Mat 5 | TyvTUV | STEP | Мөөң чонну көрүп кааш, Иисус дагже үне берген. Ол орта олуруп аарга, өөреникчилери Ооң чанынга чедип келгеннер.

‏ Matthew 5

Иисустуң даг кырынга чонга өөредиг бергени

1 Мөөң чонну көрүп кааш, Иисус дагже үне берген. Ол орта олуруп аарга, өөреникчилери Ооң чанынга чедип келгеннер. 2 Иисус оларны өөредип, мынча дээн:

Ылап шын амыр-чыргалдыг улус

(Лк. 6:20-23)

3 «Сагыш-хөңнү ядарааннар амыр-чыргалдыг, чүге дээрге Дээрниң Чагыргазы оларныы боор ^a.

4 Муңгарап ыглааннар амыр-чыргалдыг, чүге дээрге Бурган оларны аргалап каар ^b.

5 Биче сеткилдиглер амыр-чыргалдыг, чүге дээрге чер-чуртту салгап алырлар ^c.

6 Чөптүг-шынныг чорук кылыксааш, аштап-суксаан чүве дег ^d, кызып чүткээннер амыр-чыргалдыг, чүге дээрге Бурган оларның ындыг күзелин бүрүнү-биле хандырар.

7 Өскелерге өршээлдиглер амыр-чыргалдыг, чүге дээрге Бурган оларга өршээлдиг боор ^e.

8 Арыг чүректиглер ^f амыр-чыргалдыг, чүге дээрге Бурганны көөрлер ^g.

9 Амыр-тайбың нептередикчилери амыр-чыргалдыг ^h, чүге дээрге Бурган оларны ажы-төлүм деп адаар ⁱ.

10 Чөптүг-шынныг чоруу дээш, истедип-сүрдүргеннер амыр-чыргалдыг, чүге дээрге Дээрниң Чагыргазы оларныы боор.

11 Мени эдергениңер дээш, улус силерни бак сөглээр, истеп-сүрер болгаш канчаар-даа нүгүлдээр болза, амыр-чыргалдыг силер ^j. 12 Ол дээш өөрүп-байырлаңар! ^k Чүге дээрге аажок улуг шаңнал силерни дээрге манаар. Силерниң мурнуңарда чурттап чораан Бурганның медээчилерин база ынчалдыр истеп-сүрүп турганнар».

Дус биле чырык

(Мк. 9:50; Лк. 14:34-35)

13 «Силер – кижи төрелгетенниң дузу силер. Дус ажыг эвес апарза, ооң амданын чүнүң-биле дедир эгидерил? Ол ам чүге-даа херек чок апаар база ону чүгле улус таптай бассын дээш, үндүр октаары артар. 14 Силер – бүгү делегейниң чырыы силер ^l. Даг кырында турар хоорай ажытталып шыдавас. 15 Кым-даа болза чырыткыны кывыскаш, сава-биле дуй базырбас, харын бажыңда хамык улуска чырызын дээш, ону колдуга салып каар ^m. 16 Ачылыг ажыл-херээңер көзүлзүн база улус Дээрде Адаңарны алдаржытсын дээш, силерниң чырыыңар улус мурнунга база ынчалдыр чырызын» ⁿ.

Моисейниң берген хоойлузу

17 «Мени ыдыктыг хоойлуну азы Бурганның медээчилериниң өөредиин күш чок болдурар дээш келген деп бодаваңар. Мен оларның өөредиин күш чок болдурар эвес, а боттандырар дээш келген мен! ^o 18 Алыс шынны чугаалап тур мен: дээр биле чер-ле хевээр турар болза, ол бүгү боттанмаан шаанда, ыдыктыг хоойлудан чаңгыс-даа эң хензиг үжүк, чаңгыс-даа шыйыг читпес ^p. 19 Ынчангаш айтыышкыннарның эң бичиизин-даа үрээр болгаш өскелерни база ынчаар кылырынга өөредир кижи Дээрниң Чагыргазынга адактың адаа боор. А айтыышкыннарны күүседир база өскелерни ынчаар өөредир кижи Дээрниң Чагыргазынга өндүр улуг боор ^q. 20 Силерге чугаалап тур мен: фарисейлер болгаш ном-хоойлу тайылбырлакчыларындан артык чөптүг-шынныг чурттавас болзуңарза, Дээрниң Чагыргазынче кирбес силер ^r».

Килең дугайында

21 «Бурунгу өгбелеривиске: „Кижи өлүрбе! А өлүрүкчүнү шииткелге онаар-дыр“– деп чугаалаанын дыңнаан силер ^s. 22 А Мен ам силерге: „Өске кижиже килеңнээн кижи ^{▼▼ Өске бурунгу сөзүглелдерде «Хей черге килеңнээн кижи» деп бижээн.} безин шииткелге төлептиг“– деп тур мен ^u. Кым өске кижиге: „Чөгенчиг хей!“– дээрил, ону дээди иудей Чөвүлелге шиидип болур. Кым: „Мелегей!“– дээрил, ону тамының оду-биле кезедип болур. 23 Сен өргүл салыр бедигээшче Бурганга өргүлүң аппаргаш, өске кижиниң сеңээ бир-ле хомудалын сактып келзиңзе, 24 өргүлүңнү бедигээш мурнунга каапкаш, баштай ол кижи-биле барып эптежип ал. Оон дедир келгеш, ам-на Бурганга өргүлүң кыл.

