Pro 3:18 | DutKingComments | STEP | Om op de juiste wijze te reageren op de tucht waarover in de wordt gesproken, is wijsheid nodig. Tucht of beproeving en wijsheid worden ook door Jakobus met elkaar verbonden ( ) . Het kennen van de wijsheid voert tot geluk, ook als er beproevingen zijn. De wijsheid van de wereld geeft dat geluk niet ( ) . Over de wijsheid als de weg naar geluk gaat het in het gedeelte van de . Dit gedeelte begint in met “welzalig” en eindigt in met “gelukkig te prijzen” . Tussen beide verzen vinden we een serie oorzaken die voor dit geluk zorgen die allemaal met wijsheid te maken hebben. “Wijsheid” moet gevonden worden ( ) , niet door toeval, maar door ernaar te zoeken als naar een schat die ergens begraven ligt. Zoeken betekent in dit geval luisteren naar vermaning, want dan word je wijs ( ) . Het houdt in dat er om wijs te worden naar het Woord van God moet worden geluisterd. “Inzicht” moet verkregen of verworven worden. Daarvoor is inspanning nodig. Het gaat om inzicht in de manier waarop God het leven bestuurt, vooral als er beproevingen in het leven zijn. Dat inzicht wordt verkregen door te zien op Christus in de Schrift. In Hem zijn “al de schatten van de wijsheid en kennis verborgen” ( ) . Als iemand haar (dat wil zeggen Christus) vindt, is de opbrengst daarvan groter dan wat ooit met de handel aan zilver kan worden verdiend ( ) . Het gaat hier niet om een ongelovige die Christus vindt, maar om een gelovige die Hem ontdekt als Degene Die met wijsheid zijn leven leidt. Daarom is wijsheid het allerbelangrijkste en is haar “inkomen [beter] dan bewerkt goud” ( ) . Als de waarde van de wijsheid wordt vergeleken met de waarde van zilver of goud, blijkt dat de wijsheid van onschatbare waarde is. Het levert zoveel meer op dan het bezit van de edelste metalen. Dat besef je als je ernstig ziek bent. Je kunt alle zilver en goud van de wereld bezitten, maar je kunt je gezondheid er niet mee betalen. Maar wat een rust kun je in je hart krijgen, als je beseft dat Góds wijsheid achter de ziekte zit. De wijsheid “is kostbaarder dan robijnen” ( ) . Ook de kostbaarheid van de duurste edelstenen verdwijnt in het niet als die wordt vergeleken met de wijsheid. Je kunt van alles wensen, maar los van de wijsheid geeft een vervulling van die wensen slechts een tijdelijk en beperkt gevoel van geluk. Salomo heeft, toen hij bij het begin van zijn regering zijn wensen bij God mocht bekendmaken, het beste gewenst door wijsheid te vragen. God beantwoordde deze wens door hem een wijs hart te geven ( ) . Wijsheid, Christus, is de bron van een lang en weldadig leven ( ) . De wijsheid strekt als het ware beide handen uit om aan te bieden wat ze heeft. Je mag het uit beide handen aannemen. In haar rechterhand heeft ze “lengte van dagen” . Wie wijsheid verkiest boven de rijkdommen van de wereld, kiest voor eeuwig leven. In haar linkerhand heeft ze “rijkdom en eer” . Wie wijsheid verkiest boven het kostbaarste, maar vergankelijke, bezit op aarde, kiest voor onvergankelijke geestelijke rijkdom en eer. Dit is wat Christus aanbiedt en geeft aan ieder die Hem toebehoort. Niet alleen wat ze in haar handen heeft, is van de grootste waarde en zo heel anders dan wat de wereld aanbiedt. Ook haar wegen en paden zijn zo heel anders dan de wegen en paden van de wereld ( ) . Haar wegen worden gekenmerkt door ‘lieflijkheid’. En “al haar wegen” , niet één uitgezonderd, “zijn vrede” . Herkennen we hierin niet de wegen en paden van de Heer Jezus op aarde? Als we wijsheid vinden, zullen we Hem in deze wegen en paden kunnen navolgen. Wat een getuigenis zal dat zijn! De wijsheid is ook “een boom des levens voor wie haar vastgrijpen” ( ; ; ; ) . In het woord “vastgrijpen” ligt kracht besloten. Wie die boom krachtig vastgrijpt, geeft blijk van de kracht van het geloof (vgl. ) . Het vastgrijpen van de boom betekent dat er geloof is dat de boom leven geeft. En daar kan het niet bij blijven, want haar vastgrijpen moet worden gevolgd door “haar vasthouden” (vgl. ) . Wie eenmaal leven heeft, moet dat leven ook voeden. De wijsheid geeft wat nodig is voor het leven van elke dag. We vinden deze beide aspecten in wat de Heer Jezus zegt over het eten van Zijn vlees en het drinken van Zijn bloed in Johannes 6 . Om leven te ontvangen moet iemand Zijn vlees eten en Zijn bloed drinken, dat is geloven in Zijn dood, dat Zijn dood nodig was om hem eeuwig leven te geven ( ) . Daarna is het voortdurend nodig Zijn vlees te eten en Zijn bloed te drinken omdat het leven in Hem is. Dat betekent dat we elke dag met Hem bezig zijn door Zijn Woord te lezen, dat is geestelijk van Hem te eten. Dan blijven we bij wat ons is geleerd ( ) . De weg naar de boom des levens is de weg terug naar het punt waar de geschiedenis van de mensheid verkeerd liep. De weg naar de boom des levens was door de zonde afgesloten. Adam en Eva kozen de verkeerde boom om van te eten. Wij hebben de keus om weer van de goede boom te eten door voor de wijsheid te kiezen. Dat die boom “de boom des levens” is, wil zeggen dat hij voortdurende vitaliteit geeft en een vol, eeuwig leven (vgl. ) . Dat is het deel voor ieder die zo de wijsheid vastgrijpt en vasthoudt. Wijsheid is het kennen van God in Christus. Christus is de boom des levens. Door Hem vast te grijpen krijgen we het eeuwige leven. Dat is meer dan we in Adam zijn kwijtgeraakt. Het kruis van Christus is voor ons de boom des levens geworden. Het kruis van Christus is het dwaze van God dat wijzer is dan de mensen ( ) . Wie dat gelooft, is “gelukkig te prijzen” , want die heeft het eeuwige leven.

