Luk 12 | Tausug | STEP | Sakali ha sa'bu hi Īsa duun nagsasambung-laung iban sin manga Parisi, miyawn in manga tau di' maambat in taud. Nagdigpit tuud in manga tau ibuhan, amu in pag'iyanun agun di' kahulugan jawm. Sakali bīcharahan muna hi Īsa in manga mulid niya, laung niya, “Halli' kamu dayn ha pasulig sin manga Parisi, hāti niya amu in addat nila magpabaw'-baw' sadja.

Luke 12

Pasal sin Pagbaw'baw' sin Manga Parisi

(Mat. 10:26-27)

1 Sakali ha sa'bu hi Īsa duun nagsasambung-laung iban sin manga Parisi, miyawn in manga tau di' maambat in taud. Nagdigpit tuud in manga tau ibuhan, amu in pag'iyanun agun di' kahulugan jawm. Sakali bīcharahan muna hi Īsa in manga mulid niya, laung niya, “Halli' kamu dayn ha pasulig sin manga Parisi, hāti niya amu in addat nila magpabaw'-baw' sadja. 2 Kaingatan niyu, unu-unu in tiyatapuk tantu gumuwa' da iban unu-unu in līlibun tantu kaingatan da. 3 Hangkan, unu-unu in kiyabayta' niyu ha katigidluman gumuwa' da pa kasawahan iban unu-unu in kiyahagas-hagas niyu ha sipuk-sipuk hipamahalayak da pa mānusiya' katān.

Hisiyu in Subay Kabugaan

(Mat. 10:28-31)

4 “Na, baytaan ta kamu manga bagay ku, ayaw kamu mabuga' ha manga makapatay sin baran niyu, sagawa' wayruun na dugaing kamulahan mahinang nila pagpuas yadtu. 5 Baytaan ta kamu bang hisiyu in subay kabugaan niyu. Tuhan in subay kabugaan niyu, amu in tagakawasa lumaruk kaniyu pa narka' pag'ubus niya kamu bugtuan napas. Pagkahagad kamu kāku' sin subay Tuhan tuud in awla kabugaan niyu!

6 “Pikila niyu ba in manga manuk-manuk. Bukun ka in lima manuk-manuk asibi' duwa unud sīn da hipagdagang? Biya' wayruun halga' nila. Sagawa' minsan in hambuuk manuk-manuk mahalga' da ha Tuhan. 7 Na damikkiyan in kamu, minsan in taud sin buhuk ha ū niyu naiitung katān sin Tuhan. Hangkan, ayaw kamu mabuga' sabab labi pa kamu māyu' mahalga' kaniya dayn ha manga manuk-manuk minsan pila in taud nila!”

Pasal sin Pag'agad iban Pagsulak kan Īsa

(Mat. 10:32-33; 12:32; 10:19-20)

8 “Iban ini in hibayta' ku kaniyu. Hisiyu-siyu in magsabunnal ha katauran tau sin agad siya kāku', amu in Anak Mānusiya', magsabunnal da isab aku ha alupan sin manga malāikat sin Tuhan sin in siya agad kāku'. 9 Sagawa' hisiyu-siyu in imiyan ha katauran tau sin in siya bukun agad kāku', amu in Anak Mānusiya', na umiyan da isab aku ha alupan sin manga malāikat sin Tuhan, sin in siya bukun agad kāku'.

10 “Hisiyu-siyu in mamung mangī' kāku', amu in Anak Mānusiya', maampun da siya, sagawa' hisiyu-siyu in mamung mangī' ha Rū sin Tuhan, di' siya ampunun sin Tuhan.

11 “Na, ha waktu susūngun bang kamu saggawun hukumun ha lawm manga langgal atawa ha alupan sin manga gubnul iban manga sultan, ayaw kamu magsusa bang biya' diin in kaagi niyu dumaawa atawa bang unu in hibichara niyu. 12 Sabab bang dumatung in waktu yan hinduan da kamu sin Rū sin Tuhan, bang unu in hibichara niyu.”

