‏ Daniel 2

Nabuxodonosordıń kórgen túsi

1Óz húkimdarlıǵınıń ekinshi jılında Nabuxodonosor bir tús kórdi. Túsi onı sonshelli tınıshsızlandırıp jibergenlikten, uyqısı qashtı. 2Patsha túsiniń jorılıwın biliw ushın, qol astındaǵı barlıq palkerlerdi, porxanlardı, juldız izertlewshilerdi hám danıshpanlardı shaqırttı. Olar patshanıń aldına kelgende, 3patsha olarǵa:

– Bir tús kórdim. Meni tınıshsızlandırǵan bul tústiń mánisin bilgim keledi, – dedi.

4Danıshpanlar patshaǵa aramey tilinde bılay dedi:

– Mırzamız patshanıń ómiri uzaq bolsın! Túsińizdi aytıp beriń, bizler onı jorıp bereyik.

5Patsha olarǵa bılay dedi:

– Meniń keskin qararım mınaday: eger sizler maǵan kórgen túsimdi hám onıń jorılıwın aytıp bermeseńiz, men sizlerdi jazalap, denelerińizdi bóleklep taslayman, al úylerińizdi bolsa wayran qılıp, bir úyindi tasqa aylandıraman. 6Al eger de túsimdi aytıp, onı jorıp berseńiz, onda sizlerge bahalı sawǵalar berip, húrmet-izzet kórsetemen. Bunıń ushın, meniń túsimdi aytıp, onı jorıp beriń.

7Olar patshaǵa jáne:

– Taqsır, aldı menen kórgen túsińizdi aytıp beriń, bizler onı jorıymız, – dedi.

8Patsha olarǵa bılay dedi:

– Sizler meniń qararımnıń qatań ekenin kórip, waqıttan utıwdı qálep atırǵanıńızdı bilip turıppan. 9Eger túsimdi aytıp bermeseńiz, sizlerdi tek ǵana bir jaza kútip turıptı. Sizler meni aldastırıp, jaǵday ózgergenshe waqıttı sozıwdı kelisip alǵansız. Qáne, tústi maǵan aytıp beriń, sonda onı jorıy alatuǵınıńızdı da bilemen.

10Danıshpanlar patshaǵa:

– Jer júzinde siziń bul talabıńızǵa juwap bere alatuǵın birde bir jan joq. Ullı hám qúdiretli bolǵan patshalardıń hesh biri de palkerden, porxannan hám danıshpannan bunday nárseni talap qılmaǵan. 11Taqsır, siz bizlerge qıyın bolǵan talaptı qoyıp atırsız. Adamlar arasında jasamaytuǵın qudaylardan basqa bunı patshaǵa aytıp beretuǵın hesh kim joq, – dep juwap berdi.

12Bul sózlerge ǵázeplengen patsha Babilondaǵı barlıq danıshpanlardı óltiriwdi buyırdı. 13Solay etip, hámmesiniń óltiriliwi ushın buyrıq shıqtı. Daniel hám onıń dosların da ólim jazası kútip turǵan edi.

Qudaydıń Danielge Nabuxodonsordıń túsin ashıp beriwi

14Patsha saqshılarınıń baslıǵı Aryox Babilondaǵı barlıq danıshpanlardı óltiriw ushın jolǵa shıqqanda, Daniel onıń aldına bardı hám aqıl-parasat penen oǵan xabarlasıp:

15– Ne ushın patsha bunday qatań buyrıq shıǵardı? – dep soradı.

Aryox bolǵan waqıyanı Danielge aytıp berdi. 16Sonda Daniel patshanıń aldına kirip, tústiń jorılıwın tabıw ushın máwlet soradı. 17Keyin Daniel úyine qaytıp, bolıp ótkenlerdi dosları Xananiya, Mishael hám Azariyaǵa aytıp berdi hám olarǵa:

18– Babilon danıshpanları menen birge ólmewimiz ushın, aspandaǵı Qudayǵa jalbarınıń. Ol bizlerge rehim kórsetip, sol sırdı ashıp beriwin sorań, – dedi.

19Sol túni Danielge bul sır ayan arqalı ashıldı hám Daniel aspandaǵı Qudayǵa alǵıs-maqtawlar aytıp:

20«Qudayımız dana hám qúdiretlidur,
Onıń atı máńgige jarılqansın!
21Ol zamandı hám dáwirdi ózgerter,
Patshalardı taxttan túsirip, taxtqa otırǵızar.
Danıshpanlarǵa danalıq,
Aqıllılarǵa bilim berer.
22Ol tereń hám sırlı zatlardı ashadı,
Qarańǵılıqta jasırınǵan nárselerdi biledi,
Onıń dógeregi jarıqlıq penen qorshalǵan.
23Ata-babalarımnıń Qudayı,
Saǵan alǵıs aytıp, Seni maqtayman,
Sen maǵan danalıq hám kúsh berdiń,
Soraǵanımızdı maǵan ashıp bergen Senseń,
Patsha soraǵan nárseni bizlerge kórsetken Sen bolasań», – dedi.

Danieldiń patshaǵa túsin hám onıń jorılıwın aytıp beriwi

24Daniel Babilon danıshpanların óltiriw ushın patsha tárepinen tayınlanǵan Aryoxtıń aldına barıp:

– Babilon danıshpanların óltirmeń. Meni patshanıń aldına alıp barıń, men ol kórgen tústi jorıp beremen, – dedi.

25Aryox dárhal Danieldi patshanıń aldına alıp barıp:

– Taqsır, Yahuda tutqınlarınıń arasınan túsińizdi jorıytuǵın bir adamdı tawıp keldim, – dedi.

