1Ki 22 | TyvTUV | STEP | Дараазында үш чыл дургузунда арамейлер биле израильчилер аразында дайылдашпаан.

‏ 1 Kings 22

Михейниң Ахавты баш бурунгаар сагындырганы

(2 Чыл. 18:2-34)

1 Дараазында үш чыл дургузунда арамейлер биле израильчилер аразында дайылдашпаан. 2 А үшкү чылдың төнчүзүнде Иудеяның хааны Иосафат ^a Израильдиң хааны-биле ужуражып чорупкан. 3 Израильдиң хааны бодунуң дүжүметтеринге: «Галаадта Рамот хоорай биске хамааржыр дээрзин билбес силер бе? ^b А бис ону арамей хаандан эгидип аарын безин шеневес-тир бис» – дээн.

4 Израильдиң хааны Иосафатка: «Галаадта Рамотка удур мээң-биле кады дайылдажып үнер сен бе?» – деп айтырган ^c.

Иосафат Израильдиң хаанынга: «Сен канчаар-дыр сен, мен база ынчаар мен; мээң чонум-даа, аъттарым-даа сээң чонуң, аъттарың ышкаш болур» – деп харыылаан.

5 А оон ыңай Иосафат Израильдиң хаанынга: «Баштай Дээрги-Чаяакчыдан сүмеден айтырып көр» – дээн.

6 Израильдиң хааны Бурганның 400 хире медээчизин чыып алгаш ^d, олардан: «Галаадта Рамотка удур дайылдажып баар мен бе азы барбас бе?» – деп айтырган.

Олар: «Барып көрүңер, Дээрги-Чаяакчы ол хоорайны хаанның холунга хүлээдип бээр-дир» – деп харыылаан.

7 А Иосафат: «Мында Дээрги-Чаяакчының оон өске медээчизи чок чүве бе? Оон база айтырып көрээли» – дээн ^e.

8 Израильдиң хааны Иосафатка: «Дээрги-Чаяакчыдан ону дамчыштыр айтырып болурувус база бир кижи бар чүве, ынчалза-даа ону көөр хөңнүм чок, чүге дээрге ол меңээ хамаарыштыр эки эвес, чүгле багай чүве өттүр билип медеглээр-дир. Ол болза Имлайның оглу Михей-дир» – деп харыылаан.

Иосафат: «Хаан кижи ынча дээриңге, кайын боор» – деп харыылаан. 9 Ынчан Израильдиң хааны чалчаларының бирээзин кыйгыргаш: «Имлайның оглу Михейни доп-дораан бээр эккел!» – дээн.

10 Израильдиң хааны болгаш Иудеяның хааны Иосафат хаан хептерин кедип алгаш, кайызы-даа Самарияның хаалгазының баарында шаң черде бодунуң дүжүлгезинге саадап олурган, а бүгү медээчилер оларның мурнунга өттүр билип медеглеп турган. 11 Медээчилерниң бирээзи, Хенаананың оглу Седекия, бодунга демир мыйыстар кылып алгаш ^f: «Дээрги-Чаяакчының чугаалаан чүвези бо-дур: „Арамейлерни кыргып-хыдываажеңге чедир, оларны мындыг мыйыстар-биле үзер сен“» – дээн.

12 Бүгү өске медээчилер база-ла ол дугайында өттүр билип медеглеп: «Галаадта Рамотче барып көрүңер, тиилеп аар силер, Дээрги-Чаяакчы ону хаанның холунга хүлээдип бээр-дир» – дишкен.

13 Михейни кыйгырып барган айбычы аңаа: «Дыңна даан, өске медээчилер, шупту чаңгыс кижи дег, хаанга чедиишкинни баш бурунгаар медеглеп тур. Сээң сөзүң оларның кайызының-даа сөстери дег болзун – сен база эки чүведен чугаалап көр» – дээн.

14 А Михей: «Дириг Дээрги-Чаяакчының ады-биле даңгыраглап тур мен: хаанга чүгле Дээрги-Чаяакчының меңээ чугаалаан чүвезин дамчыдар мен» – дээн ^g.

15 Медээчи чедип кээрге, хаан оон: «Михей! Галаадта Рамотка удур дайылдажып баар бис бе азы барбас бис бе?» – деп айтырган.

Михей: «Барып көрүңер, тиилеп аар силер, Дээрги-Чаяакчы ону хаанның холунга хүлээдип бээр-дир» – деп харыылаан.