Dalilan Pasal sin Dayahan Dupang

13 Sakali awn hambuuk tau dayn ha manga kamatauran in namung kan Īsa, laung niya, “Tuwan, iyana in taymanghud ku pabahagii aku sin alta' kiyabīn sin ama' namu'.”

14 In sambung hi Īsa kaniya, “Utu', wayruun kapatutan ku sumara' atawa magbahagi' sin alta' niyu.” 15 Sakali īyan hi Īsa in manga tau katān duun, laung niya, “Kamaya'-maya' da kamu iban halli' kamu dayn ha manga unu-unu napsu mangī' sabab in tantu kasannyangan iban kakuyagan di' mabī sin manga alta' niyu, minsan da biya' diin in daya niyu.”

16 Pag'ubus niyasīhatan hi Īsa in manga tau. Diyalil niya kaagi in pagnasīhat niya. Laung niya, “Awn bakas hambuuk tau dayahan taga lupa' iban mabunga tuud in katān tiyanum ha lupa' niya. 17 Sakali namikil-mikil in tau ini. Laung niya ha baran niya, ‘Wayruun na lugal kapagtaw'an ku sin manga bunga sin tiyanum ku. Unu na baha' in hinangun ku?

18 “ ‘Ah, biya' ha ini in hinangun,’ laung niya ha baran niya, ‘hipalubu ku in manga buriga ku ampa aku magpahinang dakula'. Duun ku hitaw' in manga bunga sin tiyanum iban sin manga alta' ku kaibanan. 19 Ubus ampa ku iyanun in baran ku, laung ku, “Ikaw na ini in tau, hipu' sin alta' ginisan hikapagguna minsan pila tahun. Na, ayaw kaw magsusa. Gām mayan pagpakansub kaw kumaun iban minum iban paglami-lami kaw!” ’

20 “ ‘Sagawa'’ laung sin Tuhan kaniya, ‘Dupang kaw tuud! Sabab ha dūm da ini masalay na kaw iban sin nyawa mu. Mabutas na kaw iban sin alta' mu iban tau dugaing na in mag'alta' sin alta' hitaw' mu.’ ”

21 Mahuli dayn duun, laung hi Īsa, “Na, biya' ha yan in kumugdan ha manga tau amu in magpabūd iban magtaw' sadja sin manga alta' pa baran nila. Sagawa' miskin sila ha pangatud sin Tuhan” (sabab wayruun tagaran nila unu-unu ha surga'.)

Pasal sin Pagpangandul pa Tuhan

(Mat. 6:25-34)

22 Pag'ubus laung hi Īsa ha manga mulid niya, “Na, hangkan ini in hindu' ku kaniyu. Ayaw kamu magsusa pasal sin kabuhianan niyu, bang unu in kaunun niyu, atawa magsusa sin pagtamung niyu. 23 Karna' in kabuhi' ta labi mahalga' dayn sin manga kakaun, iban in anggawta'-baran ta labi mahalga' dayn sin manga tamungun. 24 Kitaa niyu ba in manga manuk-manuk. Di' sila magtanum iban di' sila mag'ani. Wayruun bilik atawa buriga pagtaw'an nila sin manga kakaun nila. Malayngkan piyakakaun sila sin Tuhan! Na, ayaw pa isab kamu in di' buhiun sin Tuhan? Labi kamu māyu' mahalga' kaniya dayn sin manga manuk-manuk! 25 Mayta', humaba' ka in umul niyu bang kamu magsusa? Minsan hangka jām, di'! 26 Na, bang in manga parakala' sibi'-sibi' biya' ha yan di' da matabang sin pagsusa niyu, na mayta' pa kamu magsusa sin manga kaibanan?

