Pro 6 | TyvTUV | STEP | Оглум! Өске кижи дээш дагдынып , шак ол эжиң дээш хол тутчуп, хүлээнген болзуңза,

‏ Proverbs 6

Ажыл-агыйга, амыдыралга херек сүмелер

1 Оглум! Өске кижи дээш дагдынып ^a, шак ол эжиң дээш хол тутчуп, хүлээнген болзуңза,
2 бодуңнуң-на сөзүң дээш дузакка киргениң ол-дур,
бодуңнуң-на аас-сөзүң-биле туттуруп алганың ол-дур.
3 Өске кижиниң холунче кирген-дир сен, оглум.
Оон адырлып алыр дизе, мону кыл:
доп-дораан ол кижиниң мурнунче кээп дүжүп,
ээрежип диле, чыда калба;
4 уйгу-дыжың уттувут, ийи карааң шийбе;
5 аңчыдан дескен элик дег,
куш тудар кижиниң дузаандан ойлаан куш дег,
тын менди үнерин бода ^b.

6 Чалгаапай! ^c Кымыскаякка бар –
чүнү кылып турарын көргеш, оон өөренип ал:
7 даргазы-даа, чагырыкчызы-даа,
хайгааракчызы-даа чок хирезинде,
8 ол чиир аъш-чемин чайын-на белеткеп аар-дыр,
дүжүт ажаар өйде курлавырлай чыып аар-дыр ^d.
9 Чежеге дээр чыргап чыдар сен,
чалгаапай, оттур өй келбээн бе? ^e
10 Ам-даа удуп-ноюрзап чыдар болзуңза,
ам-даа хөлестеп чыдар болзуңза,
11 тояанчы дег, ядарал сенче халдап кээр;
үптекчи дег, түрегдел сенче халдап кээр ^f.

12 Дүржок, бузуттуг кижиниң аксындан меге черле дүшпес ^g:
13 ол караан-даа база кааптар ^h,
будун-даа тепсей кааптар азы холу-биле-даа имней кааптар.
14 Ооң чүрээнде – кара сагыш, ооң бодалында – үргүлчү-ле бузут бар,
ол каяа-даа алгыш-кырыш үндүрер.
15 Ооң уржуунда айыыл-халап ону хенертен хөме таварааш,
хензиг када шуут узуткап каар ⁱ.

16 Дээрги-Чаяакчы алды чүүлдү көөр хөңнү чок,
чедиги чүүл база Аңаа чүдек-бужар болур ^j.
17 Олар бо-дур: адыыргак көрүш ^k, мегечи дыл ^l,
актыг кижиниң ханын төгер холдар ^m,
18 кара сагыштыг бодалдар чажырар чүрек ⁿ,
бузутче маңнаан буттар ^o,
19 аксындан меге дүжүрбес, мегелеп херечилээр кижи ^p
база ха-дуңмашкы улус аразынга алгыш-кырыш үндүрер кижи.

Самыыраарындан кичээндириишкин

20 Оглум! Ачаңның чагыг-сүмезин утпа,
аваңның өөредиин сагы ^q.
21 Оларны үргүлчү чүрээңге шыгжап чор,
каасталга дег, мойнуңга азып алгаш чор ^r.
22 Олар сени кылаштап чоруңда – эдертир,
удуп чыдып аарыңга – кадагалаар,
оттуп кээриңге – сеңээ сүме кадар.
23 Чагыг-сүме – чырыткы, өөредиг – чырык ^s,
а эдип-чазаан сургаал – амыдыралче орук болгай ^t.
24 Олар сени бак херээженден,
өске кижи кадайының элзедиглиг сөс-чугаазындан кичээндирер ^u.
25 Ол херээженниң чараш-каазы-биле чүрээңни хөлзетпе ^v,
ооң карактарының чивеңнээринге дуурайлатпа.
26 Самыын-садар херээженниң өртээ – кескинди хлеб,
а өске кижи кадайы дээш, үнелиг амы-тының-биле төлээр сен.
27 От хойлап алгаш, хевин өрттетпес кижи бар бе?
28 Изиг көс кырлап баскаш, будун өрттетпес кижи бар бе?
29 Өске кижи кадайы-биле холбажып турар кижи-биле
база ындыг болур: ол херээженге дегген кижи кеземче чок артпас.
30 Бир кижи аштай бергеш, хырнын тоттурар дээш оорланган болза,
улус ону дора көрбес ^{▼▼ Азы: «Бир кижи аштай бергеш, хырнын тоттурар дээш-даа оорланыр болза, улус ону дора көрбес деп бе?»}.
31 А ол кижи туттуруп алза,
чеди дакпыр кылдыр орнун тургузуп ^x,
бажыңында бүгү өнчү-хөреңгизин ап бээр.
32 Ашактыг херээжен-биле самыырап турар эрниң угааны четпес-тир –
бодунуң өлүмүн белеткеп турар-дыр ^y.
33 Ону манап турар чүве – эттедип-соктурары, бак атка кирери,
ооң бужар-багы ам кажан-даа балалбас.
34 Демги херээженниң ашаа хүннээнинден кылыы хайныр,
өжээн негээр хүнү кээрге, ол өршээл билбес ^z,
35 кандыг-даа садыы алырынга чөпшээрешпес
база чеже-даа хөй белек тутсуруңга, хайыра бодавас.