Deu 32 | KaaIBT22L | STEP | «Háy, aspan, qulaq sal, men aytayın, Háy, jer júzi awzımnan shıqqan sózlerdi tıńla!

‏ Deuteronomy 32

1 «Háy, aspan, qulaq sal, men aytayın,
Háy, jer júzi awzımnan shıqqan sózlerdi tıńla!
2 Tálimim jawınday jawsın,
Sózlerim shıq yańlı tússin,
Maysa shóplerge túsken jawın tamshısınday,
Ot-shóplerge quyatuǵın mol jawınday bolsın.
3 Jaratqan Iyeniń atın járiyalayman,
Maqtańlar Qudayımızdıń ullılıǵın!
4 Ol meniń qorǵawshı jartasımdur, Onıń isleri minsizdur,
Barlıq jolları ádildur.
Nahaqlıq qılmaytuǵın sadıq Qudaydur.
Ol ádil hám haqıyqatdur.
5 Biraq bul buzıq hám turaqsız áwlad,
Oǵan sadıq qalmadı.
Sonıń ushın, Onıń balaları emesdur.
Bul olardıń shermendeligidur.
6 Jaratqan Iyeniń jaqsılıǵın usılay qaytarasız ba,
Háy, aqmaq hám aqılsız xalıq?
Ol sizlerdi jaratıp, pishim bergen,
Ákeńiz bolǵan Jaratıwshıńız emes pe?!

7 Áyyemgi zamandı esleń,
Ótken urpaqlardı oylań,
Ákeńizden sorań, ol sizlerge aytıp berer,
Ǵarrılar sizlerge bayanlap berer.
8 Quday Taala xalıqlarǵa úles jerlerin berip,
Adamzattı milletlerge bólip tarqatqanda,
Xalıqlardıń shegaraları,
Iláhiy barlıqlardıń ^{▼▼ Iláhiy barlıqlar – Áyyemgi grekshe awdarmadan hám Qumran qoljazbalarınan. Basqa evreyshe qoljazbalarda «Izrail ulları».} sanına qaray belgilendi.
9 Al Jaratqan Iyeniń úlesi Óz xalqıdur,
Yaqıp urpaǵı Onıń payına túsken múlkidur.

10 Jaratqan Iye Izraildı shólden,
Ízǵırǵan qula dúzden tawıp aldı,
Onı orap alıp, ǵamxorlıq qıldı,
Kóziniń qarashıǵınday etip qorǵadı.
11 Inindegilerin oyatıp atırǵan,
Óz palapanların dógereklep aylanǵan,
Qanatların jayıp, palapanların kótergen,
Qanatları ústinde olardı alıp júrgen búrkittey,
12 Jaratqan Iye jalǵız Ózi Izraildı alıp júrdi,
Jat qudaydıń hesh qanday járdemisiz.

13 Izraildı jerdiń tawlı úlkesine otırǵızdı,
Atızdıń ónimi menen toydırdı.
Onı jartastan aqqan pal menen,
Taslı jerden shıqqan záytún mayı menen támiyinledi.
14 Sıyırlardıń qatıǵı, eshkilerdiń súti menen,
Semiz qozılar, Bashannıń eń jaqsı qoshqar hám tekeleri menen,
Eń sapalı biyday menen onı támiyinledi.
Júzimnen islengen qızıl qanday sharabınan ishkizdi.

15 Eshurun ^{▼▼ Eshurun – Izrail xalqına berilgen basqa atama bolıp, «Ádil» degen mánisti beredi.} semirdi de, ójetlenip tepkilendi,
Qarnı toydı hám may baylap, jıltırap ketti,
Ózin jaratqan Qudaydı taslap ketip,
Qutqarıwshı Jartasın mensinbedi.
16 Basqa qudaylarǵa tabınıp, Qudaydıń qızǵanıshın oyattı,
Jerkenishli butları menen Onı ǵázepke mindirdi.
17 Olar quday bolmaǵan jinlerge,
Ózleri tanımaǵan basqa qudaylarǵa,
Ata-babaları qorqpaǵan, keyin payda bolǵan,
Taza qudaylarǵa qurbanlıq berdi.
18 Seni tuwǵan Jartastı eslemediń,
Seni dúnyaǵa keltirgen Qudaydı umıtıp kettiń.

19 Jaratqan Iye bulardı kórip, olardan júz burdı,
Óytkeni Óz ul-qızları Onıń ǵázebine tiydi.
20 Ol bılay dedi: „Bul xalıqtan júzimdi jasıraman,
Olardıń aqıbeti ne bolatuǵının kóremen.
Sebebi olar turaqsız násil, opasız balalardur.
21 Olar quday bolmaǵan butları menen,
Meniń qızǵanıshımdı oyattı,
Jaramsız butları menen Meniń ǵázebime tiydi.
Men de xalıq bolmaǵan bir xalıq penen,
Olardıń qızǵanıshın oyataman.
Aqılsız bir xalıq penen, olardıń ǵázebine tiyemen.
22 Sebebi sizlerge qarsı ǵázebim ottay lawlap,
Óliler mákanınıń túpkirine deyin janıp ketti,
Ol jer júzin hám onıń ónimlerin kúydirip joq etedi,
Tawlardıń negizgi tırnaqların jandırıp jiberedi.

