‏ Proverbs 30

Agurdıń sózleri

1Mınalar Yake ulı Agurdıń Itielge, Itiel menen Uxalǵa aytqan hikmetli sózleri:

2Írasında da, men adamlar arasındaǵı eń nadanı ekenmen,
Adamǵa tán aqıl da joq mende.
3Danalıqtı úyrengen de emespen,
Muxaddes Qudaydı tanımayman da.
4Kim bir ret bolsa da, kóklerge kóterilgen yamasa tómen túsken?
Kim alaqanına samaldı jıynap alǵan?
Kim suwdı kiyimine orap alǵan?
Kim jerdiń shegin ornatqan?
Onıń atı kim? Ulınıń atı kim?
Bilseń, maǵan ayt!
5Qudaydıń hár bir sózi haq,
Ol Ózin panalaytuǵınlardıń qalqanı.
6Onıń sózlerine hesh nárse qospa,
Qossań, Ol seni áshkaralar, ótirikshi bolıp qalarsań.
7Quday, men Sennen eki nárse sorayman,
Ólmesimnen burın solardı bershi:
8Mıljıń sózdi hám ótirikti mennen awlaq qıl,
Jarlılıq ta, baylıq ta bermeshi maǵan,
Tek bere gór kúndelikli nanımdı.
9Toyınıp ketip, Sennen bas tartıp:
«Jaratqan Iye degen kim ózi?» – dep aytpayın,
Jarlılanıp qalıp urlıq islep,
Seniń atıńa daq túsirip júrmeyin.

10Xızmetkerin xojayınına jamanlama,
Bolmasa, ol seni ǵarǵap, jazasın tartarsań.
11Sonday áwlad bar, ákesin ǵarǵar,
Anasına da alǵıs aytpas.
12Sonday áwlad bar, ózin taza sanar,
Hátte, qusıǵınan tazarmaǵan bolsa da.
13Sonday áwlad bar, tákabbirlenip baǵar,
Hámmeniń ústinen qarar.
14Jarlılardı jer betinen,
Mútájlerdi adamlar arasınan jalmap jutatuǵın,
Tisleri qılısh, azıwları pıshaqtay adamlar bar.

15Súliktiń eki qızı bar. «Ber, ber», – dep baqırar olar.
Hesh qashan toymaytuǵın úsh nárse,
«Jeterli» demeytuǵın tórt nárse bar:
16Óliler mákanı, násilsiz qursaq,
Suwǵa qanbaytuǵın topıraq penen órt hesh qashan «jeterli» demes.

17Ákeni mazaqlaytuǵın,
Anaǵa boysınıwdan bas tartatuǵın kózdi,
Oypatlıqtaǵı ǵarǵalar shoqıydı,
Qara qustıń palapanları jeydi.

18Meniń aqılım jetpeytuǵın úsh nárse,
Men túsinbeytuǵın tórt nárse bar:
19Aspandaǵı búrkittiń jolı,
Tas ústindegi jılannıń jolı,
Teńiz ortasındaǵı kemeniń jolı,
Erkektiń qızǵa baratuǵın jolı.
20Buzıq hayaldıń jolı da sonday.
Ol jep bolıp, awzın súrtip,
«Hesh jamanlıq islemedim», – der.

21Jer úsh nárseden lárzege keler,
Tórtewin ol kótere almas:
22Qul patsha bolǵanda,
Aqmaq asqa toyǵanda,
23Jaǵımsız qız turmısqa shıqqanda,
Shorı xanımınıń ornın alǵanda.

24Jer betinde tórt kishkene nárse bar,
Biraq olar danalardıń danası:
25Qumırısqa kúshsiz janzat,
Biraq qıs azıǵın jazda tayarlar.
26Daman ▼

▼ Daman – surokqa uqsaytuǵın haywan.

hálsiz janzat,
Biraq óz inin jartasqa salar.
27Shegirtkede patsha joq,
Biraq hámmesi sap tartıp júris qılar.
28Kesirtkeni qol menen uslawǵa bolar,
Biraq ol patsha sarayında da bola alar.

29Qádemi sawlatlı úsh nárse,
Júrisi aybatlı tórt nárse bar:
30Haywanlardıń eń kúshlisi arıslan,
Hesh nárseden qaymıqpas.
31Mákiyenler aldındaǵı qoraz,
Súriw aldındaǵı teke,
Ordasınıń basındaǵı patsha.

32Eger menmenlik etip aqmaqlıq qılǵan,
Yamasa jamanlıq oylaǵan bolsań,
Awzıńdı qolıń menen jap.
33Sútti gúbige pisse may shıǵar,
Murınǵa ursa qan shıǵar,
Sol sıyaqlı, ashıwdı qozǵasa jánjel shıǵar.