Mat 13 | KaaIBT22L | STEP | Sol kúni Iysa úyden shıǵıp, kóldiń jaǵasına barıp otırdı.

‏ Matthew 13

Tuqım sebiwshi tuwralı tımsal

(Mrk 4:1-20; Luk 8:4-15)

1 Sol kúni Iysa úyden shıǵıp, kóldiń jaǵasına barıp otırdı. 2 Onıń janına júdá kóp xalıq jıynalǵanlıqtan, Ol qayıqqa minip otırdı, al xalıq jaǵada turdı. 3 Ol tımsallar menen olarǵa kóp nárselerdi aytıp, bılay dedi:

– Bir kúni tuqım sebiwshi tuqım sebiwge shıǵıptı. 4 Ol sepkende, tuqımlardıń geybirewleri jol shetine túsip, quslar kelip, olardı shoqıp jep qoyıptı. 5 Geybirewleri topıraǵı az bolǵan taslaqqa túsip, jer tereń bolmaǵanlıqtan tez kógerip shıǵıptı. 6 Biraq kún shıqqannan soń solıp, tamırsız bolǵanlıqtan quwrap qalıptı. 7 Geybirewleri tikenler arasına túsipti. Tikenler óskennen soń, olardı tunshıqtırıp taslaptı. 8 Al basqaları ónimli jerge túsip, birewi júz eseden, birewi alpıs eseden, birewi otız eseden zúráát beripti. 9 Qulaǵı bar adam jaqsılap esitip alsın!

Tımsaldıń maqseti

(Mrk 4:10-12; Luk 8:9-10)

10 Iysanıń shákirtleri qasına kelip, Onnan:

– Xalıqqa ne ushın tımsallar menen sóylep atırsań? – dep soradı.

11 Iysa olarǵa bılay dep juwap berdi:

– Aspan Patshalıǵınıń sırların biliw sizlerge berilgen, biraq olarǵa berilmegen. 12 Sebebi kimde bar bolsa, oǵan jáne de mol etip beriledi, al kimde joq bolsa, onıń barı da tartıp alınadı. 13 Sonlıqtan da olarǵa tımsallar menen sóylep turman. Óytkeni: «Olar qarasa da kórmeydi,
Tıńlasa da esitpeydi hám túsinbeydi».

14 Iyshaya payǵambardıń aldın ala olar haqqında aytqanı júzege astı: «Tıńlap turasız, biraq túsinbeysiz,
Qarap turasız, biraq mán bermeysiz!
15 Sebebi bul xalıqtıń júregi sezimsiz bolıp,
Qulaqları pitip qalǵan, kózleri gúńgirtlesken.
Olay bolmaǵanda, olardıń kózleri kórer edi,
Qulaqları esiter edi, júrekleri menen túsiner edi.
Olar Maǵan qaytıp kelse, Men olarǵa shıpa berer edim» ^{▼▼ Iysh 6:9-10.}.

16 Biraq, sizlerdiń kórip turǵan kózlerińiz, esitip turǵan qulaqlarıńız baxıtlı! 17 Sizlerge shının aytıp turman: qanshama payǵambarlar menen haq adamlar sizlerdiń kórgenlerińizdi kórgisi kelgen edi, biraq kórmedi. Esitkenlerińizdi esitkisi kelgen edi, biraq esitpedi.