16 А хаан аңаа: «Дээрги-Чаяакчының өмүнээзинден алыс шындан өске чүнү-даа чугаалавазыңны сенден дилеп, чеже катап аксы-сөзүң алыр ужурлуг мен?» – дээн.

17 Михей мынча деп харыылаан: «Мен бүгү израильчилерни дагларда кадарчызы чок хойлар ышкаш тоо быдарай берген чоруур кылдыр көрдүм ^h. Дээрги-Чаяакчы: „Оларның ээзи чок-тур, кайызы-даа бажыңынче амыр-тайбың чана берзин“– деп чугаалады».

18 Израильдиң хааны Иосафатка: «Ол медээчи меңээ хамаарыштыр кажан-даа эки эвес, чүгле багай чүве өттүр билип медеглээрин сеңээ чугаалаан ийик мен чоп» – дээн.

19 А Михей уламчылап чугаалаан: «Ам Дээрги-Чаяакчының чугаалаан сөзүн дыңнап көр. Мен Дээрги-Чаяакчыны Ону долгандыр турар дээрниң аг-шерии-биле кады Бодунуң дүжүлгезинде саадап олурар кылдыр көрдүм ⁱ. 20 Дээрги-Чаяакчы: „Ахав барып, Галаадтың Рамотка өлүп каар кылдыр, кым ону кажарлап үндүрерил?“– деп айтырды. Ооң бир төлээзи бир янзы, өске төлээзи өске янзы саналдап турду. 21 Ынчан база бир төлээ бурунгаар үнүп, Дээрги-Чаяакчының мурнунга туруп алгаш: „Мен ону кажарлап үндүрүптер мен“– диди. Дээрги-Чаяакчы: „Канчаар?“– деп айтырды. 22 Ол төлээ: „Мен моон чоруткаш, хаанның бүгү медээчилери мегелеп чугаалап турар кылып каар мен“– деп харыылады. Дээрги-Чаяакчы: „Сен ону кажарлап үндүрүптер сен, чедиишкинниг болур сен. Барып, ону кылып каг“– диди. 23 Ынчангаш Дээрги-Чаяакчы ам сээң бүгү медээчилериңни мегелеп чугаалаар кылып каан-дыр ^j, а сээң-биле айыыл-халап боорун доктааткан-дыр».

24 Ынчан Хенаананың оглу Седекия Михейже чоокшулап келгеш, ооң чаагынче дажыпкаш: «Дээрги-Чаяакчының Сүлдези сени дамчыштыр чугаалаар дээш, канчап менден сенче шилчий бергени ол?» – деп айтырган. 25 Михей: «Сен ол дугайында шивээниң иштики өрээлдерниң бирээзинге ^k чаштына бээриң хүнде билип аар сен» – деп харыылаан.

26 Ынчан Израильдиң хааны: «Михейни тудуп алгаш, ону хоорай даргазы Амонче база Иоас тажыже чорудупкаш, 27 хаанның чугаалаан чүвезин оларга дамчыдыңар: бо кижини кара-бажыңга олурткаш ^l, мен амыр-менди ээп келбээн шаамда, аңаа эвээш хлеб, сугдан өске аъш-чем бербеңер» – деп дужааган.

28 Михей: «Бир эвес сен амыр-менди ээп кээр болзуңза, мени дамчыштыр Дээрги-Чаяакчы чугаалаваан боор эвеспе» – дээн ^m. Оон ол: «Бүгү аймактар, дыңнаңар!» – деп немеп каан ⁿ.

29 Израильдиң хааны биле Иудеяның хааны Иосафат Галаадта Рамотче чорупканнар. 30 Израильдиң хааны Иосафатка: «Мен таныттынмас кылдыр солуй кеттинип алгаш, тулчур мен, а сен хаан хевиң-биле артып каап көр» – дээн. Израильдиң хааны солуй кеттинип алгаш, тулчуп кирипкен ^o.

31 Арамей хаан дайынчы тергелериниң үжен ийи башкарыкчызынга: «Карачал-даа, ат-алдарлыг-даа улус-биле чаалашпаңар, чүгле Израильдиң хааны-биле чаалажыңар» – деп дужааган. 32 Дайынчы тергелер башкарыкчылары Иосафатты көрүп кааш, «Бо кижи Израильдиң хааны болбайн канчаар» деп бодааш, олче халдаар дээш ээпкеннер. Иосафат алгыра бээрге, 33 олар Израильдиң хааны ол эвес-тир деп билип кааш, ону сүрбейн барганнар.

