Isa 52:13-15 | DutKingComments | STEP | Hier begint een heel nieuw gedeelte. De indeling in hoofdstukken is hier niet gelukkig. Jesaja 53 moet met van dit hoofdstuk beginnen. De laatste drie verzen van Jesaja 52 en heel Jesaja 53 bevatten één groot thema: de lijdende, verworpen, verzoenende en verhoogde Knecht van de HEERE. Dit hele gedeelte vormt het hart van het tweede grote deel van het boek Jesaja . Het staat precies in het midden ervan. We kunnen wel zeggen dat we in dit gedeelte als het ware het heilige der heiligen binnengaan. Dat maakt het nog meer dan anders nodig dit gedeelte met grote eerbied en diep ontzag biddend te benaderen en in ons op te nemen (vgl. ; ) . In het hart van dit gedeelte legt de HEERE Zijn hart bloot. En Wie anders is het hart van God dan de Heer Jezus, Die altijd in de schoot van de Vader was en is? De Heer Jezus is gekomen om Hem in genade te verklaren aan zondige mensen ( ) . Om Christus en Zijn werk en de heerlijke gevolgen daarvan, zowel voor God als voor ons, gaat het in dit gedeelte. Tevens is dit het vierde en laatste lied of de laatste profetie over de Knecht van de HEERE. In de vorige drie liederen of profetieën hebben we gezien dat de Knecht de Uitverkorene van God ( ) , de Verworpene door Israël ( ) en de afhankelijke en gehoorzame Knecht ( ) is. Nu wordt de bedekking van Israël weggenomen ( ) en wordt de arm van de HEERE geopenbaard. De uitverkoren en verworpen Knecht, gehoorzaam tot de dood van het kruis, blijkt het Schuldoffer te zijn voor Israël! Hij sterft als het plaatsvervangend offer voor Israël. Zijn bloed is het bloed van het nieuwe verbond. Wat Israël ten kwade heeft bedoeld met de verwerping van Christus, heeft de HEERE ten goede gekeerd. De Knecht blijkt door God gezonden te zijn “om een groot volk in leven te houden” ( ) . De broers van Jozef hebben zich niet gerealiseerd dat de machtige onderkoning van Egypte en hun verworpen broer een en dezelfde persoon is. Zo onderkent Israël niet dat de ontblote, machtige arm van de HEERE en de verworpen Jezus van Nazareth een en dezelfde Persoon is. Zo blind zijn zij als de knecht van de HEERE. Een sluier ligt over hun gezicht. Maar de volmaakte Knecht is gekomen om de blinde knecht te genezen, om de sluier van hun gezicht te verwijderen. Zoals Jozef zich zonder vreemden in een heilige beslotenheid aan zijn broers bekendmaakt ( ) , zo zal de Knecht Zich bekendmaken aan het gelovig overblijfsel. Net als Thomas, een beeld van het overblijfsel, zullen ze Hem aan Zijn wonden herkennen en zich voor Hem neerbuigen en verklaren: “Mijn Heer en mijn God” ( ) . De in totaal vijftien verzen van dit gedeelte zijn in de vorm van een dichtwerk geschreven, bestaande uit vijf coupletten van elk drie verzen. Deze vijf coupletten zijn geschreven in een zogenoemd chiasme, een spiegelbeeldtechniek om de nadruk te leggen op het middelste couplet: 1. de verheerlijking van de Knecht ( ) ---2. het lijden van de Knecht ( ) ------3. de verzoening door de Knecht ( ) ---4 het lijden van de Knecht ( ) 5. de verheerlijking van de Knecht ( ) a. Het eerste en vijfde couplet gaan over de verheerlijking van de Knecht; b. het tweede en vierde couplet gaan over het lijden van de Knecht; c. het middelste couplet gaat over de verzoening door de Knecht. De HEERE begint met de woorden “zie, Mijn Knecht” ( ) . Alle aandacht wordt op Hem gericht (vgl. ) . Het gaat niet over Israël, maar over de Messias. De verbinding met wat hieraan direct is voorafgegaan, is treffend, al is het in de vorm van een groot contrast. In het voorgaande staat de bevrijding uit de Babylonische ballingschap op de voorgrond, met daarachter de toekomstige en uiteindelijke bevrijding. Bevrijding kan echter alleen worden bewerkt door de Knecht van de HEERE, ongeacht of het gaat om de Jood of om de heiden. Er is geen vervulling mogelijk van welke profetie ook zonder de Heer Jezus en Zijn werk aan het kruis. Daarom roept God op om naar Hem te zien, eerst in