26Patsha Belteshassar dep atalǵan Danielge:

– Sen maǵan kórgen túsimdi hám onıń jorılıwın aytıp bere alasań ba? – dep soradı.

27Daniel patshaǵa bılay dep juwap berdi:

– Taqsır, bul sırdı danıshpan da, porxan da, palker de, boljawshı da sizge ashıp bere almaydı. 28Biraq aspandaǵı Quday usı sıyaqlı sırlardı ashıp bere aladı. Mırzamız Nabuxodonosor, Ol sizge keleshekte ne bolatuǵının ayan qılmaqshı. Siz kórgen tús hám ayan mınaday edi:

29Taqsır, siz jatıp, keleshek haqqında oyladıńız. Sonda sırlardı ashıp beriwshi Quday sizge keleshekte ne júz beretuǵının bildirdi. 30Maǵan bul sır danalıǵım basqalardikinen zıyat bolǵanı ushın ashılmadı, al patshamnıń kórgen túsiniń jorılıwın biliwi ushın hám júreginde bolǵan oy-pikiriniń mánisin túsiniwi ushın ashıldı.

31Taqsır, siz túsińizde náhán bir músin kórdińiz. Aldıńızda turǵan sol músin oǵada úlken hám júdá jarqıraǵan edi. Jáne de, onıń kórinisi qorqınıshlı edi. 32Músinniń bası sap altınnan, kókirek hám qolları gúmisten, beli hám sanları qoladan, 33baltırları temirden, ayaqlarınıń bir bólegi temirden, bir bólegi ılaydan edi. 34Siz qarap turǵanıńızda, adamzattıń qolı tiymesten bir tas qoparılıp, músinniń temir hám ılaydan bolǵan bólegine urıldı da, onı maydalap tasladı. 35Temir, ılay, qola, gúmis hám altın maydalanıp, jazǵı qırmandaǵı qawıqtay bolıp qaldı. Samal olardı ushırıp jiberip, hesh nárse qalmadı. Músinge urılǵan tas bolsa, úlken taw bolıp, pútkil jer júzin toltırıp jiberdi.

36Bul siziń kórgen túsińiz edi. Endi bolsa, túsińizdiń jorılıwın aytıp bereyin. 37Patsha, siz patshalar patshasısız. Aspandaǵı Quday sizge patshalıq, saltanat, kúsh-qúdiret hám ullılıq bergen. 38Ol jerde jasap atırǵan barlıq adamzattı, hátteki, daladaǵı jabayı haywanlardı hám aspandaǵı quslardı siziń qolıńızǵa tapsırıp, olardıń ústinen húkimdar etip qoydı. Altın bas – bul sizsiz. 39Al sizden keyin basqa bir patshalıq ayaqqa turadı. Ol patshalıq sizden hálsizlew boladı. Onnan keyin pútkil dúnyanı iyeleytuǵın qoladan bolǵan úshinshi patshalıq húkimdarlıq qıladı. 40Bunnan soń keletuǵın tórtinshi patshalıq temirdey qattı boladı. Temir hámme nárseni sındırıp joq qılǵanınday, sol patshalıq ta ózinen aldın bolǵan patshalıqtı buzıp, joq qıladı. 41Siz músinniń baltırdan tómeni menen ayaq barmaqlarınıń bir bóleginiń ılaydan, bir bóleginiń temirden ekenin kórdińiz, bul bólingen patshalıq boladı. Ílay temir menen qarılǵanı ushın, demek bul patshalıqtıń kúshli hám hálsiz tárepleri boladı. 42Ayaqtıń barmaqlarınıń bir bólegi temirden hám bir bólegi ılaydan bolǵanı sıyaqlı, patshalıqtıń da bir bólegi kúshli, bir bólegi hálsiz boladı. 43Temir menen ılaydıń qarılıwı – bul xalıqlardıń bir-birine quda-tamır bolıp aralasıp, bekkem bolǵısı keletuǵının bildiredi. Biraq temir ılay menen birikpegeni sıyaqlı, olar da bir-biri menen birlese almaydı. 44Sol patshalardıń dáwirinde aspannıń Qudayı máńgi hám hesh bir xalıqtan jeńilmeytuǵın bir patshalıq ornatadı. Bul patshalıq basqa barlıq patshalıqlardı joq qılıp, ózi máńgi turadı. 45Tawdan adamzattıń qolı tiymey-aq tastıń ózi túsip, temir, qola, ılay, gúmis hám altındı maydalap taslaǵanın kórdińiz. Ullı Quday keleshekte bolatuǵınlardı sizge bildirgen. Siziń kórgen túsińiz haqıyqat, jorılıwı da durıs.

Patshanıń Danieldi sıylıqlawı

46Sonda patsha Nabuxodonosor Danieldi húrmet etip, onıń aldında et beti menen jerge jıǵıldı. Keyin óz adamlarına Daniel ushın sıylar ákeliwdi hám xosh iyisli zatlardı beriwdi buyırdı. 47Patsha Danielge bılay dedi:

– Shınında da, seniń Qudayıń sırlardı ashıp beretuǵın qudaylardıń Qudayı, patshalardıń Iyesi eken. Óytkeni meniń sırlarımdı tek ǵana sen ashıp bere aldıń!

48Bunnan soń, patsha Danieldi joqarı mártebege kóterip, kóp bahalı sawǵalar menen sıylıqladı hám onı Babilon wálayatınıń húkimdarı hám Babilondaǵı pútkil danıshpanlar ústinen basshı etip tayınladı. 49Danieldiń ótinishi menen, patsha Babilon wálayatın basqarıwdı Shadrax, Meshax hám Abed-Negoǵa tapsırdı. Danieldiń ózi patshanıń sarayında xızmet etip qaldı.