34 Ол аразында бир дайынчы чазын хере тырткаш, Израильдиң хаанын куяк хевиниң тиин өттүр душ бооп балыглапкан. Хаан бодунуң дайынчы терге башкарыкчызынга: «Аъттарны ээй тырткаш, мени тулчуушкун шөлүнден үндүр сөөртү бер, мен балыгладыптым» – дээн ^p.

35 А тулчуушкун ол хүн улам киткээн, ынчангаш хаан дайынчы тергезинге арамейлерниң дужунга туруп алгаш, артып калган. Ооң балыындан хан тергеже төктүп турган, а кежээ ол өлүп калган. 36 Хүн ажып турда, бүгү израиль шериг: «Кижи бүрүзү бодунуң хоорайынче, бодунуң черинче ээп чанзын!» – деп дужаал алган.

37 Хаан өлүп каарга, израильчилер ону Самарияже сөөртүп эккелгеш, аңаа ажаап каан. 38 А дайынчы тергени Самарияда бир хөөлбекке чуп каапкан. Ыттар хаанның ханын чылгап каапкан, самыын-садар херээженнер ол сугга чунуп турган – бүгү чүве Дээрги-Чаяакчының чугаалаан сөзү-биле болган ^q.

39 Ахавтың хааннап тургаш кылган өске бүгү ажыл-херектериниң дугайында, ооң чаан сөөгү-биле шап каан ордузунуң дугайында ^r, туттуруп кааны хоорайларының дугайында Израильдиң хааннарының чылдар бижилгезинде тодарадып бижээн.

40 Ахав өгбелериниң соондан өске оранче чоруй барган. Ооң оглу Охозия ачазының орнунга хаан апарган.

Иосафат – Иудеяның хааны

(2 Чыл. 20:31—21:1)

41 Асаның оглу Иосафат Израильдиң хааны Ахавтың чагыргазының дөрткү чылында Иудеяның хааны апарган ^s. 42 Иосафат үжен беш харлыында хаан апаргаш, чуртту Иерусалимге чээрби беш чыл хааннаан. Ооң авазының ады – Салаилдиң уруу Азува чүве-дир. 43 Иосафат бодунуң ачазы Асаның бүгү оруктары-биле чоруп, оон өскээр барбайн, Дээрги-Чаяакчының мурнунга таарымчалыг чүвени кылып турган. Ынчалза-даа мөгейиишкин кылыр бедик черлер узуткаттынмаан ^t, чон аңаа өргүлдер салырын база айдызаарын уламчылап турган. 44 Иосафат Израильдиң хааны-биле тайбың керээзи чарып алган ^u.

45 Иосафаттың өске ажыл-херектери, ооң кылган өндүр улуг чоруктары, канчаар чаалажып чорааны Иудеяның хааннарының чылдар бижилгезинде тодарадып бижиттинген. 46 Ооң ачазы Асаның үезинде ам-даа арткан турган, дүрзү-бурганнар өргээлеринге самыын-садар кижилерни Иосафат чер кырынга артпас кылдыр узуткап каапкан ^v.

47 Эдомга ынчан хаан турбаан, бир кижи ооң хүлээлгезин күүседип турган ^w.

48 Иосафат Офирден алдын сөөртүп алыр дээш ^x, ырадыр эжиндирер корабльдар тудуп алган, ынчалза-даа олар ынаар четпейн, Эцион-Гавер өртээлинге ^y буза шаптырып алган. 49 Ынчан Ахавтың оглу Охозия Иосафатка: «Мээң улузум сээң улузуң-биле кады корабльдарга эжиндирип чорупсун» – дээн. Ынчалза-даа Иосафат ынавайн барган.

50 Иосафат өгбелериниң соондан өске оранче чоруй баарга, ону оларның чанынга, өгбези Давидтиң Хоорайынга ажаап каан. Ооң оглу Иорам ачазының орнунга хааннай берген.

Охозия – Израильдиң хааны

51 Ахавтың оглу Охозия Иудеяның хааны Иосафаттың чагыргазының он чедиги чылында Самарияга Израильдиң хааны апаргаш, чуртту ийи чыл чагырган. 52 Ол Дээрги-Чаяакчының мурнунга бузут кылып, бодунуң ава-ачазының оруун база Наваттың оглу Иеровоамның – Израильди бачытче киирип каан хаанның оруун эдерип турган. 53 Охозия Ваалга бараан болуп, аңаа мөгейип, ачазының кылып турган бүгү чүвезин өттүнүп, Израильдиң Бурганы Дээрги-Чаяакчыны килеңнедип алган.