1Sa 17 | TyvTUV | STEP | Филистимнер дайылдажыры-биле боттарының шериглерин бөлүп, Иуданың аймааның черинде Сохога чыглып келгеш, Сохо биле Азеканың аразында Эфес-Даммимге турлаг кылгаш, турумчуп алганнар.

‏ 1 Samuel 17

Давидтиң Голиафты тиилээни

1 Филистимнер дайылдажыры-биле боттарының шериглерин бөлүп, Иуданың аймааның черинде Сохога чыглып келгеш, Сохо биле Азеканың аразында ^a Эфес-Даммимге турлаг кылгаш, турумчуп алганнар. 2 А Саул болгаш израильчилер чыглып алгаш, Эла шынаазынга турлаг кылгаш, филистимнерге удур дайынга белеткени бергеннер. 3 Филистимнер бир талазында дагга, а израильчилер өске талазында дагга быжыгланып алганнар, оларның ортузунда шынаа бар чүве-дир.

4 Филистимнерниң турлаандан Геф чурттуг Голиаф деп аттыг күчүтен чааскаан үнүп келген ^b: ооң узуну алды кыры болгаш бир сөөм турган. 5 Бажында хүлер куяк бөрттүг, куяк хеп кеткен, ооң хүлер куяк хевиниң деңзизи 5000 шекел, 6 буттарында хүлерден кылган бут камгалаар хептиг, эгин артында хүлер дозуг-камгалалдыг. 7 Ооң чыдазының чоону пөс-таавычыларның өзек ыяжы дег турган ^c. А чыдазының демир бажының деңзизи 600 шекел чүве-дир ^{▼▼ Амгы үениң хемчээли-биле болза, Голиафтың дурту үш метр ажыг, ооң куяк хеви бежен чеди хире килограмм, а чыдазының бажының деңзизи чеди хире килограмм турган.}. Ооң мурнунда дозуг-камгалал тудукчузу чоруп олурган. 8 Голиаф үнүп келгеш, израиль шериглерже мынча деп алгырып чораан: «Чүү дээш дайылдажып үнүп келдиңер? Мен филистим кижи мен, а силер Саулдуң кулдары эвес-тир силер бе? ^e Араңардан мээң-биле тутчур кижиден шилип алыңар, ол мээң чанымче чедип келзин. 9 Бир эвес ол мээң-биле месилдешкеш, мени өлүрүп каар болза, бис силерниң кулдарыңар болур бис. Бир эвес мен тиилээш, ону өлүрүп каар болзумза, силер бистиң кулдарывыс болуп, биске бараан болур силер». 10 Оон ыңай ол: «Бөгүн мен Израильдиң шерииниң адын баксырадып каар мен. Бир кижиден үндүрүңер, ооң-биле тутчуп көрейн» – дээн. 11 Филистим кижиниң ол чугаазын Саул болгаш бүгү израильчилер дыңнааш, шупту коргуп, аажок девидей бергеннер.

12 Давид дээрге Иуданың черинде Вифлеем чурттуг Иессей деп аттыг эфрат ^{▼▼ Эфрат – Вифлеемге чурттап чораан төрел бөлүктүң ады (Руф 1:2 көр).} кижиниң сес оглунуң бирээзи турган. Иессей Саулдуң чагыргазының үезинде кырып калган турган. 13 Иессейниң үш улуг оглу Саул-биле кады дайынче чорупкан. Дайынче чорупкан үш оглунуң аттары бо-дур: улуу – Элиав, ийи дугаары – Авинадав, үшкүзү – Шамма ^g. 14 Давид эң-не хеймери турган. Үш улуг акызы Саул-биле дайын чоруптарга, 15 Давид Саулдан чоруткаш, ачазының шээр малын кадарар дээш, Вифлеемче чанып келген чүве-дир.

16 Филистим Голиаф дөртен хүн иштинде эртен, кежээ бодун көөргедип келген. 17 Иессей бир катап оглу Давидке: «Бир эфа хооруп каан үрезиннерден база он хлебтен ап алгаш, турлагда акыларыңга дүрген аппарып бер. 18 А бо он быштакты муң шериг баштыңчызынга бергеш, акыларыңның амыр-кадыын айтыргаш, ону бадыткаар демдектен эккел ^h. 19 Олар Саул болгаш бүгү израильчилер-биле Эла шынаазынга филистимнер-биле тулчур-дур» – дээн. 20 Давид эртен эрте тургаш, таңныылга хойларын хүлээдип кааш, чүъгүн алгаш, ачазының дужааганын ёзугаар чорупкан. Ол израиль турлагга чедип келгенде, шериглер чыскаалыпкан, алгы-кышкылыг тулчуушкунче үнеринге белеткенип турган. 21 Израильчилер болгаш филистимнер бот-боттарынга удурланыштыр чыскаалып алганнар. 22 Давид тудуп чораан чүъгүн таңныылга арттырып кааш, чыскаалганнарга чеде бергеш, акыларының амыр-кадыын айтырган.

