Pro 31:10 | DutKingComments | STEP | Inleiding op de Er is in de voorgaande hoofdstukken veel geschreven over vrouw Dwaasheid, over dwaze, verkeerde vrouwen. Ook in dit laatste hoofdstuk horen we nog de waarschuwing voor haar uit de mond van de moeder van Lemuel voor haar zoon ( ) . Daarom is het zo mooi dat het boek besluit met een loflied op vrouw Wijsheid, op de vrouw in de volle waarde die zij voor God, voor haar man en voor haar kinderen heeft. De wijsheid wordt gepersonifieerd door een vrouw, omdat de vrouw vanwege de verscheidenheid aan toepassingen een uitstekend voorbeeld van de wijsheid is. Overal waar zij is, wordt haar wijsheid zichtbaar, en in alles waarmee zij bezig is, zien we hoe wijs zij is. We zien haar thuis, op de markt, in het bewijzen van liefdadigheid en in het bedrijfsleven. Door de wijsheid te personifiëren maakt de schrijver alle lessen concreet. We zien haar in actie in het dagelijkse leven. Ze wordt “een zwakker vat” genoemd ( ) . Toch treedt ze krachtdadig op. De oorzaak daarvan is haar Godvrezendheid en wijsheid. Daardoor doet ze ijverig en tegelijk rustig en beheerst haar werk. We zien deze kwaliteiten in haar toewijding aan haar man en kinderen, in hoe ze met haar personeel omgaat en in haar zakelijke bezigheden. Ze is beslist in haar optreden, zonder dat ze haar plaats als echtgenote naast haar man verlaat. Ze eert haar man, die wordt geëerd in de poort. Haar gedrag is zo, dat hij haar volledig vertrouwt in alles wat ze doet. Zij wordt geëerd door haar man, haar kinderen en haar werken. Dit loflied op de vrouw is een voorbeeld of model voor alle vrouwen die een leven van wijsheid willen ontwikkelen. Maar omdat het over het wezen van de wijsheid gaat, bevat wat van haar wordt gezegd niet alleen belangrijke lessen voor vrouwen, maar ook voor mannen. Dit gedeelte leert dat de vreze des HEEREN vrouwen én mannen inspireert om trouwe rentmeesters te zijn van de tijd en talenten die God aan hen heeft gegeven. Dit rentmeesterschap wordt het best onderwezen en voorgeleefd in de huiselijke sfeer. De wijsheid waarmee dit rentmeesterschap wordt uitgeoefend, wordt zichtbaar in een evenwichtig leven, waarbij aandacht wordt gegeven zowel aan huishoudelijke taken als aan zakelijke handelingen en het bewijzen van liefdadigheid. Dit eerbetoon aan de vrouw is geschreven in de bijzondere stijlvorm die we onder andere in Psalmen tegenkomen: Psalmen 9; 10; 25; 34; 37; 111; 112; 119; 145 . Die vorm wordt wel ‘acrostichon’ genoemd. Hierbij begint het eerste woord van elk vers of van een groep verzen met een volgende letter van het Hebreeuwse alfabet. De letter van het Hebreeuwse alfabet staat [tussen vierkante haken] aan het eind van de eerste regel van elk vers. De acrostichon begint in met de eerste letter, de aleph , en eindigt in met de laatste letter, de taw . Dat het hele alfabet wordt gebruikt om de deugdelijke vrouw te bezingen, kan er symbolisch op duiden dat we een complete beschrijving van haar hebben, dat er niets ontbreekt. Het is een afgesloten geheel. Er is wel gewezen op het feit dat de liefde niet wordt genoemd. Maar zou een inzet zoals deze vrouw laat zien, wel mogelijk zijn zonder dat liefde het motief is? We zien een vrouw die met vreugde haar taken verricht. Als we een beschrijving van de verhouding van liefde tussen man en vrouw willen hebben, kunnen we terecht bij het boek Hooglied . In Spreuken 31 gaat het om de toewijding van de vrouw aan haar man die zichtbaar wordt in alles wat zij doet. De beschrijving van deze vrouw is niet een beschrijving die zonder meer op iedere vrouw van toepassing is. De vrouw die hier wordt voorgesteld, is een rijke en voorname persoon met, net als haar man, een hoge maatschappelijke positie. Ze bestuurt een huis met een landgoed en bedienden. Ze handelt in vastgoed, wijngaarden en handelswaar. De huiselijke aangelegenheden staan onder haar bestuur en ze bewijst liefdadigheid, waarvoor ze ook de middelen heeft. Er zijn niet veel vrouwen die zich in een dergelijke positie met die omstandigheden bevinden. Het gaat blijkbaar meer om de algemene gedachte, waartoe een vrouw in staat is als zij zich volledig door de wijsheid laat leiden. De ideale vrouw wordt voorgesteld, de volmaakte echtgenote, de toegewijde hulp van haar echtgenoot, oprecht, Godvrezend, economisch en wijs. De genoemde kenmerken zullen bij iedere Godvrezende vrouw gevonden worden naar de maat van de mogelijkheden die zij heeft. Het gaat om het zich ter beschikking stellen van anderen. Daarom is dit gedeelte ook van toepassing op de Godvrezende man. Achter de beschrijving van deze vrouw zien we het beeld van de gemeente als de vrouw van het Lam, ofwel de gemeente zoals de Heer Jezus haar ziet, in haar volkomenheid, zonder gebrek. In de praktijk werkt Hij er door Zijn Woord aan om haar zo aan Zichzelf te kunnen voorstellen ( ) . Er is van wat over de deugdelijke vrouw wordt gezegd, vaak een toepassing op de gemeente te maken. De inleidende vraag in de eerste regel van dit vers veronderstelt dat de vrouw die de moeder gaat beschrijven niet gemakkelijk te vinden is (vgl. ; ) . Maar als ze wordt gevonden, is ze een schat van grote waarde. De moeder van koning Lemuel heeft hem in er bovenal voor gewaarschuwd zijn kracht niet te geven aan de vrouwen. Nu gaat ze hem onderwijzen over de vrouw die een echte hulp voor hem zal zijn. Ze beschrijft van deze vrouw de eigenschappen en kwaliteiten. Daar moet hij op letten in zijn zoektocht naar haar. Het gaat haar erom dat haar zoon op zoek gaat naar “een deugdelijke vrouw” . Daarmee geeft ze aan het begin van de beschrijving van de kwaliteiten een ‘totaalomschrijving’. Het woord ‘deugdelijk’ houdt in: aan alle eisen voldoen, betrouwbaar, beproefd, van goede kwaliteit, op een goede, degelijke manier. Het wil zeggen dat deze vrouw beschikt over alle deugden die in dit loflied van haar worden genoemd en dat ze die ook in praktijk brengt. Deze vrouw is, net als de wijsheid, meer waard dan robijnen, ja, ze gaat de waarde ervan “ver te boven” ( ) . Geestelijk kunnen we dit toepassen op de gemeente. Zij is de vrouw van het Lam, dat is van Christus. Zij is voor Hem “een parel van grote waarde” voor wie Hij alles overhad om haar te bezitten ( ) .