27 “Kitaa niyu ba in manga kasumping-sumpingan yan amu in timubu' isa-isa nila. Di' sila maghinang iban di' sila maghablun sin tamungun nila. Sagawa' baytaan ta kamu, minsan in pakayan hi Sultan Sulayman, amu in bantug tuud dayahan di' da makaatu sin dayaw sin pakayan sin manga kasumpingan yan. 28 Tuhan da in magpatamung ha manga kaparangan, amu in buhi' adlaw ini, sagawa' kunsum-ku'nisa mapatay da hirungul pa kāyu. Na, bang piyatatamung sin Tuhan in manga kaparangan biya' ha yan, na amu pa isab kamu in di' patamungun sin Tuhan? Bukun pakarayaw mahugut in pangandul niyu pa Tuhan!

29 “Na, hangkan ayaw niyu tuud pahalgaa ha lawm atay niyu in manga kakaun iban inumun kabuhianan niyu. Ayaw kamu magsusa sin pasal yan. 30 Sabab mabiya' kamu sin manga tau bukun bangsa Yahudi, amu in magsusa sadja sin manga kabuhianan nila. Unu-unu in kagunahan niyu, kiyaingatan da sin Tuhan, Ama' niyu. 31 Gām mayan subay Tuhan in papagbayaun niyu ha lawm atay niyu ampa niya hirihil kaniyu in manga kagunahan niyu yan.”

In Daya ha Surga'

(Mat. 6:19-21)

32 “In kamu manga mulid ku, ayaw kamu mabuga' minsan kamu hangkatiyu' da, karna' in Tuhan, Ama' niyu, makuyag mangandul kaniyu sin pamarinta niya. 33 Dagangan niyu in manga alta' niyu ampa niyu pagsarakkahan ha manga miskin in bīhan niya. Pagpitaka' kamu sin di' magkangī'. In hāti niya pagmarayawan niyu in alta' niyu bat awn daya niyu didtu ha surga', amu in daya di' tuud malawa' iban karagdagan sabab wayruun sugarul makatakaw iban wayruun manga kuuk makamula sin manga alta' niyu duun. 34 Karna' hawnu-hawnu in kiyabutangan sin pangalta' niyu duun da isab in bimbang sin atay niyu.

Pajagahun hi Īsa in Manga Mulid Niya

35 “Pagsakap kamu asal biya' sapantun sin manga daraakun nagtatagad sin pag'uwi' sin nakura' nila dayn ha pagtiyaunan. Pahugutun nila asal in panamung nila iban sūan nila asal in palitaan nila. Hāti bang siya dumatung iban magku'ku' na sin lawang magtūy nila siya kaukaban. 37 Landu' tuud in kakuyagan sin manga daraakun bang sila karatungan sin nakura' nila bati' iban sakap! Na, baytaan ta kamu, in nakura' magtūy magpahugut sin kambut sin badju' niya bat siya makatanam manglabut ha manga daraakun niya. Palingkurun niya in manga daraakun niya ampa niya sila labutun. 38 Landu' in kakuyagan nila bang sila karatungan sin nakura' nila sakap ha unu-unu na waktu, tunga' dūm ka atawa subu-subu. 39 Na, ingat kamu. Bang kaingatan sin tau tagdapu bāy bang ku'nu waktu sumūd in sugarul pa lawm bāy niya, na di' niya pasāran masūd in bāy niya. 40 Na, hangkan in kamu subay isab majaga, sabab in aku, amu in Anak Mānusiya', magbalik mari pa dunya ha waktu di' niyu mapikil magbalik aku.”

41 Laung hi Pitrus, “Panghu', kami sadja ka in kiyatakdilan sin bichara mu yan atawa agad in tau katān?”

42 In sambung hi Panghu' Īsa, “Hisiyu-siyu in daraakun kapangandulan iban taga akkal, siya in pīun sin nakura' niya magparuli sin lawm pamāy-bāy niya. Siya in magparuli magdihil sin kakaun sin manga kaibanan daraakun ha sakaba' waktu sin pagkaun. 43 Na, bang in daraakun ini datungan sin nakura' niya naghihinang siya sin hinang kiyapangandul kaniya, na kumuyag tuud siya! 44 Na, baytaan ta kamu, tantu tuud in daraakun ini amuna in pangandulan sin katān alta' sin nakura' niya. 45 Sagawa' bang in daraakun ini sawpama bukun marayaw, laung niya ha lawm atay ‘Ā, malugay pa magbalik in nakura' ku!’ Na, binasahun niya in manga kaibanan daraakun usug-babai iban magparūl sadja siya sin baran niya magkaun iban maghilu. 46 Sakali in nakura' sin daraakun ini nagtagha' na sadja nagbalik ha waktu wala' niya naniyat sin dumatung in nakura' niya, sabab di' niya kaingatan bang ku'nu in balik sin nakura' niya. Na, tantu lagutun siya tuud sin nakura' niya iban magsibu' na in uwian niya iban sin manga tau di' magparachaya ha Tuhan.

