‏ 2 Chronicles 32

Ассирий хаанның Иерусалимге кыжанганы

(4 Хаан. 18:13—19:37; Иса. 36:1—37:38)

1Эзекия шынчызы-биле ол бүгү ажыл-херектерин кылып каан соонда, Ассирияның хааны Сеннахирим Иудеяже халдап кирип келген. Ол быжыглалдыг хоорайларны бүзээлеп алгаш, оларны хунаап алыр деп бодаан. 2Эзекия Сеннахиримниң Иерусалимге удур чаалажыр дээш чедип келгенин көргеш, 3бодунуң нояннары болгаш шериг баштыңнары-биле сүмелешкеш, хоорайның даштында суг баштарын дуй базырыптарын шиитпирлээн, а олар ону деткээн. 4Эңдерик хөй чон чыглып келгеш: «Ассирияның хааннары бээр чедип кээрге, оларга суг чедишпезин!» – деп чугаалааш, бүгү суг баштарын база чуртту таварып агып чыткан хемни дуй базырып, хөөп каапкан. 5Эзекия сорук кирип, хоорай ханазының үрелген бүгү черлерин ^a катап тургузуп, ооң кырынга суургалар тудуп үндүрүп каан. Ол биеэги хананың даштынга база бир хана туткаш, Давидтиң Хоорайында Милло шивээни ^b быжыглап, хөй ок-чепсек болгаш дозуг-камгалалдар белеткеп каан.

6Эзекия чонну баштаар шериг баштыңнарын томуйлааш, оларны хоорай хаалгазының чанында төп шөлге чыып алгаш, сорук киирип, мынча дээн. 7«Кадыг-быжыг, эрес-дидим болуңар ^c, Ассирияның хаанындан база ооң-биле кады келген эңдерик хөй аг-шеригден коргуп-сүртевеңер, чүге дээрге бистиң-биле кады турар Күш ооң-биле кады турар күштен улуг-дур ^d. 8Ооң-биле мага-бот күжү, а бистиң-биле Бурганывыс Дээрги-Чаяакчы кады-дыр ^e, Ол биске дузалап, чаа-дайынывыска тулчур-дур».

Чон Иудеяның хааны Эзекияның сөстеринден сорук кире берген.

9Ассирияның хааны Сеннахирим бүгү аг-шерии-биле Лахис хоорайны бүзээлеп алгаш тура, бодунуң дүжүметтерин Иерусалимче айбылап чорудуп, аңаа турган Иудеяның хааны Эзекия биле бүгү иудейлерге мону дамчыткан:

10«Ассирияның хааны Сеннахиримниң чугаалаан чүвезин дыңнаңар: Иерусалимде бүзээлеттирип алган олургаш, чүү чүвеге идегеп тур силер? 11Эзекия: „Бурганывыс Дээрги-Чаяакчы бисти Ассирияның хаанының холундан камгалаар“– деп чугаалааш, аштап, суксап өлүп калзын дээш, силерни мегелеп турар-дыр. 12Эзекия боду Дээрги-Чаяакчының бедик черлерин, Ооң өргүл бедигээштерин узуткап каапкаш, Иудея биле Иерусалимниң чурттакчыларынга: „Чаңгыс өргүл бедигээжиниң мурнунга Бурганга мөгейиңер, чүгле аңаа чаагай чыттыг чүүлдер кыпсыңар“– деп дужааган эвес чүве бе? ^f
13Таанда силер өске чурттарның бүгү чоннарын мээң база ада-өгбемниң канчанганын билбес силер бе? Ол чурттарның бурганнарының кайызы бодунуң черин мээң холумдан адырып алганыл? ^g 14Мээң ада-өгбемниң бүрүнү-биле узуткап каан чоннарының бурганнарының кайызы бодунуң чонун мээң холумдан адырып шыдааныл? Бурганыңар силерни мээң холумдан канчап камгалап шыдаарыл? 15Ам Эзекияга мегелеттирбеңер, ооң аайы-биле будалбаңар. Аңаа бүзүревеңер, чүге дээрге чаңгыс-даа чоннуң база күрүнениң бурганы бодунуң чонун мээң холумдан азы ада-өгбемниң холундан адырып шыдаваан болгай ^h. Силерниң Бурганыңар база силерни мээң холумдан камгалап шыдаар харыы чок!»