Zijn voorspoedig handelen en dan in Zijn verheven positie ( ) . Daarna wordt kort melding gemaakt van Zijn vernedering, vooruitlopend op de komende openbaring in macht en heerlijkheid ( ) . Dit is allemaal, in een compacte vorm, het thema waarover na deze introductie in de volgende twaalf verzen wordt uitgeweid. “Zie, Mijn Knecht zal verstandig handelen” ( ) . Er zijn twee betekenissen van het woord “verstandig” . De eerste is wijsheid – een kenmerk daarvan is voorzichtigheid – en de tweede is voorspoed of succes. Een volledige weergave van de tekst kan zijn: ‘Zal verstandig of wijs handelen, met als gevolg voorspoed.’ Dit beschrijft op een compacte manier Zijn leven op aarde tot en met het kruis, in alles wat Hij zegt en doet, met de voorspoedige gevolgen die daaraan onlosmakelijk verbonden zijn. Hij handhaaft Zijn getuigenis zonder Zijn leven over te geven tot het vastgestelde uur daar is. Nooit is er grotere voorspoed verbonden aan enige handeling dan aan het overgeven van Zijn leven als een gewillig en verzoenend offer (vgl. ) . “Hij zal verhoogd worden en verheven, ja, zeer hoog verheven worden” ( ) . Het gevolg van Zijn verstandig en voorspoedig handelen is dat God Hem uitermate verhoogd heeft. In die verhoging zijn drie etappen: Zijn opstanding, Zijn hemelvaart en Zijn verheerlijking aan Gods rechterhand ( ; ; ) . In verandert de vorm van een spreken over in een spreken tot om daarna weer te veranderen in een spreken over . De oorzaak van verbazing en ontzetting is het feit van Zijn misvorming. Dat bepaalt ons bij de wreedheden die Hem na Zijn gevangenneming zijn aangedaan. Zijn gezicht en Zijn lichaam zijn op ongeëvenaard gruwelijke wijze bewerkt. De soldaten hebben Hem met een namaakscepter op Zijn gezicht en op Zijn met dorens gekroonde voorhoofd geslagen, totdat Hij niet meer herkenbaar was. De toegediende geseling heeft het vlees zowel van Zijn rug als van Zijn borst weggerukt. Dit was de Heer Jezus zoals Hij door Pilatus naar buiten werd gebracht en getoond werd aan het volk om hun medelijden op te wekken en te bewerken dat ze niet om nog meer van Zijn bloed zouden vragen. Dat was tevergeefs. Het maakte hun walging van Hem en de roep om Zijn bloed alleen maar groter. Zijn verschijning was zo totaal anders dan wat zij verwacht hadden van de Messias, dat zij met ontzetting naar Hem keken. Zo staarden zij naar Hem ( ) . Terwijl Israël Hem zo verwierp, zal in de komende dag de verachting van de heidenvolken bij monde van Pilatus omslaan in verbazing en ontzetting over Zijn macht en heerlijkheid. Het “zó” van sluit aan op het “zoals” van . De verbazing zal zó groot zijn, dat koningen overvallen zullen worden door sprakeloosheid, met stomheid geslagen door wat ze zien en waarover ze nooit gehoord hebben. De ontzetting over Zijn lijden zal ver overtroffen worden door de ontzetting over Zijn verheerlijking. Het “besprenkelen” – ook vertaald met ‘doen opspringen’ – van “vele heidenvolken” , ziet op de zegen die voortkomt uit Zijn vernedering. Deze verzen drukken twee keer grote verbazing en ontzetting uit: eerst over de afschuwelijke vernedering van de Messias, daarna over Zijn ontzagwekkende verheerlijking. Nu hebben de machthebbers de mond nog vol met grootspraak ( ) . Dan zullen ze de werkelijkheid en de betekenis van deze verbazingwekkende openbaring vernemen. Ze zullen zien dat het door hen geplaagde en gedrukte volk het door God uitverkoren en geliefde volk is onder een Koning Die Zijn heerlijkheid op dat volk gelegd heeft. Als ze het zullen zien en vernemen, zullen ze ook van harte geloven. Dit vers slaat echter niet alleen op de toekomst. Paulus past het toe op de prediking van het evangelie in de tijd die ligt tussen het kruis en de wederkomst, dat is de periode waarin wij nu leven. Hij citeert dit vers om het evangelie in steeds verder gelegen plaatsen bekend te maken en zijn zendingsreizen uit te breiden naar gebieden waar het evangelie nog niet verkondigd is ( ) .

