Pro 25 | TyvTUV | STEP | Соломоннуң оон өске угаадыглыг чугаалары бо-дур . Оларны Иудеяның хааны Эзекияның бижээчилери чыып тургускан.

‏ Proverbs 25

Соломоннуң бичии чыындызы

1 Соломоннуң оон өске угаадыглыг чугаалары бо-дур ^a. Оларны Иудеяның хааны Эзекияның ^b бижээчилери чыып тургускан.

2 Бурганның алдары – чажыт чүүлдү ажытпазында,
хаанның алдары – чажыт чүүлдү билип аарында ^c.
3 Дээрниң бедиин, черниң ханызын база хаанның чүрээн
билип аары болдунмас.
4 Мөңгүнден холуксааны аңгылап каавыт,
ынчан ус-шевер кижи саваны кылыптар;
5 хаандан бузуттуг кижини адырып каавыт,
ынчан хаанның дүжүлгези чөптүг чоруу-биле быжыг апаар ^d.
6 Хаанның мурнунга көөргеттинме,
нояннар-биле чаңгыс черге турба ^e;
7 хаанның сени ызыгуурлуг кижи мурнунга куду көөрүнүң орнунга,
сеңээ: «Дөрже олуруп көр» – деп чугаалаары дээре.

Карааң-биле көрген ^{▼▼ Бо сөстер мооң мурнунда домакта «ызыгуурлуг кижи» деп сөстерге хамааржып турар чадавас.} чүвеңни
8 чаргы чарар черже үндүреринче далашпа,
оон башка алызында барып,
бир-ле кижи адыңны баксырадыр болза, канчаар сен?
9 Чаргылдажып тура, чүгле бодуңнуң херээңни чугаала,
өске кижиниң чажыдын ажытпа.
10 А чажытты чугаалапсыңза, дыңнаан кижи бодуңну чемелээр,
ынчан бак атка кирериң чайлаш чок.
11 Чогуур үезинде сөглээн сөс –
мөңгүн каасталгада алдын угулза дег ^g.
12 Дыыжы кулакка мерген угаанныг чемелээшкин ^h –
алдын сырга болгаш арыг алдындан каасталга ышкаш.
13 Айбылаан ээзинге шынчы айбычы, дүжүт ажаар үеде сериин салгын дег,
ээзиниң күчү-күжүн немеп бээр ⁱ.
14 Хей черге белектер аазаар кижи –
булуттар биле хат турда-ла, чаъстың чагбайн барганы дег ^j.
15 Килеңнээчел эвес чоруктуң ачызында чагырыкчыны безин ээлдирип ап болур,
чымчак чугаа-сөс сөөктү безин үреп бузар.
16 Ары чигири тып алзыңза, чеже херегил, ынчаны чиир сен,
оон башка пөктүр чипкеш, кузуп аар сен ^k;
17 эжиңниң бажыңынче үргүлчү маңнап, амыратпайн туруп бербе,
оон башка ол сенден хөңнү калып, көрбестей бээр.
18 Өске кижиге удур мегелеп херечилээр кижи –
моң, хылыш болгаш чидиг согун бажы ышкаш ^l.
19 Сөзүнге шынчы эвес кижиге айыыл хүнүнде идегээри –
ирий берген диш азы аскак бут ышкаш.
20 Ажыг-шүжүглүг кижиге ыр ырлап бээри –
соок хүндүс хевин уштуп октаары,
балыг черже ажыг уксус кудары ышкаш ^{▼▼ Өске бурунгу сөзүглелде «Сода биле уксусту холууру ышкаш» деп бижээн.}.
21 Дайзының аштаан болза – чемгерип каг;
суксаан болза – сугдан ижиртип каг ⁿ:
22 ынчаар кылгаш, оттуг көстерни ^o ооң бажынга чыып бээр сен ^{p
,} ^{▼▼ «Оттуг көстерни ооң бажынга чыып бээр сен» деп сөстер ийи уткалыг бооп боор: 1) «Дайзыныңны ыятканындан кыва бээринче албадаар сен»; 2) «Бурганның кеземчезин ооң бажынга салыр сен».},
а Дээрги-Чаяакчы сени шаңнаар.
23 Соңгу чүктен хадаан хат – чаъс-чайыкты,
а хопчу кижиниң аас-дылы – ажынган көрүштерни эккээр.
24 Хыйланчак кадай-биле чаңгыс черге чурттаарынга көөрде,
оон озалааш үгекке чурттааны дээре ^r.
25 Ырак черден келген эки медээ –
кагып-суксааш, харыксыраан кижиге соок суг ышкаш ^s.
26 Бузуттуг кижиге дүжүп берген чөптүг-шынныг кижи –
хирленген булак, бужартаан суг бажы ышкаш.
27 Ары чигирин идээледир чиири-даа,
ат-алдарны хөлүн эрттир сүрери-даа – багай херек-тир.
28 Бодун туттунуп шыдавас кижи –
үрегдеп бузуп каан, ханазы чок хоорай ышкаш.