Matthew 26
1Καὶ ἐγένετο ὅτε ἐτέλεσεν ὁ Ἰησοῦς πάντας τοὺς λόγους τούτους, εἶπεν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ· 2Οἴδατε ὅτι μετὰ δύο ἡμέρας τὸ πάσχα γίνεται, καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται εἰς τὸ σταυρωθῆναι.3Τότε συνήχθησαν οἱ ▼
▼ ἀρχιερεῖς = WH Treg NA/NIV: || ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραμματεῖς = RP
ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι τοῦ λαοῦ εἰς τὴν αὐλὴν τοῦ ἀρχιερέως τοῦ λεγομένου Καϊάφα, 4καὶ συνεβουλεύσαντο ἵνα τὸν Ἰησοῦν δόλῳ κρατήσωσιν καὶ ἀποκτείνωσιν· 5ἔλεγον δέ· Μὴ ἐν τῇ ἑορτῇ, ἵνα μὴ θόρυβος γένηται ἐν τῷ λαῷ. 6Τοῦ δὲ Ἰησοῦ γενομένου ἐν Βηθανίᾳ ἐν οἰκίᾳ Σίμωνος τοῦ λεπροῦ, 7προσῆλθεν αὐτῷ γυνὴ ▼
▼ ἔχουσα ἀλάβαστρον μύρου = WH Treg NA/NIV: || ἀλάβαστρον μύρου ἔχουσα = RP
ἔχουσα ἀλάβαστρον μύρου ⸃ βαρυτίμου καὶ κατέχεεν ἐπὶ ▼▼ τῆς κεφαλῆς = WH Treg NA/NIV: || τὴν κεφαλὴν = RP
τῆς κεφαλῆς ⸃ αὐτοῦ ἀνακειμένου. 8ἰδόντες δὲ οἱ ▼▼ μαθηταὶ = WH Treg NA/NIV: || μαθηταὶ αὐτοῦ = RP
μαθηταὶ ἠγανάκτησαν λέγοντες· Εἰς τί ἡ ἀπώλεια αὕτη; 9ἐδύνατο γὰρ ▼▼ τοῦτο = WH Treg NA: || τοῦτο τὸ μύρον = NIV RP
τοῦτο πραθῆναι πολλοῦ καὶ δοθῆναι πτωχοῖς. 10γνοὺς δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· Τί κόπους παρέχετε τῇ γυναικί; ἔργον γὰρ καλὸν ἠργάσατο εἰς ἐμέ· 11πάντοτε γὰρ τοὺς πτωχοὺς ἔχετε μεθ᾽ ἑαυτῶν, ἐμὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε· 12βαλοῦσα γὰρ αὕτη τὸ μύρον τοῦτο ἐπὶ τοῦ σώματός μου πρὸς τὸ ἐνταφιάσαι με ἐποίησεν. 13ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ὅπου ἐὰν κηρυχθῇ τὸ εὐαγγέλιον τοῦτο ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ, λαληθήσεται καὶ ὃ ἐποίησεν αὕτη εἰς μνημόσυνον αὐτῆς. 14Τότε πορευθεὶς εἷς τῶν δώδεκα, ὁ λεγόμενος Ἰούδας Ἰσκαριώτης, πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς 15εἶπεν· Τί θέλετέ μοι δοῦναι κἀγὼ ὑμῖν παραδώσω αὐτόν; οἱ δὲ ἔστησαν αὐτῷ τριάκοντα ἀργύρια. 16καὶ ἀπὸ τότε ἐζήτει εὐκαιρίαν ἵνα αὐτὸν παραδῷ.