Proverbs 31:10

De waarde van de deugdelijke vrouw

Inleiding op de Sp 31:10-31

Er is in de voorgaande hoofdstukken veel geschreven over vrouw Dwaasheid, over dwaze, verkeerde vrouwen. Ook in dit laatste hoofdstuk horen we nog de waarschuwing voor haar uit de mond van de moeder van Lemuel voor haar zoon (Sp 31:3). Daarom is het zo mooi dat het boek besluit met een loflied op vrouw Wijsheid, op de vrouw in de volle waarde die zij voor God, voor haar man en voor haar kinderen heeft.

De wijsheid wordt gepersonifieerd door een vrouw, omdat de vrouw vanwege de verscheidenheid aan toepassingen een uitstekend voorbeeld van de wijsheid is. Overal waar zij is, wordt haar wijsheid zichtbaar, en in alles waarmee zij bezig is, zien we hoe wijs zij is. We zien haar thuis, op de markt, in het bewijzen van liefdadigheid en in het bedrijfsleven. Door de wijsheid te personifiëren maakt de schrijver alle lessen concreet.

We zien haar in actie in het dagelijkse leven. Ze wordt “een zwakker vat” genoemd (1Pt 3:7). Toch treedt ze krachtdadig op. De oorzaak daarvan is haar Godvrezendheid en wijsheid. Daardoor doet ze ijverig en tegelijk rustig en beheerst haar werk. We zien deze kwaliteiten in haar toewijding aan haar man en kinderen, in hoe ze met haar personeel omgaat en in haar zakelijke bezigheden. Ze is beslist in haar optreden, zonder dat ze haar plaats als echtgenote naast haar man verlaat. Ze eert haar man, die wordt geëerd in de poort. Haar gedrag is zo, dat hij haar volledig vertrouwt in alles wat ze doet. Zij wordt geëerd door haar man, haar kinderen en haar werken.

Dit loflied op de vrouw is een voorbeeld of model voor alle vrouwen die een leven van wijsheid willen ontwikkelen. Maar omdat het over het wezen van de wijsheid gaat, bevat wat van haar wordt gezegd niet alleen belangrijke lessen voor vrouwen, maar ook voor mannen. Dit gedeelte leert dat de vreze des HEEREN vrouwen én mannen inspireert om trouwe rentmeesters te zijn van de tijd en talenten die God aan hen heeft gegeven. Dit rentmeesterschap wordt het best onderwezen en voorgeleefd in de huiselijke sfeer. De wijsheid waarmee dit rentmeesterschap wordt uitgeoefend, wordt zichtbaar in een evenwichtig leven, waarbij aandacht wordt gegeven zowel aan huishoudelijke taken als aan zakelijke handelingen en het bewijzen van liefdadigheid.