23 Olardıń basına apat jawdıraman,
Oqlarımdı olarǵa qarsı tolıq jumsayman.
24 Ashlıq olardıń dińkesin qurtadı,
Ísıtpa keselligi janıp kúydiredi,
Oba olardıń janın aladı.
Jırtqısh haywanlardı jiberemen olarǵa qarsı,
Jer bawırlawshılar záhárin shashadı.
25 Kóshelerde jigit hám qızlardı qılısh óltiredi,
Úylerinde qorqınısh biylik qıladı,
Emiziwli bala da, aq shashlı ǵarrılar da aman qalmaydı.
26 Olardı tas-talqan eter edim,
Adamlardıń arasınan olardıń atların óshirip taslar edim.
27 Biraq dushpanlar maqtanıp júrmesin,
Olar nadurıs túsinbesin, dedim.
Bulardıń barlıǵın islegen Jaratqan Iye emes,
Bizler ózlerimiz jeńiske eristik, – dep oylamasın dedim“.

28 Izrail aqılın joytqan xalıqdur,
Olarda hesh qanday sezim joqdur.
29 Qánekey, olarda aqıl bolǵanda, túsiner edi,
Aqıbeti ne bolatuǵının biler edi!
30 Qorǵawshı Jartası olardı satpaǵanda,
Jaratqan Iye Óz xalqın jawǵa táslim etpegende,
Dushpannıń bir adamı mıń izraillını quwa alar ma edi?
Eki adamı on mıń adamdı quwǵın qıla alar ma edi?
31 Hátteki, moyınlaydı dushpanlarımız,
Jartasımızdıń uqsamaytuǵının olardıń jartasına.
32 Olardıń júzim shaqaları Sodom shaqasınan,
Baǵları Gomora baǵlarınandur.
Júzim miyweleri záhárge tolı,
Ashshıdur júzim solqımları.
33 Sharapları jılannıń záhári,
Kobranıń óltiretuǵın uwıdur.

34 Jaratqan Iye bılay deydi:
„Izrail dushpanlarınıń jawızlıqların dizip qoydım,
Olardı jazalaw ushın, ǵáziyneme mórlep qoydım.
35 Ósh alıw Meniń qolımda, sazayın Ózim beremen,
Waqtı kelgende, olardıń ayaqları tayadı,
Jaqındur olardıń qulaytuǵın kúni,
Jaza kúni júdá jaqın qaldı“.

36 Jaratqan Iye Óz xalqınıń huqıqın qorǵaydı,
Olardıń kúshi hálsizlenip,
Elde qul hám erkli adamlardıń aman qalmaǵanın kórgende,
Olarǵa janı ashıydı.
37 Sonda Jaratqan Iye Óz xalqına bılay deydi:
„Isengen qudaylarıńız qay jerde?
Sizlerdiń pana tapqan jartasıńız qáne?
38 Qurbanlıqlarıńızdıń mayın jegen,
Ishimlik sadaqalarıńızdı ishken,
Qayaqta sol bir qudaylarıńız?
Endi olar kelip, sizlerge járdem bersin!
Sizlerdi solar qorǵasın!

39 Bilip qoyıńlar, jalǵız Men Qudayman,
Mennen basqa quday joqdur!
Óltiretuǵın da, tiriltetuǵın da Men,
Jaraqatlaytuǵın da, shıpa beretuǵın da Men bolaman.
Hesh kim Meniń qolımnan qutqara almas.
40 Qolımdı aspanǵa kóteremen,
Máńgi tiriligim haqı ant ishemen:
41 Men jaltıldaǵan qılıshımdı qayrayman,
Ádillik ornatıw ushın, onı qolıma alaman,
Solay etip, dushpanlarımnan ósh alaman,
Meni jek kórgenlerdi jazalayman.
42 Oqlarımdı qan menen más etemen,
Qılıshımdı et penen toydıraman.
Ólikler hám tutqınlardıń qanı aǵadı,
Dushpan basshılarınıń basları kesiledi“.

43 Háy, xalıqlar, Onıń xalqın qutlıqlańlar,
Óytkeni Ol qullarınıń qanınıń qunın talap qılar.
Dushpanlarınan ósh alıp,
Óz xalqınıń jerin pákler».

44 Muwsa Nun ulı Eshua menen birge kelip, usı jırdı xalıqqa aytıp berdi.

45 Muwsa usı sózlerdiń hámmesin pútkil Izrail xalqına aytıp bolǵannan keyin, 46 olarǵa bılay dedi:

– Búgin men sizlerge jetkergen usı sózlerdiń hámmesin júregińizde saqlań. Usı nızamnıń barlıq sózlerin muqıyatlı túrde orınlań, dep balalarıńızǵa buyırıń. 47 Bular bos sózler emes, al sizlerdiń ómirińizdur. Iordan dáryasınan ótip, múlik etetuǵın elde usı sózlerdiń sayasında sizlerdiń ómirińiz uzaq boladı.

Muwsanıń Nebo tawına shaqırılıwı

48 Jaratqan Iye sol kúni Muwsaǵa bılay dedi:

49 – Erixonıń qarsısındaǵı Moab elindegi Abarim tawlarınıń biri bolǵan Nebo tawına shıq. Sol jerden Men Izrail xalqına múlik etip berip atırǵan Qanan jerine qara. 50 Ájaǵań Xaron Hor tawında ólip, ata-babalarına qosılǵanı sıyaqlı, sen de usı tawǵa shıǵıp, óleseń hám ata-babalarıńa qosılasań. 51 Sebebi ekewińiz de Zin shólinde, Qadeshtegi Meriba suwlarında izraillılardıń aldında Maǵan opasızlıq qılıp, muxaddesligimdi tán almadıńız. 52 Sonıń ushın, sen Men Izrail xalqına berip atırǵan jerdi tek uzaqtan kóreseń, biraq oǵan kirmeyseń.