‏ 2 Kings 18

Yahuda patshası Xizkiya

1Izrail patshası Ela ulı Hosheanıń patshalıǵınıń úshinshi jılında, Axaz ulı Xizkiya Yahudaǵa patsha boldı. 2Xizkiya jigirma bes jasında patsha bolıp, Erusalimde jigirma toǵız jıl patshalıq etti. Onıń anasınıń atı Abiy bolıp, ol Zexariyanıń qızı edi. 3Ol da atası Dawıtqa uqsap, Jaratqan Iyeniń názerinde tuwrı bolǵan islerdi isledi. 4Ol sıyınıw orınların joq qıldı, kiyeli taslardı maydalap, kiyeli aǵashtı kesip tasladı, Muwsa islegen mıs jılandı da bólip, maydaladı. Sebebi izraillılar onı Nexushtan dep atap, sol kúnge deyin oǵan arnap tútetki tútetetuǵın edi.

5Patsha Xizkiya Izraildıń Qudayı Jaratqan Iyege úmit bayladı. Onnan burın da, onnan keyin de, Yahuda patshaları arasında oǵan uqsaǵanı bolmadı. 6Ol Jaratqan Iyege sadıq bolıp, Onnan júz burmadı hám Jaratqan Iyeniń Muwsa arqalı bergen buyrıqların orınladı. 7Sonlıqtan Jaratqan Iye onıń menen birge edi. Xizkiya ne islese de, tabısqa eristi. Ol Assiriya patshasına qarsı bas kóterip, oǵan boysınıwdan bas tarttı. 8Ol Gaza hám onıń átirapına shekem, awıllardan baslap, qorǵanlı qalalarǵa shekemgi hámme jerlerdegi filistlerdi qırıp tasladı.

9Xizkiyanıń patshalıǵınıń tórtinshi jılında, Izrail patshası Ela ulı Hosheanıń patshalıǵınıń jetinshi jılında, Assiriya patshası Shalmanasar Samariyaǵa hújim jasap, qalanı qamal etti. 10Ol úsh jıldan soń, Samariyanı qolǵa kirgizdi. Solay etip, Xizkiyanıń patshalıǵınıń altınshı, Izrail patshası Hosheanıń patshalıǵınıń toǵızınshı jılında, Samariya basıp alındı. 11Assiriya patshası izraillılardı Assiriyaǵa súrgin etip, olardı Xalaxqa, Xaborǵa, Gozandaǵı dárya boyına hám Midiya qalalarına ornalastırdı. 12Bul waqıya izraillılardıń Qudayı Jaratqan Iyeniń sózine qulaq aspaǵanı, Onıń kelisimin buzǵanı sebepli júz berdi. Sebebi izraillılar Qudayı Jaratqan Iyeniń qulı Muwsa arqalı bergen buyrıqlarına boysınbadı. Olardı tıńlamadı da, orınlamadı da.

Sanxeribtiń abay etiwi

13Xizkiyanıń patshalıǵınıń on tórtinshi jılında, Assiriya patshası Sanxerib Yahudanıń barlıq qorǵanlı qalalarına hújim jasap, olardı basıp aldı. 14Sonda Yahuda patshası Xizkiya Laxish qalasındaǵı Assiriya patshasına: «Men ayıplıman, meniń jerimnen ketseńiz. Ne talap etseńiz de, tóleymen», – dep xabar jiberdi. Sóytip, Assiriya patshası Yahuda patshası Xizkiyaǵa úsh júz talant gúmis hám otız talant altın salıq saldı. 15Xizkiya Jaratqan Iyeniń Úyinen hám saraydıń qaznasınan tabılǵan gúmistiń hámmesin oǵan berdi. 16Sonday-aq Yahuda patshası Xizkiya Jaratqan Iyeniń Ibadatxanasınıń esiklerin hám jaqlawların altın menen qaplatqan edi. Ol ózi qaplatqan usı altınlardı qırshıp alıp, olardı da Assiriya patshasına berdi.

17Degen menen, Assiriya patshası bas sárkárdasın, áskeriy wákilin hám bas wázirin úlken armiya menen Laxishten Erusalimge, patsha Xizkiyaǵa jiberdi. Olar Erusalimge kelip, kir juwıwshınıń atızına baratuǵın joldaǵı, Joqarǵı háwizge suw quyılatuǵın jerde toqtadı. 18Olar patshanı shaqırttı. Saray basqarıwshısı Xilkiya ulı Elyakim, xatker Shebna hám diywanbegi Asaf ulı Ioax assiriyalılarǵa bardı.