Isaiah 52:13-15

Verhoogd en verheven

Hier begint een heel nieuw gedeelte. De indeling in hoofdstukken is hier niet gelukkig. Jesaja 53 moet met Js 52:13 van dit hoofdstuk beginnen. De laatste drie verzen van Jesaja 52 en heel Jesaja 53 bevatten één groot thema: de lijdende, verworpen, verzoenende en verhoogde Knecht van de HEERE. Dit hele gedeelte vormt het hart van het tweede grote deel van het boek Jesaja. Het staat precies in het midden ervan.

We kunnen wel zeggen dat we in dit gedeelte als het ware het heilige der heiligen binnengaan. Dat maakt het nog meer dan anders nodig dit gedeelte met grote eerbied en diep ontzag biddend te benaderen en in ons op te nemen (vgl. Ex 3:5; Jz 5:15). In het hart van dit gedeelte legt de HEERE Zijn hart bloot. En Wie anders is het hart van God dan de Heer Jezus, Die altijd in de schoot van de Vader was en is? De Heer Jezus is gekomen om Hem in genade te verklaren aan zondige mensen (Jh 1:18). Om Christus en Zijn werk en de heerlijke gevolgen daarvan, zowel voor God als voor ons, gaat het in dit gedeelte.

Tevens is dit het vierde en laatste lied of de laatste profetie over de Knecht van de HEERE. In de vorige drie liederen of profetieën hebben we gezien dat de Knecht de Uitverkorene van God (Js 42:1-9), de Verworpene door Israël (Js 49:1-13) en de afhankelijke en gehoorzame Knecht (Js 50:1-11) is. Nu wordt de bedekking van Israël weggenomen (2Ko 3:16) en wordt de arm van de HEERE geopenbaard.

De uitverkoren en verworpen Knecht, gehoorzaam tot de dood van het kruis, blijkt het Schuldoffer te zijn voor Israël! Hij sterft als het plaatsvervangend offer voor Israël. Zijn bloed is het bloed van het nieuwe verbond. Wat Israël ten kwade heeft bedoeld met de verwerping van Christus, heeft de HEERE ten goede gekeerd. De Knecht blijkt door God gezonden te zijn “om een groot volk in leven te houden” (Gn 50:20).

De broers van Jozef hebben zich niet gerealiseerd dat de machtige onderkoning van Egypte en hun verworpen broer een en dezelfde persoon is. Zo onderkent Israël niet dat de ontblote, machtige arm van de HEERE en de verworpen Jezus van Nazareth een en dezelfde Persoon is. Zo blind zijn zij als de knecht van de HEERE. Een sluier ligt over hun gezicht. Maar de volmaakte Knecht is gekomen om de blinde knecht te genezen, om de sluier van hun gezicht te verwijderen.

Zoals Jozef zich zonder vreemden in een heilige beslotenheid aan zijn broers bekendmaakt (Gn 45:1), zo zal de Knecht Zich bekendmaken aan het gelovig overblijfsel. Net als Thomas, een beeld van het overblijfsel, zullen ze Hem aan Zijn wonden herkennen en zich voor Hem neerbuigen en verklaren: “Mijn Heer en mijn God” (Jh 20:28).

De in totaal vijftien verzen van dit gedeelte zijn in de vorm van een dichtwerk geschreven, bestaande uit vijf coupletten van elk drie verzen. Deze vijf coupletten zijn geschreven in een zogenoemd chiasme, een spiegelbeeldtechniek om de nadruk te leggen op het middelste couplet:

1. de verheerlijking van de Knecht (Js 52:13-15)

---2. het lijden van de Knecht (Js 53:1-3)

------3. de verzoening door de Knecht (Js 53:4-6)

---4 het lijden van de Knecht (Js 53:7-9)

5. de verheerlijking van de Knecht (Js 53:10-12)

a. Het eerste en vijfde couplet gaan over de verheerlijking van de Knecht;

b. het tweede en vierde couplet gaan over het lijden van de Knecht;

c. het middelste couplet gaat over de verzoening door de Knecht.

De HEERE begint met de woorden “zie, Mijn Knecht” (Js 52:13). Alle aandacht wordt op Hem gericht (vgl. Mt 25:6). Het gaat niet over Israël, maar over de Messias. De verbinding met wat hieraan direct is voorafgegaan, is treffend, al is het in de vorm van een groot contrast. In het voorgaande staat de bevrijding uit de Babylonische ballingschap op de voorgrond, met daarachter de toekomstige en uiteindelijke bevrijding. Bevrijding kan echter alleen worden bewerkt door de Knecht van de HEERE, ongeacht of het gaat om de Jood of om de heiden. Er is geen vervulling mogelijk van welke profetie ook zonder de Heer Jezus en Zijn werk aan het kruis.