23 Давид акылары-биле чугаалажып турда, Геф чурттуг Голиаф деп аттыг филистим күчүтен бодунуң демги-ле сөстерин катап чугаалаан. Давид ону дыңнап каан. 24 Израильчилер ол кижини көрүп кааш, шупту аажок коргуп, оон дезип халчып турганнар. 25 Олар мынча дижип турганнар: «Дуу ол үнүп келген кижини көрүп тур силер бе? Ол Израильди кочулаар дээш үнүп келген кижи-дир. Ол кижини өлүрүп каар кижи турар болза, ону хаан хөй өнчүлүг аажок бай кылып каар ийик, аңаа уруун кадай кылдыр бергеш ⁱ, ооң ада төрелин Израильге албан-хүлээлгезинден хостуг кылып каар ийик». 26 Давид чанында турган улустан: «Бо филистим кижини өлүрүп кааш, Израильдиң адын камгалап каар кижини канчаарыл? Дириг Бурганның аг-шериин базынчактаар хире кыртыжадып демдектетпээн филистим чүү апарганыл бо?» – деп айтырган. 27 Чон аңаа ол кижини өлүрүп каар болза, кандыг болурунуң дугайында демги-ле сөстерни катап чугаалаан.

28 Давидтиң улуг акызы Элиав ооң чон-биле чугаазын дыңнап кааш, дуңмазынга хорадап чугаалаан: «Бээр чүге чедип келген сен, каш хоюңну ховуда кымда арттырып кааның ол? Сээң бодуңну өрү көрдүнериңни болгаш чүрээң хейлиин билир мен. Сен тулчуушкун көөр дээш келген-дир сен». 29 Давид акызынга: «Чүнү канчапкан кижи мен? Мээң чугаалаан сөстерим дээш ажынып тур сен бе?» – дээн. 30 Давид акызындан хая көрнү бергеш, өске кижиге демги-ле сөстерин катаптаарга, чон база шак-ла ынчаар харыылаан.

31 Давидтиң чугаалаан сөстерин дыңнаан улус Саулга дамчыдыптарга, ол ону кыйгырыпкан. 32 Давид Саулга: «Ол филистим кижи дээш кымның-даа хөңнү баксыравазын. Силерниң чалчаңар мен ооң-биле барып тутчуп көрейн» – дээн.

33 Саул Давидке: «Ол филистимге удур сен туржуп шыдавас сен, чүге дээрге сен ам-даа чаш оол-дур сен, а ол кижи аныяк назынындан тура дайынчы кижи-дир» – дээн.

34 Ынчан Давид Саулга мынча деп харыылаан: «Силерниң чалчаңар мен ачамның хоюн кадарып чорумда, одардан арзылаң азы адыг хой аптар таварылгалар турган. 35 Ындыг таварылгада мен араатанның соондан сүрүп маңнапкаш, олче халдай бергеш, ооң аспаандан хоюмну былаап ап турган мен. А бир эвес ол менче халып кээр болза, ооң селбегер дүгүнден туткаш, ойтур октааш, өлүрүп каар турган мен. 36 Силерниң чалчаңар мен арзылаңны-даа, адыгны-даа өлүрүп чораан мен. Ол кыртыжадып демдектетпээн филистим-биле база ынчаар аажылаар мен, чүге дээрге ол дириг Бурганның аг-шериин базынчактап турар-дыр». 37 Оон ыңай Давид: «Мени арзылаң болгаш адыгның аспаандан адырып ап чораан Дээрги-Чаяакчы ол филистимниң холундан база адырып аар-ла ыйнаан» – дээн.

Саул Давидке: «Бар че, Дээрги-Чаяакчы сээң-биле кады-ла болзунам» – дээш, 38 аңаа бодунуң хөйлеңин, бажынга хүлер куяк бөргүн база куяк хевин кедирип каан. 39 Давид Саулдуң хевин кеткеш, хылыжын астып алгаш, кылаштап эгелээн, ынчалза-даа ындыг ок-чепсекке, хепке ол чаңчыкпаан турган. Оон Давид Саулга: «Ындыг хептиг кылаштап шыдавас, чаңчыкпаан-дыр мен» – дээш, ол бүгүнү уштуп каапкан.