Proverbs 3:18

Waarde van de wijsheid

Om op de juiste wijze te reageren op de tucht waarover in de Sp 3:11-12 wordt gesproken, is wijsheid nodig. Tucht of beproeving en wijsheid worden ook door Jakobus met elkaar verbonden (Jk 1:2-5). Het kennen van de wijsheid voert tot geluk, ook als er beproevingen zijn. De wijsheid van de wereld geeft dat geluk niet (Pr 1:8). Over de wijsheid als de weg naar geluk gaat het in het gedeelte van de Sp 3:13-18. Dit gedeelte begint in Sp 3:13 met “welzalig” en eindigt in Sp 3:18 met “gelukkig te prijzen”. Tussen beide verzen vinden we een serie oorzaken die voor dit geluk zorgen die allemaal met wijsheid te maken hebben.

“Wijsheid” moet gevonden worden (Sp 3:13), niet door toeval, maar door ernaar te zoeken als naar een schat die ergens begraven ligt. Zoeken betekent in dit geval luisteren naar vermaning, want dan word je wijs (Sp 8:33). Het houdt in dat er om wijs te worden naar het Woord van God moet worden geluisterd.

“Inzicht” moet verkregen of verworven worden. Daarvoor is inspanning nodig. Het gaat om inzicht in de manier waarop God het leven bestuurt, vooral als er beproevingen in het leven zijn. Dat inzicht wordt verkregen door te zien op Christus in de Schrift. In Hem zijn “al de schatten van de wijsheid en kennis verborgen” (Ko 2:3).

Als iemand haar (dat wil zeggen Christus) vindt, is de opbrengst daarvan groter dan wat ooit met de handel aan zilver kan worden verdiend (Sp 3:14). Het gaat hier niet om een ongelovige die Christus vindt, maar om een gelovige die Hem ontdekt als Degene Die met wijsheid zijn leven leidt. Daarom is wijsheid het allerbelangrijkste en is haar “inkomen [beter] dan bewerkt goud” (Sp 8:11 ; Sp 20:15 ; Sp 31:10).

Als de waarde van de wijsheid wordt vergeleken met de waarde van zilver of goud, blijkt dat de wijsheid van onschatbare waarde is. Het levert zoveel meer op dan het bezit van de edelste metalen. Dat besef je als je ernstig ziek bent. Je kunt alle zilver en goud van de wereld bezitten, maar je kunt je gezondheid er niet mee betalen. Maar wat een rust kun je in je hart krijgen, als je beseft dat Góds wijsheid achter de ziekte zit.

