‏ Exodus 22

Зарарнынъ одемеси акъкъында къанун

1 ^aЭгер бирев бугъаны я да къой-эчкини хырсызлап, оны сойса я да сатса, о, бугъа ичюн беш бугъа, къой ичюн дёрт къой берсин.

2Гедже хырсызлыкъ япкъан адамны туткъан бирев оны урып ольдюрсе, ольдюрген адам къабаатлы сайылмасын. 3Лякин оны кунь догъгъан сонъ ольдюрсе, ольдюрген адам къабаатлы олсун.

Хырсыз акъкъыны одемек керек. Эгер онынъ акъчасы олмаса, хырсызлагъан шейлер ичюн оны къуллукъкъа сатсынлар. 4 ^bОны туткъанда, хырсызлагъан шейлери де, бугъа оламы, эшекми, къоймы, къолунда сагъ-селямет тапылса, олар ичюн акъны эки къат тёлесин.

5Эгер бирев айванларыны тарласында я да юзюм багъында отлаткъанда, башкъа адамнынъ тарласына кирсетип отлатса, зиянны одемек ичюн, айванларнынъ сабысы озь тарла ве юзюм багъындаки энъ яхшы махсулларындан берсин.

6Эгер якъылгъан атеш когемликни алевлетип, багъны, я да орулмагъан ашлыкъны, я да бутюн тарланы якъып битирсе, атешни якъкъан адам кетирильген зиянны одемек керек.

7Бирев къомшусына кумюшни я да шейлерни сакъламакъ ичюн берсе, ве олар онынъ эвинден гъайып олсалар, хырсызны тутсалар, хырсыз эки къат тёлесин. 8Хырсыз тапылмаса, эв сабысы Алланынъ огюне келип, къомшусынынъ шейлерини хырсызламагъанында емин этсин.

9Эгер эки адам бугъа, эшек, урба я да башкъа насылдыр тапылгъан шейнинъ акъкъында: «Менимки», – деп чеккелешселер, озь акъларыны Аллагъа бильдирсинлер. Кимни Алла къабаатлы деп таныса, о, башкъасына эки къат тёлесин.

10Эгер бирев эшегини, бугъасыны, къоюны, я да башкъа бир айванны къомшусына сакъламакъ ичюн берсе, о да я ольсе, я сакъатланса, я да гъайып олса, ве буны кимсе корьмесе, 11 ^cсакълагъан адам РАББИнинъ Адынен къомшусынынъ шейине зарар этмегенинде емин этсин. Айваннынъ сабысы къомшусынынъ сёзюне ишанмакъ борджлу, къомшу исе бир шей тёлемесин. 12Айванны я да башкъа насылдыр шейни къомшусындан хырсызласа, о, айваннынъ сабысына акъкъыны одемек керек. 13Эгер айванны кийик айванлар парчаласа, оны сакълагъан адам парчаларыны шаатлыкъ оларакъ косьтерсин. Парчалангъан айван ичюн о, акъкъыны одемесин.

14Эгер бир адам башкъасындан борджкъа айван алса, о да, сабысы янында олмагъанда, сакъатланса я да ольсе, борджкъа алгъан адам акъкъыны одесин. 15Эгер айван сабысынынъ козю огюнде сакъатланса я да ольсе, борджкъа алгъан адам акъкъыны одемесин. Лякин айван акъча берилип кирагъа алынгъан олса, акъча сабысына къалсын.

Ахлякъ ве дин акъкъындаки къанун

16 ^dКим къызны ёлдан урып, онен ятса, о, къызгъа богъча берип, онъа эвленсин. 17Амма эгер бабасы къызыны онъа акъайгъа бермеге разы олмаса, о, къызларгъа къоюлгъан богъчагъа тенъ кельген акъчаны тёлесин.

18 ^eЫрымджыны сагъ къалдырманъыз.

19 ^fАйванны апай я да акъай ерине корьген эр ким ольдюрильсин.

20РАББИден гъайры, башкъа аллаларгъа къурбан чалгъан эр ким ёкъ этильсин.

21 ^gЯт халкълардан олгъан адамларгъа залымлыкъ этменъиз, оларны хорламанъыз. Сиз озьлеринъиз Мысыр топрагъында кельмешеклер эдинъиз.

22 ^hНе тул апайгъа, не де оксюзге залымлыкъ этменъиз. 23Залымлыкъ этсенъиз, олар Манъа фигъан къопаргъанда, Мен оларнынъ фигъаныны эшитирим. 24 ⁱАчувым къозгъар, ве Мен сизлерни къылычнен ольдюририм. Апайларынъыз тул, балаларынъыз оксюз къалырлар.

25 ^jМеним халкъымдан олгъан фукъарелерге борджкъа акъча берсенъиз, башкъа акъча берген адамлар дайын, фаиз сораманъыз.

26 ^kЭгер башкъа адамнынъ урбасыны залоггъа алсанъыз, оны кунь баткъандже къайтарынъыз. 27О, онынъ урбасыдыр. Онынъ устюни къапатмагъа башкъа бир шейи ёкъ. Урбасыз о, насыл этип юкълайджакъ? О, Манъа фигъан къопаргъанда, Мен мераметли олгъаным ичюн, оны эшитирим.

28 ^lАлла акъкъында яман сёзлер айтманъыз, халкъынънынъ башлыгъыны да къаргъаманъыз.

29 ^mАшлыкънынъ биринджи берекетинден, яш шарабынъыздан ве биринджи сыкъылгъан зейтюн ягъынъыздан бахшышларны Манъа кетирмеге кечикменъиз. Биринджи догъгъан огъланларынъызны Манъа беринъиз.

30 ⁿТуварлар ве къой-эчкилеринъизнен айны шуны япынъыз: еди кунь биринджи догъгъан айванлар аналарынынъ янында къалсынлар, секизинджи кунюне исе оларны Манъа беринъиз.

31 ^oСиз Меним азиз адамларымсыз. Онынъ ичюн тарлада парчалангъан айваннынъ этини ашаманъыз, оны копеклерге атынъыз.