Tuqım sebiwshi tuwralı tımsaldıń túsindiriliwi

(Mrk 4:13-20; Luk 8:11-15)

18 – Endi sizler tuqım sebiwshi tuwralı tımsaldıń mánisin tıńlańlar. 19 Aspan Patshalıǵı tuwralı aytılǵan sózdi esitken, biraq onı túsinbegen adamǵa shaytan kelip, onıń kewline sebilgen sózdi tartıp áketedi. Jol boyına sebilgen tuqımnıń mánisi usı. 20 Al taslaqqa sebilgen tuqım mınanı bildiredi: adam sózdi esitken waqıtta-aq, onı quwanısh penen qabıl aladı. 21 Biraq tamırsız bolǵanlıqtan, turaqsızlıq etedi. Sóz ushın azap shegiwge yamasa quwdalanıwǵa tuwra kelgende, tez isenimnen qaytadı. 22 Tikenler arasına sebilgen tuqım mınanı bildiredi: adam sózdi esitedi, biraq bul dúnyanıń táshiwishleri hám baylıqqa aldanıw sózdi tunshıqtıradı. Sonlıqtan ol zúráát bermeydi. 23 Al ónimli jerge sebilgen tuqım mınanı bildiredi: adam sózdi esitip, onı túsinedi hám birewleri júz eseden, birewleri alpıs eseden, birewleri otız eseden zúráát beredi.

Biyday hám haram shóp

24 Iysa basqa tımsal keltirip, olarǵa bılay dedi:

– Aspan Patshalıǵı óziniń egislik jerine jaqsı tuqım sepken adamǵa uqsaydı. 25 Túnde, adamlar uyıqlaǵan waqıtta dushpanı kelip, onıń biydayınıń arasına haram shóptiń tuqımın sewip. 26 Biyday kógerip masaq shıǵarǵanda, haram shóp te payda bola baslaptı. 27 Sonda xızmetshileri xojasına kelip: «Xojayın! Siz egislik jerińizge jaqsı tuqım seppegen be edińiz? Onda haram shóp qayaqtan payda boldı?» – depti. 28 Ol: «Bunı dushpan isledi», – depti. Sonda xızmetshileri: «Barıp, olardı suwırıp taslawımızdı qáleysiz be?» – dep soraptı. 29 Ol: «Yaq, sizler haram shóplerdi suwırǵanıńızda, olar menen birge biydaydı da suwırıp alıwıńız múmkin. 30 Orıw máwsimi jetkenshe, ekewi qatar óse bersin. Orıw máwsiminde men oraqshılarǵa: „Dáslep haram shópti jıynańlar hám bawlap órteńler, al biydaydı telegime quyıńlar“, – deymen», – depti.

Qıshqıl tuqım hám ashıtqı tuwralı tımsal

(Mrk 4:30-32; Luk 13:18-21)

31 Iysa olarǵa ózge bir tımsal keltirip, bılay dedi:

– Aspan Patshalıǵı bir adamnıń óz egislik jerine ekken qıshqıl tuqımına ^{▼▼ Qıshqıl tuqım – gorchica.} uqsaydı. 32 Ol tuqımlardıń ishindegi eń kishkenesi bolsa da, ósip shıqqannan soń barlıq shóplerden úlkeyip, terek boladı. Aspandaǵı quslar ushıp kelip, shaqalarına uya saladı.

33 Iysa olarǵa basqa tımsal aytıp:

– Aspan Patshalıǵı ashıtqıǵa uqsaydı. Ol bir hayaldıń úsh samar qamırǵa az ǵana ashıtqı salǵanda, barlıq qamırdı ashıtatuǵın ashıtqısına uqsaydı.

34 Iysa bulardıń hámmesin xalıqqa tımsallar menen ayttı. Tımsalsız olarǵa hesh nárse aytpadı. 35 Solay etip, payǵambardıń aldın ala aytqan mına sózleri orınlandı: «Awzımdı tımsallar aytıw ushın ashıp,
Dúnya jaratılǵannan beri jasırın bolǵanlardı sóyleymen» ^{▼▼ Zab 77:2.}.

Biyday hám haram shóp tuwralı tımsaldıń túsindiriliwi

36 Sońınan Iysa xalıqtı qaldırıp, úyge kirdi. Shákirtleri Onıń qasına kelip:

– Egislik jerdegi haram shóp tuwralı tımsaldı bizlerge túsindirip ber, – dedi.