De wijsheid “is kostbaarder dan robijnen” (Sp 3:15). Ook de kostbaarheid van de duurste edelstenen verdwijnt in het niet als die wordt vergeleken met de wijsheid. Je kunt van alles wensen, maar los van de wijsheid geeft een vervulling van die wensen slechts een tijdelijk en beperkt gevoel van geluk. Salomo heeft, toen hij bij het begin van zijn regering zijn wensen bij God mocht bekendmaken, het beste gewenst door wijsheid te vragen. God beantwoordde deze wens door hem een wijs hart te geven (1Kn 3:5-13).

Wijsheid, Christus, is de bron van een lang en weldadig leven (Sp 3:16). De wijsheid strekt als het ware beide handen uit om aan te bieden wat ze heeft. Je mag het uit beide handen aannemen. In haar rechterhand heeft ze “lengte van dagen”. Wie wijsheid verkiest boven de rijkdommen van de wereld, kiest voor eeuwig leven. In haar linkerhand heeft ze “rijkdom en eer”. Wie wijsheid verkiest boven het kostbaarste, maar vergankelijke, bezit op aarde, kiest voor onvergankelijke geestelijke rijkdom en eer. Dit is wat Christus aanbiedt en geeft aan ieder die Hem toebehoort.

Niet alleen wat ze in haar handen heeft, is van de grootste waarde en zo heel anders dan wat de wereld aanbiedt. Ook haar wegen en paden zijn zo heel anders dan de wegen en paden van de wereld (Sp 3:17). Haar wegen worden gekenmerkt door ‘lieflijkheid’. En “al haar wegen”, niet één uitgezonderd, “zijn vrede”. Herkennen we hierin niet de wegen en paden van de Heer Jezus op aarde? Als we wijsheid vinden, zullen we Hem in deze wegen en paden kunnen navolgen. Wat een getuigenis zal dat zijn!

De wijsheid is ook “een boom des levens voor wie haar vastgrijpen” (Sp 3:18; Gn 2:9 ; Gn 3:24; Sp 11:30 ; Sp 13:12 ; Sp 15:4; Op 2:7 ; Op 22:2 ; 14). In het woord “vastgrijpen” ligt kracht besloten. Wie die boom krachtig vastgrijpt, geeft blijk van de kracht van het geloof (vgl. Hb 6:18). Het vastgrijpen van de boom betekent dat er geloof is dat de boom leven geeft. En daar kan het niet bij blijven, want haar vastgrijpen moet worden gevolgd door “haar vasthouden” (vgl. Hl 3:4). Wie eenmaal leven heeft, moet dat leven ook voeden. De wijsheid geeft wat nodig is voor het leven van elke dag.

We vinden deze beide aspecten in wat de Heer Jezus zegt over het eten van Zijn vlees en het drinken van Zijn bloed in Johannes 6. Om leven te ontvangen moet iemand Zijn vlees eten en Zijn bloed drinken, dat is geloven in Zijn dood, dat Zijn dood nodig was om hem eeuwig leven te geven (Jh 6:53). Daarna is het voortdurend nodig Zijn vlees te eten en Zijn bloed te drinken omdat het leven in Hem is. Dat betekent dat we elke dag met Hem bezig zijn door Zijn Woord te lezen, dat is geestelijk van Hem te eten. Dan blijven we bij wat ons is geleerd (2Tm 3:14).

De weg naar de boom des levens is de weg terug naar het punt waar de geschiedenis van de mensheid verkeerd liep. De weg naar de boom des levens was door de zonde afgesloten. Adam en Eva kozen de verkeerde boom om van te eten. Wij hebben de keus om weer van de goede boom te eten door voor de wijsheid te kiezen. Dat die boom “de boom des levens” is, wil zeggen dat hij voortdurende vitaliteit geeft en een vol, eeuwig leven (vgl. Gn 3:22-24). Dat is het deel voor ieder die zo de wijsheid vastgrijpt en vasthoudt.

Wijsheid is het kennen van God in Christus. Christus is de boom des levens. Door Hem vast te grijpen krijgen we het eeuwige leven. Dat is meer dan we in Adam zijn kwijtgeraakt. Het kruis van Christus is voor ons de boom des levens geworden. Het kruis van Christus is het dwaze van God dat wijzer is dan de mensen (1Ko 1:25). Wie dat gelooft, is “gelukkig te prijzen”, want die heeft het eeuwige leven.