‏ Proverbs 15

1Эптиг-ээлдек харыы килеңни чайладыр ^a, а доңгун сөс – хайныктырар ^b.
2Мерген угаанныгларның аксы-сөзү билигни экизинер,
а мелегейлерниң аас-дылы чүгле мелегей чүүлдер чулчуруур ^c.
3Дээрги-Чаяакчының караа көрбес чүве чок –
бузуттуг-даа, буянныг-даа улусту көрүп турар ^d.
4Буянныг чугаа – амыдыралдың ыяжы-дыр ^e,
а меге чугаа – сеткил-сагышты муңгарадыр.
5Мелегей кижи ачазының эдип-чазаан сургаалын херекке албас,
а чемелээшкинни тооп дыңнаар кижи угаан кирер.
6Чөптүг кижиниң бажыңында эртине-байлак хөй,
а бузуттуг кижиниң ажык-кончаазы аңаа хора чедирер.
7Мерген угаанныгларның аксы-сөзү билиг нептередир,
а мелегей улустуң чүрээ шынчы эвес болур.
8Бузуттуг улустуң өргүлдери Дээрги-Чаяакчыга бужар чүүл болур ^f,
а эки мөзүлүг улустуң мөргүлдери Аңаа таарымчалыг ^g.
9Бузуттуг кижиниң оруу Дээрги-Чаяакчыга бужар чүүл болур,
а чөптүг чорукту дилеп чоруур кижиге Ол ынак.
10Шын оруктан соора барган кижи кадыг-дошкун кеземче алыр,
а чемелээшкинни көөр хөңнү чок кижи өлүп каар ^h.
11 Тамы биле Өлүм безин ⁱ Дээрги-Чаяакчыга көскү ^j,
а кижилерниң чүректери оон-даа ажык! ^k
12Кочуургак кижи ону чемелеп турар кижиге хөңнү чок ^l
база мерген угаанныг улус аразынга туруксавас.
13Чүрек өөрүп турда, арын-шырай чырый бээр ^m,
а муңгаргай чүрек сагыш-хөөннү ундарадыр ⁿ.
14Угаанныг кижи билиг сүрер,
а мугулай улустуң аъш-чеми – мелегей чүүлдер болур ^o.
15Ядыы кижи кезээде човалаңга туттурар,
а аас-кежиктиг кижи үргүлчү байырлаар.
16Эңдерик эртине-байлак чыып алгаш, коргуп-дүвүреп чурттаарынга көөрде,
хөй эвес олчалыг, Дээрги-Чаяакчыдан коргуп чурттааны дээре ^p.
17Сени көрбес улустуң белеткээни семис шары эъди чииринге көөрде,
сеңээ ынак улустуң белеткээни ногаа чигени дээре ^q.
18Килеңнээчел кижи алгыш-кырыш өөскүдер ^r,
а белен-селен ажынмас кижи адааннажыышкынның когун үзер ^s.
19Чалгаа кижиниң оруунда тенниг-хараган үнген ^t,
а эки мөзүлүг улус дески оруктап бар чыдар.
20Мерген угаанныг оол ачазын өөртүр ^u,
а мелегей кижи авазын бак көөр.
21Угааны четпес кижини ооң мелегей чоруу өөртүр ^v,
а угаанныг кижи дорт оруктап бар чыдар.
22Арга-сүме чок болза, кылыр дээн чүве чогувас,
а сүмелекчилер көвей болза, боттаны бээр ^w.
23Харыылаптар аас-сөзүң бар болза, өөрүнчүг-ле,
чогуур үезинде сөглээн сөс эки-ле! ^x
24Угаанныг кижи алдыы орандан чайлаар дээш,
амыдыралче аппаар орукка бедиктер тевер ^y.
25Дээрги-Чаяакчы адыыргак улустуң аалдарын аңдара соп кааптар,
а дулгуяк херээженниң хувааглыг черин кадагалаар ^z.
26Дээрги-Чаяакчыга бузуттуг бодалдар бужар чүүл болур ^aa,
а буянныг сөстер Ооң мурнунга арыг ^ab.
27Чазый-чилби кижи бодунуң аалынга айыыл халдадыр ^ac,
а хээлиге ^ad хөңнү чок кижи амылыг артар.
28Чөптүг-шынныг кижиниң чүрээ чүнү харыылаарын бодап алыр ^ae,
а бузуттуг улустуң аас-дылы бачыт чулчуруур.
29Дээрги-Чаяакчы бузуттуг улустан ыракта ^af,
а чөптүг-шынныг улустуң мөргүлүн дыңнап турар ^ag.
30Чырык көрүш чүректи өөртүр,
эки медээ кижиниң ишти-хөңнүн быжыглаар ^ah.
31Амыдыралга чедире бээр чемелээшкинни дыңнаар кижи
мерген угаанныглар аразындан үнмес.
32Эдип-чазаан сургаалды хүлээвес кижи бодунга хора халдадыр,
а чемелээшкинни дыңнаар кижи угаан кирер ^ai.
33Дээрги-Чаяакчыдан коргары мерген угаанга өөредир;
биче сеткил алдарны мурнап чоруур ^aj.