16Сеннахиримниң дүжүметтери Дээрги-Бурган-Чаяакчыга болгаш Ооң чалчазы Эзекияга удур чүве чугаалап шаг болган. 17Сеннахирим Израильдиң Бурганы Дээрги-Чаяакчыны бак сөглээн чагаалар бижип, Аңаа удур: «Өске чурттарның бурганнарының боттарының чоннарын мээң холумдан адырып шыдавааны дег, Эзекияның Бурганы база Бодунуң чонун мээң холумдан адырып шыдавас» – деп турган. 18Ассирийлер хана кырында турган Иерусалимниң чурттакчыларынче, оларны коргудуп-сүртедипкеш, хоорайны эжелеп аар дээш, еврейлеп дыңзыдыр алгыржы берген. 19Олар Иерусалимниң Бурганының дугайында чер-делегейниң өске чоннарының бурганнары – кижи холу кылган дүрзүлер дугайында дег чугаалаар болган.

20Ол дээш Эзекия хаан биле Амоцтуң оглу Исайя медээчи мөргүл кылып, дээрже кыйгы салган. 21Дээрги-Чаяакчы төлээзин чорудуптарга ⁱ, ол ассирий хаанның турлаанда бүгү күштүг-шыырак дайынчыларны, баштыңчыларны болгаш шериг баштыңнарын кыргып-хыдып кааптарга, Сеннахирим бодунуң чуртунче бак атка кирип, чана берген. Ол бир-ле бодунуң бурганының өргээзинче кире бээрге, ооң бодунуң оолдары ачазын хылыш-биле шанчып каан.

22Дээрги-Чаяакчы Эзекияны болгаш Иерусалимниң чурттакчыларын Ассирияның хааны Сеннахиримниң холундан база өске бүгү дайзыннарның холундан ынчалдыр адырып кааш, оларга бүгү таладан амыр-тайбыңны хайырлаан. 23Ынчан дыка хөй улус Иерусалимче Дээрги-Чаяакчыга өргүлдер биле Иудеяның хааны Эзекияга улуг үнелиг белектер эккелген. Ол үеден бээр Эзекия бүгү чоннарның мурнунга улуг алдар-хүндүлүг апарган.

Эзекияның томаарааны, чаагай чоруу болгаш өлүмү

24Ол хүннерде Эзекия аарый берген, өлүрүнүң кырында келген. Хаан Дээрги-Чаяакчыга мөргүүрге, Ол аңаа харыылап, бадыткал демдээ берген ^j. 25Ынчалза-даа Эзекия аңаа көргүскен ачы-буян дээш төлептиг харыы бербээн ^k, харын ооң сеткил-чүрээ улуургай берген турган ^l. Ол дээш хаанче, Иудеяже болгаш Иерусалимче Дээрги-Чаяакчының килеңи кыптыга берген. 26Ынчан Эзекия-даа, Иерусалимниң чурттакчылары-даа сеткил-чүрээниң улуургаан томаартып алган ^m. Ынчангаш Эзекияның чуртталгазының үезинде Дээрги-Чаяакчы оларны кезетпээн.

27Эзекия аажок бай, улуг ат-алдарлыг кижи чораан. Ол бодунуң алдын-мөңгүнү, эртине даштары, чаагай чыттыг чүүлдери, дозуг-камгалалдары болгаш янзы-бүрү улуг үнелиг эт-севинге шыгжамырлар кылып алган. 28Оон ыңай черниң дүжүдү, виноград арагазы болгаш олива үзү шыгжаар аңмаарлар, сүрүг малдар турар черлер, кажаалар тудуп алган. 29Бодунга ол хоорайлар тудуп алган. Шээр болгаш бода малының коданнары база дыка хөй турган, чүге дээрге Бурган аңаа байлакты бажын ажыр хайырлаан чүве-дир. 30Гихоннуң суун бажындан дуй базыргаш, сугнуң агымын Давидтиң Хоорайының барыын талазынче аксыпкан кижи база Эзекия турган ⁿ. Ол бодунуң бүгү ажыл-херээнге чедимчелиг бооп келген.

31Бир катап Вавилоннуң чагырыкчылары Эзекияже ооң чуртунга болган Бурганның көскү демдээниң дугайында айтырып, элчиннер ыдыпкан. Ынчан Бурган ону хынаар дээш база ооң сеткил-чүрээниң кандыызын билип аар дээш, чааскаандырзын каапкаш барган.

32Эзекияның өске ажыл-херектери, ооң Бурганга бердингени Амоцтуң оглу Исайя медээчиниң Иудея биле Израильдиң хааннарының номунче кирген көстүүшкүнүнде бижиттинген. 33Эзекия өгбелериниң соондан өске оранче чоруй барган, ону Давидтиң үре-салгалының чевег-куюнуң үстүү кезээнге ажаап каан. Иудеяның бүгү чону болгаш Иерусалимниң чурттакчылары Эзекия өлген соонда, аңаа хүндү көргүскен. Ооң оглу Манассия ачазының орнунга хаан апарган.