Lev 25 | KaaIBT22L | STEP | Jaratqan Iye Sinay tawında Muwsaǵa bılay dedi:

‏ Leviticus 25

Shabbat jılı

1 Jaratqan Iye Sinay tawında Muwsaǵa bılay dedi:

2 – Izrail xalqına bılay dep ayt: «Men sizlerge berip atırǵan elge kirgenińizde, Jaratqan Iyeniń húrmetine hár jetinshi jılı jerge egin ekpey, dem alıs beriń. 3 Altı jıl atızlarıńızǵa egin egińler, júzimlerdiń shaqaların putap, ónimlerin jıynańlar. 4 Biraq jetinshi jılı jer ushın dem alıs jılı, yaǵnıy Jaratqan Iyege arnalǵan Shabbat jılı bolsın. Atızlarǵa egin ekpeńler, júzimzarlarıńızdı putamańlar. 5 Ózliginen ósip shıqqan hasıldı orıp, shaqaları putalanbaǵan júzimlerdi saqlap qoyıw ushın, jıynap almańlar. Jer tolıǵı menen bir jıl dem alsın. 6 Dem alıs jılında ózliginen ósip shıqqan hár qanday jerdiń óniminiń ózi sizler ushın, qul hám shorılarıńız, jallanba xızmetshiler hám arańızda jasap atırǵan kelgindiler ushın awqat boladı. 7 Jerde ósip shıqqan hasıllar mallarıńızǵa da, jabayı haywanlarǵa da azıq boladı».

Qutlı jıl

8 «Jeti jılda bir márte belgilenetuǵın Shabbat jılınıń jeti márte ótiwin baqlań. Shabbat jılı jeti márte ótkende, barlıǵı bolıp qırıq toǵız jıl boladı. 9 Keyingi jıldıń jetinshi ayınıń onınshı kúni, yaǵnıy Gúnadan pákleniw kúni pútkil el boylap qattı dawıslap kárnay shertilsin. 10 Usı eliwinshi jıldı muxaddes dep sanańlar hám pútkil el xalqı ushın azatlıq járiyalańlar. Usı jıl sizler ushın Qutlı jıl boladı. Hár bir adam óziniń jer múlkin qaytarıp alsın hám qul bolǵan hár bir adam azat bolıp, óz tiyresine qaytsın. 11 Eliwinshi jıl sizler ushın Qutlı jıl bolsın. Usı jılı egin ekpeńler, ózi ósip shıqqan eginlerdi orıp alıp, saqlamańlar, shaqası putalanbaǵan júzimlerdi jıynamańlar. 12 Óytkeni usı jıl Qutlı jıl hám bul sizler ushın muxaddes bolsın. Tek atızdan tuwrıdan-tuwrı alınǵan zúráátti jeńler.

13 Qutlı jılı hár bir adam óziniń jer múlkin qaytarıp alsın. 14 Eger bir adamǵa jer satatuǵın bolsań yamasa onnan jer satıp alatuǵın bolsań, bir-birińizge nahaqlıq qılmań. 15 Jerdiń bahası keyingi Qutlı jılǵa shekemgi jerdiń jetistiretuǵın zúrááti boyınsha bahalansın. 16 Eger aldında ele kóp jıl bolsa, bahası artsın, al azǵantay jıl qalǵan bolsa, onda bahası túsirilsin. Sebebi saǵan atızdı emes, al onıń zúráátiniń muǵdarın satadı. 17 Bir-birińizge nahaqlıq qılmańlar, Qudayıńızdan qorqıńlar. Men – Qudayıńız Jaratqan Iyemen.

18 Qaǵıydalarıma ámel qılıp, nızamlarıma boysınsańız, sonda elińizde tınıshlıq ishinde jasaysızlar. 19 Jer óz zúráátin berip, sizler toyasızlar hám ol jerde tınıshlıq ishinde jasaysızlar. 20 Sizler: „Jetinshi jılı jerimizge egin ekpesek, zúráátimizdi jıynamasaq, onda ne iship-jeymiz?“– dep sorawıńız múmkin. 21 Men altınshı jılı sizlerge sonday bereket jiberemen, jer sizler ushın úsh jıllıq zúráát beretuǵın boladı. 22 Segizinshi jılı jerlerińizge egin ekkenińizde de, toǵızınshı jılı zúráátińizdi jıynayman degenshe, sol altınshı jılı jıynaǵan zúráátińizden jeysizler.

23 Jerińiz pútkilley menshikke satılmasın. Óytkeni olar Maǵan tiyisli. Al sizler bul jerge kelgindi hám jat jerlisizler. 24 Jerin satqan adamǵa óziniń jerin qaytarıp satıp alıwına jol qoyıńlar. 25 Eger tuwısqanlarıńızdan biri gedeylenip, jeriniń bir bólegin satıp jibergen bolsa, onıń eń jaqın ámeńgeri kelip, jerdi qaytarıp satıp alsın. 26 Jerin satıp alatuǵın ámeńgeri bolmasa, onda ol adam jaǵdayı jaqsılanıp, jeterli pul jıynasa, 27 jerdi satqannan keyingi jıllardıń hám Qutlı jılǵa deyingi jıllardıń zúráátiniń bahasın esaplap, jerdi satıp alǵan adamǵa tólesin. Sonnan keyin, ol óz jerine ózi iyelik qılsın. 28 Al onıń jerin qaytarıp satıp alatuǵın pulı bolmasa, jer Qutlı jılǵa deyin satıp alǵan adamǵa tiyisli bolıp turadı. Sol jılı jer satıp alǵan adamnan alınıp, satqan adam óz jerine qaytadan iyelik qılsın.