47 “Bang kiyaiingatan sin hambuuk daraakun in kabayaan sin nakura' hipahinang kaniya, ampa di' siya magsakap maghinang, na tantu masakit tuud in paglubak kaniya. 48 Sagawa' bang in hambuuk daraakun di' makaingat bang unu in kabayaan sin nakura' hipahinang kaniya, ampa siya makarusa, na binsanaun da isab siya, sagawa' bukun biya' diin in paglubak kaniya. Karna' in tau kiyarihilan mataud, na mataud da isab in huwat-huwatun tagaran dayn kaniya. Damikkiyan, in tau kiyarihilan landu' mataud, na landu' mataud da isab in huwat-huwatun tagaran dayn kaniya.

Mabahagi' in Manga Tau Pasal hi Īsa

(Mat. 10:34-36)

49 “In maksud sin pagkari ku pa dunya dumā sin biya' sapantun kāyu. Na, in kabayaan ku dumukut na in kāyu. 50 Awn kabinsanaan dakula' dumatung kāku' iban landu' tuud isab masigpit in pikilan ku ha salugay di' mapuas in kabinsanaan yan! 51 Na in pangannal niyu in pagkari ku pa dunya nakarā kasannyangan ha manga mānusiya'? Na, wala'. In pagkari ku nakarihil palsaggaan. 52 Sabab tagnaan dayn ha bihaun in manga tau magsagga'-siyaggai na pasal ku. Bang awn limangka-tau magtalianak, in tūngka-tau sumagga' ha duwangka-tau, hāti in duwangka-tau sumagga' ha tūngka-tau. 53 In manga ama' iban sin manga anak nila usug magsagga'-siyaggai. In manga ina' magsagga'-siyaggai iban sin manga anak nila babai. In manga magtali-ugangan babai magsagga'-siyaggai.”

Pasal Pagpamanduga sin Waktu

(Mat. 16:2-3)

54 Laung pa isab hi Īsa ha manga tau mataud, “Bang niyu kakitaan in andum guwa' dayn ha sadlupan, laung niyu, umulan. Na, naagad in bichara niyu. 55 Iban bang niyu kananaman in hangin dayn ha sātan, laung niyu masu' na isab in hula'. Na, naagad in bichara niyu. 56 In manga kamu yan magpabaw'-baw' sadja! Maingat niyu pamandugahan in ngī'-dayaw sin hula' dayn ha manga lupa sin kakitaan niyu ha lupa' iban ha langit. Sagawa' mayta' niyu di' kaingatan pamandugahan in manga pakaradjaan kīkita' niyu ha masa bihaun?

Pasal Pagsulut sin Magkuntara

(Mat. 5:25-26)

57 “Na, silanga niyu in mangī' dayn ha marayaw bat supaya kamu makahinang sin mabuntul. 58 Bang sawpama awn tau manuntut kaniyu amu in dumā kaniyu maghukum pasal sin utang niyu, hinanga niyu tuud in mahinang niyu bat kamu makapagsulut ha di' pa kamu makaabut pa paghukuman. Sabab bang kamu di' makapagsulut, na marā na kamu pa manghuhukum. Ubus ampa kamu hitukbal pa pulis. Pag'ubus ampa kamu hiluun sin pulis pa jīl. 59 Na, ingat kamu, duun kamu tumuddas ha salugay di' niyu kabayaran in katān utang iban sin murta kaniyu. Minsan hambuuk unud sīn, di' dagdagan.”