40 Давид даянгыыжын холунга тудуп алгаш, дамырак сугдан беш хоюг даш шилип алгаш, оларны ап чорааны кадарчылаарда тудар хавынга суп алган. Давид филистим кижиге удур холунда хаптыг, даш октаар хөм баглыг үнүпкен. 41 Филистим база удур үнүпкен. Ол Давидче чоокшулап кел-ле чыткан, а ооң мурнунда дозуг-камгалал тудукчузу чоруп орган. 42 Филистим Давидче кыжырыг-биле көрген, чүге дээрге ол аныяк, аянныг болгаш чараш болган.

43 Филистим кижи Давидке: «Менче чүге даянгыыш тудуп алган кел чыдыр сен? Ыт-тыр мен бе мен?» – дээш, Давидти бодунуң бурганнарының аттары-биле каргаан. 44 Оон филистим кижи Давидке: «Менче чоокшулап келем, сээң мөчү-сөөгүңнү мен дээрниң куштарынга база ховунуң аңнарынга каап берейн» – дээн ^j.

45 А Давид филистимге: «Сен меңээ удур хылыштыг, чыдалыг, дозуг-камгалалдыг кел чор сен, а мен сеңээ удур сээң кыжырып турганың израиль шеригниң Бурганы, Аг-шериглиг Дээрги-Чаяакчының ады-биле бар чор мен ^k. 46 Бөгүн Дээрги-Чаяакчы сени мээң холумга хүлээдип бээр. Мен сени өлүргеш, бажыңны ооруп каар мен. Оон филистим шериглерниң мөчү-сөөгүн дээрниң куштарынга база черниң аңнарынга каап бээр мен. Ынчан бүдүн делегей Израильде Бурган бар дээрзин билип алыр ^l. 47 Мында чыглып келген бүгү кижилер Дээрги-Чаяакчының тиилеп аарынга хылыш болгаш чыда-даа херек чок деп билип алзын ^m. Ол Боду-ла тиилеп аар, ынчангаш Ол силерни бистиң холдарывыска хүлээдип бээр» – деп харыылаан ⁿ.

48 Кажан филистим туруп келгеш, Давидче чоокшулап олурда, Давид филистимге уткуштур чыскаалган шериглерниң талазынче дүрген маңнапкан. 49 Давид хавынче холун суккаш, оон даш ап алгаш, филистимче хөм баг-биле октаптарга, дажы ооң хаваанче кадалы бээрге, ол кижи черже доңгая барып дүшкен. 50 Ынчалдыр Давид филистимни даш октаар хөм баг болгаш даш-биле тиилеп алган. Ол холунга хылыш безин тутпайн, тиилээш, филистимни өлүрүп каан ^o. 51 Давид филистим кижиге халып чеде берип, филистим кижиниң кырынче үне халааш, ооң хылыжын хынындан ужулгаш, бажын одура шаап, өлүрүп каан. Филистимнер маадырының өлүп калганын көргеш, дезипкеннер.

52 Израиль болгаш Иудеяның улузу тура халчып келгеш, филистимнерни алгы-кышкы-биле Гефтиң ^{▼▼ Өске бурунгу сөзүглелде «Геф» эвес, а «шынаа» деп бижээн.} ужунга база Экроннуң хаалгазының аксынга чедир сүргеннер. Аштырган филистимнер Шаарим оруунда ^q Гефке база Экронга чедир кырылганнар. 53 Израильчилер филистимнерни сүрүп-сүрүп, ээп келгеш, оларның турлаан үптеп каапканнар. 54 Давид филистим кижиниң бажын Иерусалимче аппарган ^r, а ооң ок-чепсээн чадырынга салып алган.

55 Филистимге удур үнүп келген Давидти көргеш, Саул шериг даргазы Авенирден ^s: «Авенир, бо оол кымның оглул?» – деп айтырган. Авенир: «Хааным узун назылазын, билбес мен» – деп харыылаан. 56 Хаан: «Бо оол кымның оглул деп барып айтырзыңза» – дээн. 57 Давид филистим кижини тиилеп кааш чоруп олурда, Авенир ону эдертип алгаш, Саулга эккелген. Ол филистимниң бажын тудуп алган чораан. 58 Саул оон: «Кымның оглу сен, оол?» – деп айтырган. Давид: «Силерниң чалчаңар Вифлеем чурттуг Иессейниң оглу мен» – деп харыылаан.