29 Eger kim de kim diywal menen qorshalǵan qala ishindegi úyin satsa, satqan adam bir jılǵa deyin úyin qaytarıp satıp alıw huqıqına iye boladı. 30 Eger ol úyin bir jıl ishinde qaytarıp satıp ala almasa, onda úy satıp alǵan adamnıń múlkine aylanıp, ol hám onıń násili úydiń máńgi iyesi bolıp qaladı. Qutlı jılda da úy jańa iyesiniń qolınan qaytarıp alınbaydı. 31 Al diywal menen qorshalmaǵan awıllardaǵı úyler atızlar sıyaqlı esaplansın. Bunday úylerdi aldınǵı iyesi qaytarıp satıp alıw huqıqına iye boladı, Qutlı jılda úydi satıp alǵan adam onı qaytarıp beriwi tiyis.

32 Al lebiyliler ózlerine tiyisli qalalarda satqan úylerin hámme waqıtta qaytarıp satıp alıw huqıqına iye bolsın. 33 Lebiyliler qaytarıp satıp alatuǵın usınday múlikler, yaǵnıy lebiylilerge tiyisli bolǵan qalalardaǵı satılǵan hár bir úyler Qutlı jılda óz iyesine qaytarıp berilsin. Sebebi qalalardaǵı lebiylilerdiń úyleri Izrail xalqınıń arasındaǵı olardıń múlki bolıp esaplanadı. 34 Olardıń qalalarınıń átirapındaǵı jaylawlar bolsa, ulıwma satılmasın. Óytkeni bular olardıń máńgilik múlki».

Jarlılarǵa járdem beriw

35 «Eger bir tuwısqanıńız jarlılanıp, mútáj awhalǵa túsip qalsa, oǵan járdem beriń. Ol sizlerdiń arańızda kelgindi yamasa jat jerli sıyaqlı jasasın. 36 Ol adamnan pul hám awqat ushın ústeme óndirip almań. Qudaydan qorqıń, tuwısqanıńızdıń arańızda jasawına jol qoyıń. 37 Oǵan ústeme berip, pul óndirmeń hám awqattı ózińizge kiris qılıw ushın bermeńler. 38 Men Qanan elin sizlerge beriw ushın hám Qudayıńız bolıw ushın, sizlerdi Mısırdan shıǵarıp alǵan Qudayıńız Jaratqan Iyemen.

39 Eger arańızda jasap atırǵan izraillı bir tuwısqanıńız jarlılanıp qalsa hám ol qul sıpatında saǵan satılsa, onı qulday etip jumsamań. 40 Oǵan úyińizdegi jallanba jumısshı yamasa kelgindi sıyaqlı qatnasta bolıń. Ol saǵan Qutlı jılǵa deyin xızmet qılsın. 41 Qutlı jılda balaları menen birge azat bolsın. Olar óz tiyresine, ata-babalarınıń jer múlkine qaytsın. 42 Sebebi izraillılar Meniń Mısırdan shıǵarıp alǵan qullarım boladı. Sonlıqtan olar qul sıyaqlı satılmasın. 43 Oǵan xojayınlıq qılıp, qatal qatnasta bolmań. Qudayıńızdan qorqıń.

44 Qullarıńız hám shorılarıńız átirapıńızdaǵı xalıqlardan bolsın. Qul hám shorını olardıń arasınan satıp alıwıńızǵa boladı. 45 Jáne de, arańızda jasap atırǵan kelgindilerdiń balaların satıp alıp, olarǵa xojayın bola alasızlar. 46 Olardı miyras qılıp, balalarıńızǵa qaldırıp kete alasızlar. Olar ómir boyı sizlerge qul boladı. Biraq izraillı tuwısqanlarıńızdıń birine xojayınlıq qılıp, qatal qatnasta bolmań.

47 Arańızda jasap atırǵan kelgindi yamasa jat jerli bir adam bayıp ketip, gedeylengen bir izraillı tuwısqanıńız oǵan yamasa onıń urpaqlarınan birine qul sıpatında satılsa, 48 izraillı adam qunı tólenip, azat bolıw huqıqına iye boladı. Onıń aǵayin-tuwǵanlarınıń biri onıń qunın tólep, azat qılsın. 49 Sonday-aq ákesiniń aǵası, atalas tuwısqanı yamasa jaqın aǵayinleriniń biri onı qaytarıp satıp alıp, onı azat qılıwı múmkin. Yamasa ózi jeterli pul toplasa, óziniń azatlıǵın qaytarıp alıwına boladı. 50 Ol xojayını menen esaplasıwı kerek. Ózin satqan jıldan Qutlı jılǵa deyingi jıllardı esaplasın. Azatlıǵınıń qunı qalǵan jıllardıń sanı boyınsha bir jumısshınıń kúnlik is haqısınıń esabı boyınsha tólensin. 51 Eger de Qutlı jılǵa kóp jıllar qalsa, onda azatlıq qunın ózi satılǵan bahaǵa tiykarlanıp tólesin. 52 Eger Qutlı jılǵa azǵantay jıl qalsa, onda usı boyınsha esaplasıp, óziniń azatlıq qunın tólesin. 53 Ol xojayınınıń qasında bir jılǵa jallanǵan jumısshı sıyaqlı bolıp jasawı kerek. Xojayınınıń oǵan qatal qatnasta bolıwına jol qoyma.

54 Eger satılǵan tuwısqanıńız usı jollar menen azat bola almasa, Qutlı jılda balaları menen birge azat etilsin. 55 Óytkeni izraillılar Meniń qullarım, Mısırdan Ózim shıǵarıp alǵan qullarım boladı. Men – Qudayıńız Jaratqan Iyemen».