37 Iysa bılay dep juwap berdi:

– Jaqsı tuqım sebiwshi – Adam Ulı. 38 Egislik jer – dúnya, jaqsı tuqımlar – Aspan Patshalıǵınıń balaları. Al haram shópler – shaytannıń balaları. 39 Haram shóplerdi sepken dushpan – shaytan. Orıw máwsimi – aqırzaman, oraqshılar – perishteler boladı. 40 Solay etip, haram shóplerdi qalay jıynap alıp, otqa jaqsa, bul dúnyanıń aqırında da sonday boladı. 41 Adam Ulı perishtelerin jiberedi, Onıń Patshalıǵınan olar barlıq azǵırıwshılar menen nızamdı buzıwshılardı jıynap aladı da, 42 janıp turǵan oshaqqa taslaydı. Olar sol jerde jılap, pushayman jeydi. 43 Sonda haq adamlar ózleriniń Ákesiniń Patshalıǵında kún sıyaqlı jarqırap turadı. Qulaǵı bar adam jaqsılap esitip alsın!

Tabılǵan ǵáziyne hám qımbat hinji tuwralı tımsal

44 – Aspan Patshalıǵı egislik jerge jasırılǵan ǵáziynege uqsaydı. Onı birew tawıp alıp, jáne jasırıp qoyıptı da, quwanǵanınan barlıq mal-múlkin satıp jiberip, sol egislik jerdi satıp alıptı.

45 Jáne Aspan Patshalıǵı hasıl hinjiler izlep júrgen bir sawdagerge uqsaydı. 46 Ol júdá qımbat bir hinjini tapqanda, óziniń barlıq mal-múlkin satıp jiberip, sol hinjini satıp alıptı.

Balıq túsken aw tuwralı

47 – Jáne Aspan Patshalıǵı teńizge salınıp, álwan túrli balıqlar túsken awǵa uqsaydı. 48 Tolǵannan keyin, balıqshılar onı jaǵaǵa súyrep shıǵarıptı. Sońınan otırıp, jaqsıların tańlap ıdıslarǵa salıp, al jamanların ılaqtırıp taslaptı. 49 Aqırzamanda da solay boladı: perishteler kelip, jaman adamlardı haq adamlardan ayırıp alıp, 50 janıp turǵan oshaqqa taslaydı. Olar sol jerde jılap, pushayman jeydi.

51 Sonnan soń, Iysa olardan:

– Bulardıń hámmesin túsindińler me? – dep soradı.

Olar:

– Awa, Iyem, túsindik, – dedi.

52 Iysa olarǵa:

– Sonlıqtan Aspan Patshalıǵı tuwralı tálim alǵan hár bir diniy muǵallim óz ǵáziynesinen jańanı da, góneni de shıǵarıwshı úy iyesine uqsaydı, – dedi.

Nasıralılardıń Iysaǵa isenbewi

(Mrk 6:1-6; Luk 4:16-30)

53 Iysa usı tımsallardı aytıp bolǵannan soń, sol jerden ketip qaldı. 54 Ózi ósken qalaǵa kelip, sol jerdegi májilisxanada xalıqqa tálim bere basladı. Xalıq tań qalısıp:

– Ol bunday danalıqtı hám káramat islew qúdiretin qayaqtan alǵan? 55 Ol – aǵash ustasınıń balası emes pe? Onıń anasınıń atı Máriyam, inileriniń atları Yaqıp, Yusup, Shimon, Yahuda emes pe? 56 Onıń hámme qarındasları da biziń aramızda emes pe? Al bulardıń hámmesi Onda qayaqtan payda boldı eken? – dedi de, 57 Onı tán almadı.

Sonda Iysa olarǵa:

– Qádirlenbeytuǵın payǵambar joq, ol tek óz watanı menen úyinde ǵana qádirsiz, – dedi.

58 Olar isenbegeni sebepli, Iysa ol jerde kóp káramatlar islemedi.