‏ Proverbs 21

1Дээрги-Чаяакчының холунга хаанның чүрээ – агым суг дег: Ол ону күзээн-не уг-шиинче аксыптар ^a.
2Кижи бодунуң бодаарын ёзугаар кезээде шынныг болур,
ынчалза-даа чүректерни Дээрги-Чаяакчы шенеп турар ^b.
3Өргүл салыр кижиге көөрде,
бодун чөптүг болгаш шын ап чоруур кижи
Дээрги-Чаяакчының сеткилинге кирер ^c.
4Бузуттуг улустуң ылгалып көстүрү турамык көрүш ^d биле улуургак чүрек –
бачыт-тыр.
5Кызымак кижиниң бодалдары ыяап-ла элбекшилге эккээр ^e,
а далаш чорук чүгле түрегделге чедирер ^f.
6Байлакшылды меге-биле чедип ап турар кижи – хоозун чүүл сүрүп,
өлүмче чүткээн кижи-дир ^g.
7Бузуттуг улустуң каржы-бак үүлгедиглери боттарын-на узуткап каар,
чүге дээрге олар чөптүг чорукту сагыырындан ойталаан болгай.
8Бак кижиниң оруу – соора баар,
а кем-буруу чок кижиниң ажыл-херектери ак сеткилдиг.
9Хыйланчак кадай-биле чаңгыс черге чурттаарынга көөрде,
оон озалааш үгекке чурттааны дээре ^h.
10Бузуттуг кижи бачытты аажок күзээр:
чанында эжин безин өршээвес.
11Кочуургак кижини кезедир болзуңза, кенен кижи угаан кире бээр,
мерген угаанныг кижини эдип-чазаар болзуңза, билии немежир ⁱ.
12Чөптүг-шынныг кижи ▼

▼ Азы: «Чөптүг-шынныг Бурган».

бузуттугларның аалын хайгаараар база оларга айыыл халдадып каар.
13Ядамыктың алгы-кышкызын дыңнааш, кулаан бөөшкүннеп аар кижи ^k
боду база кажан-бир алгыра бээрге, кым-даа харыылавас.
14Чажыт белек килеңни оожургадыр,
бүдүү уштуп сунган хээли калчаалыг килеңни намдадыр ^l.
15Шынныг шииткел чөптүг кижиге – өөрүшкү,
бузут үүлгедикчилеринге – буураашкын.
16Угаанның оруундан аза берген кижи
өлүглер оранынга чеде бээр ^m.
17Хөглээшкинге ынак кижи чединмес апаар,
арага-дары биле үс-чагга ынак кижи черле байывас.
18Чөптүг-шынныг кижиден чайлаан багай чүве бузуттуг кижини таварыыр,
эки мөзүлүг кижиден чайлаан багай чүве кара сагыштыг кижини таварыыр ⁿ.
19Хыйланчак болгаш ажынчак кадай-биле чурттаарынга көөрде,
ээн кургаг ховуга чурттааны дээре ^o.
20Мерген угаанныг кижиниң аалында үнелиг курлавырлар биле үс-чаг үзүлбес,
а мелегей кижи төдүзүн төтчеглеп алыр.
21Чөптүг-шынныг чорук болгаш энерелче чүткээн кижи
узун назынны, чөп-шынны, алдар-хүндүнү тып чеде бээр.
22Мерген угаанныг кижи күш-шыдалдыг улустуң хоорайын эжелеп алыр,
оларның идегеп турганы шивээзин узуткап каар ^p.
23Аас-дылын тыртып чоруур кижи
айыылдардан бодун камгалаар ^q.
24«Кочуургак» деп адаттырар адыыргак, турамык кижи
улуургай бергенде, хай-чагырга билбес ^r.
25Чалгаа кижиниң алыксак-чиксээ ону өлүмге чедирер,
чүге дээрге ооң холдары ажыл кылыр хөңнү чок ^s.
26Чамдык улус үргүлчү «алыйн-чиийн» дээр,
а чөптүг-шынныг кижи хараадал чокка үлеп бээр ^t.
27Бузуттуг улустуң өргүлдери –
ылаңгыя бузуттуг сагыш-биле салган өргүлдер –
бужар чүүл-дүр ^u.
28Мегечилерниң херечилели буурап каар ^v,
а сөөлгү сөс – шупту чүвени боду дыңнаан кижиге артар.
29Бузуттуг кижиниң ыядыр арны чок болур,
а эки мөзүлүг кижи бодунуң оруу-биле дорт бар чыдар.
30Кижиниң мерген угааны-даа, угаан-сарыылы-даа, арга-сүмези-даа
Дээрги-Чаяакчының мурнунга хоозун чүүлдер-дир ^w.
31Чаалажырда мунар дээш, аът-хөлдү белеткеп каар,
а тиилелгени Дээрги-Чаяакчы хайырлаар ^x.