Daarom roept God op om naar Hem te zien, eerst in Zijn voorspoedig handelen en dan in Zijn verheven positie (Js 52:13). Daarna wordt kort melding gemaakt van Zijn vernedering, vooruitlopend op de komende openbaring in macht en heerlijkheid (Js 52:14-15). Dit is allemaal, in een compacte vorm, het thema waarover na deze introductie in de volgende twaalf verzen wordt uitgeweid.

“Zie, Mijn Knecht zal verstandig handelen” (Js 52:13a). Er zijn twee betekenissen van het woord “verstandig”. De eerste is wijsheid – een kenmerk daarvan is voorzichtigheid – en de tweede is voorspoed of succes. Een volledige weergave van de tekst kan zijn: ‘Zal verstandig of wijs handelen, met als gevolg voorspoed.’ Dit beschrijft op een compacte manier Zijn leven op aarde tot en met het kruis, in alles wat Hij zegt en doet, met de voorspoedige gevolgen die daaraan onlosmakelijk verbonden zijn. Hij handhaaft Zijn getuigenis zonder Zijn leven over te geven tot het vastgestelde uur daar is. Nooit is er grotere voorspoed verbonden aan enige handeling dan aan het overgeven van Zijn leven als een gewillig en verzoenend offer (vgl. Js 53:10).

“Hij zal verhoogd worden en verheven, ja, zeer hoog verheven worden” (Js 52:13b). Het gevolg van Zijn verstandig en voorspoedig handelen is dat God Hem uitermate verhoogd heeft. In die verhoging zijn drie etappen: Zijn opstanding, Zijn hemelvaart en Zijn verheerlijking aan Gods rechterhand (Hd 2:33; Fp 2:9; Hb 1:3 ; 13).

In Js 52:14 verandert de vorm van een spreken over in een spreken tot om daarna weer te veranderen in een spreken over. De oorzaak van verbazing en ontzetting is het feit van Zijn misvorming. Dat bepaalt ons bij de wreedheden die Hem na Zijn gevangenneming zijn aangedaan. Zijn gezicht en Zijn lichaam zijn op ongeëvenaard gruwelijke wijze bewerkt. De soldaten hebben Hem met een namaakscepter op Zijn gezicht en op Zijn met dorens gekroonde voorhoofd geslagen, totdat Hij niet meer herkenbaar was. De toegediende geseling heeft het vlees zowel van Zijn rug als van Zijn borst weggerukt.

Dit was de Heer Jezus zoals Hij door Pilatus naar buiten werd gebracht en getoond werd aan het volk om hun medelijden op te wekken en te bewerken dat ze niet om nog meer van Zijn bloed zouden vragen. Dat was tevergeefs. Het maakte hun walging van Hem en de roep om Zijn bloed alleen maar groter. Zijn verschijning was zo totaal anders dan wat zij verwacht hadden van de Messias, dat zij met ontzetting naar Hem keken. Zo staarden zij naar Hem (Ps 22:18b).

Terwijl Israël Hem zo verwierp, zal in de komende dag de verachting van de heidenvolken bij monde van Pilatus omslaan in verbazing en ontzetting over Zijn macht en heerlijkheid. Het “zó” van Js 52:15 sluit aan op het “zoals” van Js 52:14. De verbazing zal zó groot zijn, dat koningen overvallen zullen worden door sprakeloosheid, met stomheid geslagen door wat ze zien en waarover ze nooit gehoord hebben. De ontzetting over Zijn lijden zal ver overtroffen worden door de ontzetting over Zijn verheerlijking. Het “besprenkelen” – ook vertaald met ‘doen opspringen’ – van “vele heidenvolken”, ziet op de zegen die voortkomt uit Zijn vernedering.

Deze verzen drukken twee keer grote verbazing en ontzetting uit: eerst over de afschuwelijke vernedering van de Messias, daarna over Zijn ontzagwekkende verheerlijking. Nu hebben de machthebbers de mond nog vol met grootspraak (Ps 2:1-3). Dan zullen ze de werkelijkheid en de betekenis van deze verbazingwekkende openbaring vernemen. Ze zullen zien dat het door hen geplaagde en gedrukte volk het door God uitverkoren en geliefde volk is onder een Koning Die Zijn heerlijkheid op dat volk gelegd heeft. Als ze het zullen zien en vernemen, zullen ze ook van harte geloven.

Dit vers slaat echter niet alleen op de toekomst. Paulus past het toe op de prediking van het evangelie in de tijd die ligt tussen het kruis en de wederkomst, dat is de periode waarin wij nu leven. Hij citeert dit vers om het evangelie in steeds verder gelegen plaatsen bekend te maken en zijn zendingsreizen uit te breiden naar gebieden waar het evangelie nog niet verkondigd is (Rm 15:20-21).