Dit eerbetoon aan de vrouw is geschreven in de bijzondere stijlvorm die we onder andere in Psalmen tegenkomen: Psalmen 9; 10; 25; 34; 37; 111; 112; 119; 145. Die vorm wordt wel ‘acrostichon’ genoemd. Hierbij begint het eerste woord van elk vers of van een groep verzen met een volgende letter van het Hebreeuwse alfabet. De letter van het Hebreeuwse alfabet staat [tussen vierkante haken] aan het eind van de eerste regel van elk vers. De acrostichon begint in Sp 31:10 met de eerste letter, de aleph, en eindigt in Sp 31:31 met de laatste letter, de taw.

Dat het hele alfabet wordt gebruikt om de deugdelijke vrouw te bezingen, kan er symbolisch op duiden dat we een complete beschrijving van haar hebben, dat er niets ontbreekt. Het is een afgesloten geheel. Er is wel gewezen op het feit dat de liefde niet wordt genoemd. Maar zou een inzet zoals deze vrouw laat zien, wel mogelijk zijn zonder dat liefde het motief is? We zien een vrouw die met vreugde haar taken verricht. Als we een beschrijving van de verhouding van liefde tussen man en vrouw willen hebben, kunnen we terecht bij het boek Hooglied. In Spreuken 31 gaat het om de toewijding van de vrouw aan haar man die zichtbaar wordt in alles wat zij doet.

De beschrijving van deze vrouw is niet een beschrijving die zonder meer op iedere vrouw van toepassing is. De vrouw die hier wordt voorgesteld, is een rijke en voorname persoon met, net als haar man, een hoge maatschappelijke positie. Ze bestuurt een huis met een landgoed en bedienden. Ze handelt in vastgoed, wijngaarden en handelswaar. De huiselijke aangelegenheden staan onder haar bestuur en ze bewijst liefdadigheid, waarvoor ze ook de middelen heeft. Er zijn niet veel vrouwen die zich in een dergelijke positie met die omstandigheden bevinden.

Het gaat blijkbaar meer om de algemene gedachte, waartoe een vrouw in staat is als zij zich volledig door de wijsheid laat leiden. De ideale vrouw wordt voorgesteld, de volmaakte echtgenote, de toegewijde hulp van haar echtgenoot, oprecht, Godvrezend, economisch en wijs. De genoemde kenmerken zullen bij iedere Godvrezende vrouw gevonden worden naar de maat van de mogelijkheden die zij heeft. Het gaat om het zich ter beschikking stellen van anderen. Daarom is dit gedeelte ook van toepassing op de Godvrezende man.

Achter de beschrijving van deze vrouw zien we het beeld van de gemeente als de vrouw van het Lam, ofwel de gemeente zoals de Heer Jezus haar ziet, in haar volkomenheid, zonder gebrek. In de praktijk werkt Hij er door Zijn Woord aan om haar zo aan Zichzelf te kunnen voorstellen (Ef 5:26-27). Er is van wat over de deugdelijke vrouw wordt gezegd, vaak een toepassing op de gemeente te maken.

Sp 31:10 De inleidende vraag in de eerste regel van dit vers veronderstelt dat de vrouw die de moeder gaat beschrijven niet gemakkelijk te vinden is (vgl. Sp 20:6; Pr 7:28). Maar als ze wordt gevonden, is ze een schat van grote waarde. De moeder van koning Lemuel heeft hem in Sp 31:3 er bovenal voor gewaarschuwd zijn kracht niet te geven aan de vrouwen. Nu gaat ze hem onderwijzen over de vrouw die een echte hulp voor hem zal zijn. Ze beschrijft van deze vrouw de eigenschappen en kwaliteiten. Daar moet hij op letten in zijn zoektocht naar haar.

Het gaat haar erom dat haar zoon op zoek gaat naar “een deugdelijke vrouw”. Daarmee geeft ze aan het begin van de beschrijving van de kwaliteiten een ‘totaalomschrijving’. Het woord ‘deugdelijk’ houdt in: aan alle eisen voldoen, betrouwbaar, beproefd, van goede kwaliteit, op een goede, degelijke manier. Het wil zeggen dat deze vrouw beschikt over alle deugden die in dit loflied van haar worden genoemd en dat ze die ook in praktijk brengt. Deze vrouw is, net als de wijsheid, meer waard dan robijnen, ja, ze gaat de waarde ervan “ver te boven” (Sp 3:15 ; Sp 8:11).

Geestelijk kunnen we dit toepassen op de gemeente. Zij is de vrouw van het Lam, dat is van Christus. Zij is voor Hem “een parel van grote waarde” voor wie Hij alles overhad om haar te bezitten (Mt 13:45-46).