‏ Proverbs 29

1Чемелеткеш, чөрүүлээр кижи ^a хеп-хенертен эглиш чок узуткаттырар ^b.
2Чөптүг улус депшиирге, чон өөрүп-хөглээр ^c,
а бузуттуг кижи тергиидээрге, чон хинчектенир ^d.
3Мерген угаанга ынак кижи ачазын өөртүп турар ^e,
а самыын-садар херээженнер-биле эдержир кижи эт-хөреңгизин чарыгдап турар ^f.
4Хаанның чөптүг шииткели чуртту быжыктырар,
а ажык-кончаа сүрер чорук – хоозурадыр.
5Өске кижиге чашпаалап турар кижи ^g
ооң буттарынга какпа салып турар.
6Бузуттуг кижиниң бачыды – бодунга дузак ^h,
а чөптүг-шынныг кижи өөрүп-байырлап чурттаар.
7Чөптүг кижи ядамыктың эргелерин утпайн чоруур ⁱ,
а бузуттуг кижи ол дугайында бодавас.
8Кочуургак улус хоорайга хөлзээзин үндүрер ^j,
а мерген угаанныг улус килеңни оожургадыр.
9Мерген угаанныг кижи мелегей кижи-биле чаргылдажып турда,
каткы-шоот-даа, дорамчылаашкын-даа төнмес.
10Өлүрүкчүлер кем-буруу чок кижини көөр хөңнү чок,
эки мөзүлүг кижини база узуткаарын бодаар ^k.
11Мелегей кижи килеңин белени кончуг сула салыптар ^l,
а мерген угаанныг кижи – оожургадып аар.
12Бир эвес чагырыкчы кижи меге чугаа-сөс тооп дыңнаар болза,
ооң бүгү дүжүметтери бузуттуг болур.
13Ядыы кижи биле ооң дарлакчызын дөмей болдуруп турар чүүл бо-дур:
оларның иелдирзиниң карактарында чырык Дээрги-Чаяакчыдан келген ^m.
14Бир эвес хаан кижи ядыы улусту шын шиидип турар болза ⁿ,
ооң дүжүлгези кезээде тендиш дивейн турар ^o.
15Шыкпыыштап чемелээрге, мерген угаан кээр,
а карактавайн каапкан оол авазын бак атка киирер ^p.
16Бузуттуг улус депшиирге, бачыт база кедерей бээр,
ынчалза-даа чөптүг-шынныг улус оларның буураарын көрүп каар ^q.
17Оглуңну эдип-чаза, ынчан ол дээш сагыжың дыш болур,
ол сээң сеткилиңге таалалды шаңнаар ^r.
18Бургандан кээр ажыдыышкыннар чок болза ^s, чон калчаарап баар ^t,
а ыдыктыг хоойлуну сагып турар кижи амыр-чыргалдыг!
19Кул кижини чүгле сөстер-биле эдип-чазаары болдунмас,
оларны билип-даа турар болза, оозун эскертпес.
20Бодамча чок чүве чугаалаар кижи көрген сен бе?
Аңаа бодаарга, мелегей кижиге безин идегээри дээре болдур ийин ^u.
21Кул кижини чажындан-на туразында салыр болза,
оон эки чүве үнмес ▼

▼ Азы: «Алызы барып, ол оглуң дег апаар».

.
22Килеңнээчел кижи алгыш-кырыш үндүрер,
ажынчак кижи хөй бачыт үүлгедир ^w.
23Улуг туралыг кижи куду көрдүрер ^x,
а биче сеткилдиг кижи алдар-хүндү чедип алыр ^y.
24Оор-биле эштежир кижи бодунуң амы-тынын үнелевейн турары ол:
оорга каргыш салганын дыңнап турза-даа, сөс оскунмас ^z.
25Улустан коргар кижи дузакче кире бергени ол ^aa,
а Дээрги-Чаяакчыга идегээр кижиге айыылдыг чүү-даа чок.
26Хөй-ле улус чагырыкчыга чашпаалаар ^ab,
ынчалза-даа чөптүг шииткел кижиге Дээрги-Чаяакчыдан кээр.
27Чөптүг-шынныг улуска бак кижи – бужар чүүл,
а бузуттуг улуска эки мөзүлүг кижи – бужар чүүл.