25 Сени буруудаткаш, шииткел черинче аппар чыдар кандыг-бир кижи бар болза, ооң-биле орук ара эрте дээре эптежип ал ^v. Оон башка адаанчың сени шииткекчиге эккээр, а шииткекчи сени таңныылга хүлээдиптерге, ол сени кара-бажыңче киир октаптар ^w. 26 Алыс шынны сеңээ чугаалап тур мен: өреңни сөөлгү көпеекке чедир төлеп бербээн шааңда, оон үнүп шыдавас сен».

Кады чурттаан эжинге өскерилбезиниң дугайында

27 «„Кады чурттаан эжиңге өскерилбе“ ^x – деп чугаалаанын дыңнаан силер. 28 А Мен силерге херээженче туралап кайгапкан кижи-ле ооң-биле сагыжында өскерлипкени ол деп чугаалап тур мен ^y. 29 Оң карааң сени бачытче чыгаар болза, ону ушта казып, октавыт! Бүгү мага-бодуңну тамыже киир октадырының орнунга, ооң бир кезээнден адырлыры сеңээ дээре. 30 Оң холуң сени бачытче чыгаар болза, ону одура шаап, октавыт! Бүгү мага-бодуңну тамыже киир октадырының орнунга, ооң бир кезээнден адырлыры сеңээ дээре ^z».

Чарлыышкын дугайында

(Мф. 19:9; Мк. 10:11-12; Лк. 16:18)

31 «„Кадайы-биле чарлып турар кижи чарлыышкын херечилелин аңаа бээр ужурлуг“ – деп чугаалаан-дыр ^aa. 32 А Мен болза кадайының самыыраанындан өске кандыг-бир чылдагаан-биле оон чарлып турар кижи ону ашаанга өскерлиринче албадапкан боор деп чугаалап тур мен. А ол ышкаш бодунуң ашаандан чарылган херээженни кадайланып алган кижи база ашак-кадайның аразында шынчы чорукту үрээни ол ^ab».

Даңгырактар дугайында

33 «Бурунгу өгбелеривиске: „Аксы-даңгырааңны сагып чор. Дээрги-Чаяакчының мурнунга аашкынган чүвеңни күүсет“– деп чугаалаанын дыңнаан силер ^ac. 34 А Мен силерге шуут-ла даңгыраглаваңар деп чугаалап тур мен: дээр-биле-даа, чүге дээрге ол Бурганның дүжүлгези-дир ^ad; 35 чер-биле-даа, чүге дээрге ол болза Бурганның бут салыр ширтээ-дир ^ae; Иерусалим-биле-даа, чүге дээрге ол өндүр улуг Хаанның хоорайы-дыр ^af; 36 бодуңнуң бажың-биле-даа, чүге дээрге чаңгыс-даа дүгүңнү ак азы кара кылып шыдаар эвес сен. 37 Чүгле ылап „ийе“болза, „ийе“деп, ылап „чок“болза, „чок“деп чоруңар. А аңаа немей чугаалаан бүгү чүве – эрликтен келген боор» ^ag.

Дайзыннарыңарга ынак болуңар

(Лк. 6:27-36)

38 «„Карак дээш карак, диш дээш диш“ ^ah – дээнин дыңнаан силер. 39 А Мен силерге мынча деп тур мен: бузуттуг кижиге удурланма. Оң талакы чаагыңче дажыпкан кижиге солагай талазын база дөгеп бер ^ai. 40 Хөйлеңиң хунаап алыр дээш, чаргы-чаалы үндүрген кижиге тонуңну база уштуп бер. 41 Сени ооң-биле кады муң базым эртип, аңаа дузалаарынче албадапкан кижи-биле кады немей база бир муң базымны эрт. 42 Сенден диленген кижиге бер, сенден чегдинген кижиге бербес мен диве ^aj.

43 „Чаныңда кижиге ынак бол, а дайзыныңны көөр хөңнүң чок бол“– деп чугаалаанын дыңнаан силер ^ak. 44 А Мен ам силерге мынча деп тур мен: дайзыннарыңарга ынак болуңар ^al, силерни истеп-сүргеннер дээш, мөргүңер ^{am
,} ^{▼▼ Өске бурунгу сөзүглелдерде бо сөстерге «Силерни каргап турарларны алгап-йөрээңер, силерни көөр хөңнү чок улуска буяндан кылып чоруңар, силерни дорамчылап турарлар дээш мөргүңер» деп сөстерни немээн (Лк. 6:28 көр).}. 45 Ынчангаш Дээрде Адаңарның ажы-төлү боор силер. Ол Бодунуң хүнүнге бузуттуг-даа, буянныг-даа улустуң кырынга деңге хүннээрин чарлык бооп ^ao, эки-даа, бак-даа улусче чаъзын деңге чагдырып турар болгай ^ap. 46 Чүгле силерге ынак улуска ынак болзуңарза, чүү дээш шаңнал алыр силер? Үндүрүг хавырыкчылары база ынчалдыр кылып турар эвес бе? 47 Чүгле боттарыңарның чоок улузуңар-биле мендилежип чоруур болзуңарза, онзагай чүнү кылып чорууруңар ол? Өске чоннар улузу база ынчалдыр кылып турар эвес бе?

48 Ынчангаш Дээрде Адаңарның болбаазыраңгайы дег, ындыг болбаазыраңгай бооп көрүңер ^aq».