1Ki 10 | KaaIBT22L | STEP | Sheba hayal patshası Jaratqan Iyeniń atı sebepli Sulaymannıń arttırǵan dańqı tuwralı esitip, onı jumbaqlar menen sınaw ushın keldi.

‏ 1 Kings 10

Sheba hayal patshasınıń Sulaymanǵa keliwi

1 Sheba ^{▼▼ Sheba – Arabiyanıń qubla tárepinde jaylasqan el.} hayal patshası Jaratqan Iyeniń atı sebepli Sulaymannıń arttırǵan dańqı tuwralı esitip, onı jumbaqlar menen sınaw ushın keldi. 2 Ol xosh iyisli zatlar, kóp muǵdarda altın hám qımbatbaha taslar júklengen úlken bir kárwandı baslap, bir qansha adamları menen Erusalimge keldi hám kewlinde bar bolǵan hámme nársesin Sulayman menen bólisti. 3 Sulayman hayal patshanıń hámme sorawlarına juwap berdi. Sorawlarda patsha túsindire almastay hesh nárse joq edi. 4 Sheba hayal patshası Sulaymannıń danalıǵın, ol qurdırǵan saraydı kórdi. 5 Ol jáne patshanıń dasturxanındaǵı taǵamların, wázirleriniń otırıs-turısın, xızmetshileriniń xızmetin hám olardıń kiyimlerin, sharap quyıwshıların hám onıń Jaratqan Iyeniń Úyinde bergen jandırılatuǵın qurbanlıqların kórgende, artıq ózin uslap tura almadı.

6 Ol patshaǵa bılay dedi:

– Siziń islerińiz hám danalıǵıńız haqqında óz elimde esitkenlerim ıras eken. 7 Biraq men kelip, óz kózlerim menen kórmegenshe sol sózlerge inanbaǵan edim. Maǵan bulardıń yarımın da aytpaǵan eken. Siziń danalıǵıńız hám baylıǵıńız esitkenimnen de artıq eken. 8 Siziń adamlarıńız hám xızmetshilerińiz qanshelli baxıtlı! Olar bárqulla aldıńızda turıp, danalıǵıńızdı tıńlay aladı. 9 Sizge kewli tolıp, sizdi Izrail taxtına otırǵızǵan Qudayıńız Jaratqan Iyege alǵıslar bolsın! Jaratqan Iye máńgige Izraildı súygenligi sebepli, ádalattı hám tuwrılıqtı júzege asırıwıńız ushın sizdi patsha etip qoydı.

10 Sheba hayal patshası patshaǵa bir júz jigirma talant altın, júdá kóp muǵdarda xosh iyisli zatlar hám qımbatbaha taslar sawǵa etti. Sheba hayal patshasınıń patsha Sulaymanǵa sawǵa etkenindey dárejede kóp xosh iyisli zatlar bunnan keyin hesh qashan alıp kelingen emes.

11 Xiramnıń Ofirden altın alıp kelgen kemeleri de sol jerden júdá kóp muǵdarda sapalı arsha aǵashların hám qımbatbaha taslar alıp keldi. 12 Patsha sapalı arsha aǵashlarınan Jaratqan Iyeniń Úyi hám óziniń sarayı ushın tirepberdiler, qosıqshılar ushın lira ^{▼▼ Lira – barmaq penen shertiletuǵın tarlı saz ásbabı.} hám arfa saz ásbapların isletti. Búginge deyin onday dárejede kóp sapalı arsha aǵashı ákelinbegen de, bunı hesh kim kórmegen de edi.

13 Sulayman Sheba hayal patshasına kewlinen shıqqan bir qansha sawǵaların berdi. Bunnan tısqarı, ol hayal patshaǵa soraǵan hám qálegen nárseleriniń hámmesin berdi. Bunnan keyin, hayal patsha adamları menen birge óz eline qaytıp ketti.

Sulayman patshanıń baylıǵı

14 Hár jılı Sulaymanǵa kelip turatuǵın altınnıń muǵdarı altı júz alpıs altı talant edi. 15 Usaqlap satıwshılardan, sawdagerlerdiń sawdasınan hám Arabstannıń barlıq patshaları menen Izrail úlkeleriniń hákimlerinen kelip túsetuǵın altınlar buǵan kirmeytuǵın edi.

16 Patsha Sulayman eki júz úlken qalqan isletip, olardı altın menen qaplattı. Hár bir qalqanǵa altı júz shekel ^{▼▼ Altı júz shekel – bir shekel shama menen 11 gr.} altın jumsaldı. 17 Jáne altınnan hár biri úsh mina ^{▼▼ Úsh mina – bir mina shama menen 550 gr.} keletuǵın úsh júz kishkene qalqan isletti. Patsha bul qalqanlardı Lebanon toǵayı dep atalatuǵın imaratqa qoydı.

18 Ol jáne pildiń súyeginen úlken taxt isletip, onı sap altın menen qaplattı. 19 Taxttıń altı basqaldaǵı bar edi. Taxttıń súyengishiniń bas beti domalaq bolıp, otırǵıshınıń eki tárepinde shıǵanaq qoyǵıshı hám onıń janında eki arıslannıń músini tur edi. 20 Taxttıń altı basqaldaǵınıń hár biriniń eki tárepinde bir-birden on eki arıslannıń músini tur edi. Hesh bir patshalıqta bunday nárse joq edi. 21 Patsha Sulaymannıń ishimlik ishetuǵın ıdısları altınnan islendi. Lebanon toǵayı dep atalatuǵın imarattaǵı hámme ıdıslar da altınnan islengen bolıp, hesh gúmis qollanılmaǵan edi. Sebebi Sulaymannıń waqtında gúmis qádirsiz bolıp qalǵan edi. 22 Teńizde Xiramnıń kemeleriniń janında Sulaymannıń da úlken sawda kemeleri bar edi. Bul kemeler úsh jılda bir ret altın, gúmis, pil súyegi, maymıllar hám tawıs qusların alıp keletuǵın edi.

23 Patsha Sulayman baylıqta hám danalıqta dúnyanıń barlıq patshalarınan ústin boldı. 24 Qudaydıń Sulaymanǵa bergen danalıǵın tıńlaw ushın, pútkil dúnya onı kóriwge qushtar edi. 25 Onı kóriwge kelgenlerdiń hár biri hár jılı sawǵa ushın gúmis hám altın ıdıslar, kiyimler, qural-jaraqlar, xosh iyisli zatlar, at hám ǵashırlar alıp kelip turdı.

26 Sulayman sawash arbaları menen atlardı jıynadı. Onıń bir mıń tórt júz sawash arbası hám on eki mıń atı bar edi. Olardıń bir bólegin sawash arbaları ushın ajıratılǵan qalalarǵa, bir bólegin óziniń janına, Erusalimge jaylastırdı. 27 Patsha Erusalimde gúmisti ápiwayı taslarǵa teń qılıp qoydı. Al kedr aǵashı júdá kóp bolǵanlıqtan, batıstaǵı taw eteklerinde ósetuǵın jabayı ánjir aǵashına teń bolıp qaldı. 28 Sulaymannıń atları Mısır menen Quweden alıp kelindi. Patshanıń sawdagerleri atlardı Quweden satıp alatuǵın edi. 29 Mısırdan hár bir sawash arbası altı júz shekel gúmiske, al hár bir at bir júz eliw shekel gúmiske satıp ákelinip, olar patsha sawdagerleri arqalı pútkil Xet hám Aram patshalarına satılatuǵın edi.