‏ Proverbs 23

1Чагырыкчы-биле кады чемненип олуруп алзыңза, сээң мурнуңда кым олурарын таптыг бодап көр ▼

▼ Азы: «Канчаар чемненип олурарыңны таптыг бодап көр».

;
2чем чигеш, чазыйланыр чаңныг болзуңза,
боостааңны бижек дуй чыдыпкан дег болзун.
3Ооң амданныг чеминге элзеттирбе –
ол аъш-чемде оп-меге холаан болдур ийин.

4Байлакшылды хөлүн эрттир сүрбе ^b,
доктаар өйнү билип чор;
5байлакшылче чүгле көрүп четтигип чыдырыңда, ол арлы бээр:
эзир куштуң чалгыннарын чыпшырып алгаш, дээрже ужа берген болур ^c.

6Чазый кижи-биле кады чемненме,
амданныг чеминге элзеттирбе;
7ооң сеткили сенчилиг деп бил.
Ол: «Ижип-чип көр» – деп орза-даа,
сагыжы сеңээ удур болур;
8ажырыпкан борбак чемиңни дедир кузар сен,
буянныг сөстериңни хей-ле чарыгдаар сен.

9Мелегей кижиниң кулаанга чүнү-даа чугаалава,
ол сээң угаанныг чугааңны шоодарынга-ла өй боор.

10Хувааглыг чер демдеглээн эрги шагның чагызын шимчетпе ^d,
өскүстерниң черинче шургуп кирбе;
11оларда күчүлүг Камгалакчы бар болгай ^e,
чаргы-чаалыңарны Ол шиитпирлээр ^f.

12Сургаалче чүрээңни угландыр,
билигниң сөстеринче кулааңны ээктир.

13Аныяк оолду кеземче чок арттырба ^g,
шыкпыыштаар болзуңза, өлүп каар эвес:
14ону шыкпыыш-биле кезеткеш,
өлүмден камгалап аар сен.

15Оглум! Бир эвес чүрээңде мерген угаан бар болза,
чүрээмни өөрүшкү ээлээр,
16аас-сөзүң шынны чугаалаар болза,
ишти-хөңнүм чүмү-биле өөрүп-байырлаар.

17Сээң чүрээң бачыттыг улуска адааргавазын ^h,
а Дээрги-Чаяакчыдан кезээде коргуп чорзун,
18чүге дээрге келир үе дүжүп кээр,
идегелиң черле өжүп төнмес ⁱ.

19Мени дыңна, оглум, мерген угаанныг бооп көр,
чүрээңни шын орукче углап башкар.
20Эзиртир арагалаар, идээледир эът сыырар улус аразынга турба ^j,
21чүге дээрге арагачы-даа, чазый-даа кижи ядарай бээр,
ээдередир уйгузу оларны элбер-самдар кылып каар.

22Төрүдүп каан адаңны дыңна,
иең кырый берзе-даа, ону тоовайн барба ^k.
23Алыс шынны чедип ал,
мерген угаанны-даа, сургаалды-даа, угаан-сарыылды-даа төтчеглеве.
24Чөптүг-шынныг кижиниң ачазы өөрүп-байырлаар,
мерген угаанныг кижиниң адазы өөрүп ханмас.
25Төрүп каан аваң амыразын,
сээң ада-иең өөрүп-байырлазын!

26Оглум! Чүрээңни менче угландыр,
карактарың мээң оруктарымче шиглей көрзүн.
27Самыын-садар херээжен-биле холбажыры –
ханы хооргалче дүжери дег ^l,
өске кижи кадайы-биле харылзажыры ^m –
тар кудукче дүжери дег ⁿ;
28ындыг херээжен, кедегде орар дээрбечи дег ^o,
хөй-ле улусту бачыттыгларже хуулдурар.

29«Ах!», «ох!» дээн, уёлап-човууртаан кижи кымыл?
Алгыш-кырыш үндүрүп, хомудап турар кижи кымыл?
Чылдагаан чок черге балыгланган кижи кымыл?
Карактары кыза берген кижи кымыл?
30Орайга дээр арагалап орар ^p,
арага-дары дилеп туруп бээр кижи ол-дур.
31Арагаже көрбе ^q –
өңүнүң кызып турарынче, дашкада кылаңайнып чайнаарынче,
боостааже боду-ла ажарынче көрбе.
32Чүге дээрге ол ооң соонда чылан дег шаптар,
хоранныг чылан дег халдап кээр болгай.
33Ынчан өске улус кадайларынче ▼

▼ Азы: «Элдеп-чиктиг чүүлдерже».

көрүп туруп бээр сен,
а угааныңга соора барган бодалдар кирер;
34далай ортузунда чайганган хеме кырында чыдар кижи дег апаар сен.
35«Улус мени эттээрге-даа, көңгүс тоовадым,
хап-согарга-даа, медереп билбедим;
а оттуп келгеш, катап-ла ижип эгелээр мен» –
деп баар сен ^s.