19Sonda Assiriya patshasınıń bas wáziri olarǵa bılay dedi:

– Ullı patsha, Assiriya patshasınıń mına sózlerin Xizkiyaǵa jetkiziń: «Neńe úmit artıp tursań? 20Urıs ushın joba hám kúsh bar dep aytasań, biraq sen tek bos sózlerdi aytıp tursań. Sen kimge súyenip, maǵan qarsı bas kóterip tursań? 21Mine, sen ózine súyengenniń alaqanın tesetuǵın sınıq qamıs hasaǵa uqsaǵan Mısırǵa súyenip tursań. Mısır patshası faraon ózine isengenlerdiń hámmesine usınday. 22Bálkim maǵan: „Bizler Qudayımız Jaratqan Iyege úmit baylaymız“, – dersizler. Yahuda hám Erusalim xalqına: „Tek Erusalimde, mına qurbanlıq orında sıyınıńlar“, – dep sıyınıw orınların hám qurbanlıq orınların joq qılǵan Xizkiya emes pe edi?»

23Endi sen, meniń mırzam Assiriya patshası menen mawasaǵa kel. Eger men saǵan eki mıń bas at bersem, olarǵa minetuǵın sonsha adam taba alar ma ediń? 24Solay eken, mırzamnıń eń hálsiz áskerbasısın da jeńe almaysań-ǵo. Yamasa Mısırdıń sawash arbaları menen atlılarına isenip tursań ba? 25Qala berse, men bul jerdi wayran etiw ushın Jaratqan Iyeniń erkisiz keldim be? Jaratqan Iye maǵan: «Sol úlkege hújim qılıp, onı wayran et», – dedi.

26Xilkiya ulı Elyakim, Shebna hám Ioax bas wázirge bılay dep juwap berdi:

– Bul qullarıńız benen arameyshe sóylese beriń, túsinemiz. Diywal ústindegi xalıqqa esittirip, bizler menen evrey tilinde sóylespeń.

27Bas wázir olarǵa:

– Mırzam meni bul sózlerdi tek mırzańa hám saǵan aytıw ushın emes, al sizler menen birge óz dáretin jep, sidigin ishiwge duwshar bolatuǵın diywal ústinde otırǵan adamlarǵa da jetkeriw ushın jiberdi, – dedi.

28Sońınan bas wázir ornınan turıp, evrey tilinde bılay dep baqırdı:

– Ullı patshanıń, Assiriya patshasınıń sózlerine qulaq salıńlar! 29Patsha bılay deydi: «Xizkiya sizlerdi aldamay-aq qoysın. Ol sizlerdi meniń qolımnan qutqara almaydı. 30Ol: „Jaratqan Iye bizlerdi qutqaradı, qala Assiriya patshasınıń qolına berilmeydi“, – dep sizlerdi Jaratqan Iyeden úmitlendirmesin».

31Xizkiyaǵa qulaq salmańlar. Sebebi Assiriya patshası bılay deydi: «Meniń menen jarasıp, maǵan kelińler. Sonda hár bir adam óz júziminiń hám ánjir aǵashınıń miywesinen jep, óz suw saqlaǵıshınan suw ishedi. 32Sońınan men kelip, sizlerdi biydayı, sharabı, nanı, júzimzarları, záytún mayı hám palı mol bolǵan, óz úlkeńizge uqsaǵan bir úlkege kóshiremen. Sonda ólmey, tiri qalasızlar. Xizkiya: „Jaratqan Iye bizlerdi qutqaradı“, – dep aldaǵanına qulaq salmańlar. 33Qaysı xalıqtıń qudayı óz úlkesin Assiriya patshasınıń qolınan qutqara alǵan? 34Xamat hám Arpadtıń qudayları qayda? Sefarwayım, Hena hám Iwwanıń qudayları qayda? Samariyanıń qudayları Samariyanı meniń qolımnan qutqara aldı ma? 35Usı ellerdiń qudaylarınıń qaysı biri óz jerin meniń qolımnan qutqara aldı? Solay eken, Jaratqan Iye Erusalimdi meniń qolımnan qalay qutqaradı?»

36Xalıq úndemedi, juwap ta qaytarmadı. Óytkeni patsha Xizkiya xalıqqa oǵan juwap bermewdi buyırǵan edi.

37Saray basqarıwshısı Xilkiya ulı Elyakim, xatker Shebna hám diywanbegi Asaf ulı Ioax kiyimlerin jırtıp, Xizkiyanıń aldına keldi hám Assiriya patshasınıń bas wáziriniń sózlerin oǵan aytıp berdi.