Pro 30 | TyvTUV | STEP | Иакейниң оглу, Масса чурттуг Агурнуң сөстери бо-дур. Ол кижи Ифиилге, Ифиил биле Укалга мынча дээн:

‏ Proverbs 30

Агурнуң мерген угаанныг медеглели

1 Иакейниң оглу, Масса чурттуг ^{▼▼ Масса – бо сөстү Палестинаның чөөн талазынче девискээрниң ады кылдыр билип ап боор. Болгу дег өске утказы: «Өттүр билген медеглел».} Агурнуң сөстери бо-дур. Ол кижи Ифиилге, Ифиил биле Укалга ^{▼▼ Ифиил, Ифиил, Укал деп кижилер аттары көргүскен сөстерниң болгу дег өске утказы мындыг: «Могай бердим, Бурганым! Могай бердим, Бурганым, шаам төндү!»} мынча дээн:

2 Мен дээрге улус аразында эң бүдүүлүк кижи бооп турарым чөп боор,
кижилерде бар угаан-даа менде кайда боор.
3 Мерген угаанга өөренип албаан мен,
ыдыктыг Бурган дугайында ^{▼▼ Азы: «Ыдыктыг чүүлдер дугайында».} билиг менде бар бе?
4 Кым дээрже көдүрлүп үнгеш, дедир бадып келгенил? ^d
Кым адыжынга хатты тудуп алганыл?
Кым шывыгга сугну ораап алганыл? ^e
Кым черниң кыдыг-кызыгаарын өйлей хемчээп, доктаатканыл? ^f
Ындыг кижиниң ады кымыл? Ооң оглунуң ады кымыл?
Билир боор сен аа?

5 Бурганның чугаалаан сөс бүрүзү-ле – арыг-шын ^g;
Ол – Аңаа идегээр улустуң мурнунга турар камгалалы ^h.
6 Ооң сөстеринге чүнү-даа немеве ⁱ,
оон башка Ол сени сойгалаарга, мегең туттурар.

7 Ийи-ле чүүлдү Сенден дилеп тур мен,
дириг чорумда, оларны боттандырып бээринден ойталавайн көр:
8 хоозун, меге сөстү менден ырадып каавыт;
мени ядаратпа-даа, байытпа-даа, чүгле меңээ херек аъш-чемни берип чор ^j.
9 А оон башка эрттир тода бергеш, Сенден ойталап:
«Дээрги-Чаяакчы дээрге кымыл ол?» – деп айтыра бээр мен ^k
азы ядарай бергеш, оорланып, Бурганны бак атка киирер мен.

10 Чалча кижини дээргизиниң мурнунга нүгүлдеве,
оон башка ооң каргыжы сеңээ дүжүп, буруудаар сен ^l.

11 Ачазынга каргыш салыр, авазын алгап-йөрээвес улус турар ^m;
12 боттарын арыг деп бодаар хирезинде ⁿ, мыяанга боражып алган улус турар;
13 турамык көрүштүг, улуургак улус турар ^o;
14 диштери бижектер дег, азыглары хылыштар дег,
ядыы улусту чер кырынга арттырбайн, эң түреңги улусту чон аразынга арттырбайн,
узуткап-сыырарын бодаар улус турар ^p.

15 Хан сорар курт ийи уруглуг, олар: «Эккел, эккел!» – дижир.
Кажан-даа тотпас үш чүүл бар, дөрткү чүүл база «Болзун» дивес:
16 өлүглер ораны, үре-төл чок хырын, суггарарга-даа, суксуну ханмас чер
болгаш кажан-даа «Болзун» дивес от.

17 Ачазын шоодар ^q болгаш авазын дыңнаар хөңнү чок кижиниң карактарын
кускун-сааскан соктап чиптер база сек чиир куштар дойлап кааптар ^r.

18 Меңээ билип алыры берге үш чүүл бар,
дөрткү чүүлдү база билип шыдавас-тыр мен ^s:
19 дээрде ушкан эзирниң оруу, хаяда сойган чыланның оруу,
далайда эжиндирген корабльдың оруу, аныяк кысче эр кижиниң оруу.

20 Ашаанга өскерилген херээженниң оруу мындыг:
чемненип алгаш, аксын чоткаш: «Багай чүү-даа чүве кылбаан мен» – дээр.

21 Черни хөлзедип-шимчедип турар үш чүүл бар,
дөрткү чүүлдүң аарын чер ууп шыдавас:
22 хаан апарган кул кижи ^t,
тоттур чемненип турар мелегей кижи,
23 ашакка барып алган бужар херээжен
болгаш дээргизиниң кадайының орнун ээлээн чалча кыс.
24 Чер кырында бичии ынай,
ынчалза-даа мерген угаанныглардан-даа артык угаанныг дөрт амытан бар:
25 кымыскаяктар – күш-шыдалы улуг эвес чон-даа болза,
аъш-чемин чайын-на курлавырлап алыр ^u;
26 сарлык-дегелер ^{▼▼ Сарлык-дегелер – еврей дылда шафан дээр үүрмек хээкчилер. Олар хая-даштыг черге чурттап, кадыр чалым-хаяже халбактанып үнүп шыдаар (Лев. 11:5; Ыд. ыр. 103:18 көр).} – кошкак чон-даа болза,
чурттаар черлерин хаялар аразынга тудуп алыр;
27 шартылаада хаан чок, ынчалза-даа чаңгыс аай чыскаал-биле көжүп чоруур ^w;
28 селескени хол-биле тудуп аар сен ^{▼▼ Азы: «Ээремчик даваннары-биле халбактанып чоруур».},
ынчалза-даа ол хаанның ордузунга-даа турар.

29 Кылаштаар аяны түрлүг үш амытан бар,
чоргаар кылаштыг дөрткү амытан база бар:
30 аң-меңниң эң күчүлүү арзылаң – кымга-даа орук чайлавас;
31 коданының баштыңнары болур аскыр-дагаа биле аргар-кошкар
болгаш албаты чонун баштаан хаан кижи.

32 Мелегейиң-биле бодуңну өрү көрген база бак чүве бодап алган болзуңза,
аксыңны адыжың-биле дуй тудуп ал ^y.
33 Чүге дээрге сүттү хайындырарга – өреме үнер;
думчукче шанчарга – хан төктүр,
а килең хайнырга – адааннажыышкын үнер.