, etc. etc. Quasi dicat: Non credent, nisi audiant. Nec enim olim aliquis credidit qui non aliquo modo audivit vel interius vel exterius. Dicit autem quod credere ex auditu sit, audire ex praedicatione, praedicare ex missione Dei; ita ut totum descendat ex fonte gratiae. Praedicatio autem vere est ex missione, quia et pseudo bene nuntiantes, misit Deus qui in bonum malo novit uti. Aliquando etiam malos malis mittit in iram, id est praedicare permittit malos malis ad eorumdem poenam, ut vicissim per se, sicut justum est, pereant. AUG. Apostolus quod ait: De gentibus dixit, etc., usque ad praedicatores Christi esse mittendos. Ecce apparet quod et ad gentes missi sunt praedicatores. Quia mundum illuminant, in quo apparet a Deo missos, alioquin hoc non poterant. Reconciliationem inter populum et populum diruta maceria legalis ritus in Judaeis, et idololatriae in gentibus. Et inter Deum impios per fidem justificantem, et homines in eum credentes. Pacem super pacem, quia et regnum Dei pax est. etc. Praescius Deus praedixit infidelitatem Judaeorum, sed non fecit; neque praescisset mala eorum, nisi ea haberent. Sic etiam excaecat quod est deserendo, non autem faciendo et hoc meruit voluntas. Si dicitur non possunt Judaei credere quia Isaias praedixit, dico non possunt, quia nolunt. Quod Deus praescivit, praedixit; sed non fecit. Non possunt, dum superbi, dum tales, ut scilicet omnia suis viribus attribuerent, et negarent sibi necessarium esse divinum auxilium ad bene operandum. etc. Etsi Deus intus doceat, tamen praeco exterius annuntiat. Id est per gratiam Christi doctores verbi evangelici nobis mittentis. Nisi enim dicatur aliquid, nec audiri potest nec credi. Vel equidem, id est certe, et ita inexcusabiles, sicut in Psalmis ostendit David dicens: AUG., epist. 80, quae est ad Hesych. Non hoc tempore Apostoli impletum est, etc., usque ad sic et illud: Act. 1.. Probavit omnes audiisse, et ita Judaeos audiisse. Sed quia possent et audisse et non cognovisse, affirmat eos etiam cognovisse. Israel dicitur cognovisse doctrinam Evangelii et adventum Christi, quia contradicere non potuit ratione vel auctoritate; sed non vere cognovit, ut menti eorum bene sederet. Invidia Judaeis est, dum gentes eorum Deum suum dicunt, et promissiones et legem eorum et prophetas ad se pertinere. Gentiles non prius dicebantur gens sancta, quia sine lege erant; vel modo non gens, quia non gentiliter vivunt. In id est, contra gentem insipientem, id est contra gentiles qui Deum verum non noverant. . Toto tempore quo cum eis commoratus sum, et mundum illuminavi, opera et affectus ample ostendi Judaeis; vel in parte diei totius, in cruce expandi manus meas, etc. Quasi dicat: Ampliora ostendi Judaeis. Etenim nullum eis beneficium negavit; nam mortuos illorum suscitavit, diversas eorum infirmitates curavit. Ille autem dicitur manus expandere, qui poscentibus beneficia largiter tribuit.