17Τῇ δὲ πρώτῃ τῶν ἀζύμων προσῆλθον οἱ μαθηταὶ τῷ Ἰησοῦ ▼
▼ λέγοντες = WH Treg NA/NIV: || αὐτῷ = RP
λέγοντες· Ποῦ θέλεις ▼▼ ἑτοιμάσωμέν = WH Treg NA/NIV: || ἑτοιμάσομέν = RP
ἑτοιμάσωμέν σοι φαγεῖν τὸ πάσχα; 18ὁ δὲ εἶπεν· Ὑπάγετε εἰς τὴν πόλιν πρὸς τὸν δεῖνα καὶ εἴπατε αὐτῷ· Ὁ διδάσκαλος λέγει· Ὁ καιρός μου ἐγγύς ἐστιν· πρὸς σὲ ποιῶ τὸ πάσχα μετὰ τῶν μαθητῶν μου. 19καὶ ἐποίησαν οἱ μαθηταὶ ὡς συνέταξεν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς, καὶ ἡτοίμασαν τὸ πάσχα. 20Ὀψίας δὲ γενομένης ἀνέκειτο μετὰ τῶν δώδεκα ▼
▼ μαθητῶν = WH: || [omit] = Treg NA/NIV RP
μαθητῶν 21καὶ ἐσθιόντων αὐτῶν εἶπεν· Ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι εἷς ἐξ ὑμῶν παραδώσει με. 22καὶ λυπούμενοι σφόδρα ἤρξαντο λέγειν αὐτῷ ▼▼ εἷς ἕκαστος = WH Treg NA/NIV: || ἕκαστος αὐτῶν = RP
εἷς ἕκαστος ⸃· Μήτι ἐγώ εἰμι, κύριε; 23ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· Ὁ ἐμβάψας μετ᾽ ἐμοῦ ▼▼ τὴν χεῖρα ἐν τῷ τρυβλίῳ = WH Treg NA/NIV: || ἐν τῷ τρυβλίῳ τὴν χεῖρα = RP
τὴν χεῖρα ἐν τῷ τρυβλίῳ ⸃ οὗτός με παραδώσει· 24ὁ μὲν υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ὑπάγει καθὼς γέγραπται περὶ αὐτοῦ, οὐαὶ δὲ τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ δι᾽ οὗ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται· καλὸν ἦν αὐτῷ εἰ οὐκ ἐγεννήθη ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος. 25ἀποκριθεὶς δὲ Ἰούδας ὁ παραδιδοὺς αὐτὸν εἶπεν· Μήτι ἐγώ εἰμι, ῥαββί; λέγει αὐτῷ· Σὺ εἶπας. 26Ἐσθιόντων δὲ αὐτῶν λαβὼν ὁ Ἰησοῦς ▼
▼ ἄρτον = WH Treg NA/NIV: || τὸν ἄρτον = RP
ἄρτον καὶ ▼▼ εὐλογήσας = WH Treg NA/NIV: || εὐχαριστήσας = RP
εὐλογήσας ἔκλασεν καὶ ▼▼ δοὺς τοῖς μαθηταῖς = WH Treg NA/NIV: || ἐδίδου τοῖς μαθηταῖς καὶ = RP
δοὺς τοῖς μαθηταῖς ⸃ εἶπεν· Λάβετε φάγετε, τοῦτό ἐστιν τὸ σῶμά μου. 27καὶ ▼▼ λαβὼν = WH Treg NA/NIV: || λαβὼν τὸ = RP
λαβὼν ποτήριον καὶ εὐχαριστήσας ἔδωκεν αὐτοῖς λέγων· Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες, 28τοῦτο γάρ ἐστιν τὸ αἷμά ▼▼ μου = WH Treg NA/NIV: || μου τὸ = RP
μου ▼▼ τῆς = WH NA/NIV: || τῆς καινῆς = Treg RP
τῆς διαθήκης τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυννόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν· 29λέγω δὲ ▼▼ ὑμῖν = WH Treg NA/NIV: || ὑμῖν ὅτι = RP
ὑμῖν, οὐ μὴ πίω ἀπ᾽ ἄρτι ἐκ τούτου τοῦ γενήματος τῆς ἀμπέλου ἕως τῆς ἡμέρας ἐκείνης ὅταν αὐτὸ πίνω μεθ᾽ ὑμῶν καινὸν ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ πατρός μου. 30καὶ ὑμνήσαντες ἐξῆλθον εἰς τὸ Ὄρος τῶν Ἐλαιῶν. 31Τότε λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· Πάντες ὑμεῖς σκανδαλισθήσεσθε ἐν ἐμοὶ ἐν τῇ νυκτὶ ταύτῃ, γέγραπται γάρ· Πατάξω τὸν ποιμένα, καὶ ▼
▼ διασκορπισθήσονται = WH Treg NA/NIV: || διασκορπισθήσεται = RP
διασκορπισθήσονται τὰ πρόβατα τῆς ποίμνης· 32μετὰ δὲ τὸ ἐγερθῆναί με προάξω ὑμᾶς εἰς τὴν Γαλιλαίαν. 33ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Πέτρος εἶπεν αὐτῷ· Εἰ πάντες σκανδαλισθήσονται ἐν σοί, ▼▼ ἐγὼ = WH Treg NA/NIV: || ἐγὼ δὲ = RP
ἐγὼ οὐδέποτε σκανδαλισθήσομαι. 34ἔφη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· Ἀμὴν λέγω σοι ὅτι ἐν ταύτῃ τῇ νυκτὶ πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι τρὶς ἀπαρνήσῃ με. 35λέγει αὐτῷ ὁ Πέτρος· Κἂν δέῃ με σὺν σοὶ ἀποθανεῖν, οὐ μή σε ▼▼ ἀπαρνήσομαι = WH Treg NA/NIV: || ἀπαρνήσωμαι = RP
ἀπαρνήσομαι. ▼▼ ὁμοίως = WH Treg NA/NIV: || ὁμοίως δὲ = RP
ὁμοίως καὶ πάντες οἱ μαθηταὶ εἶπαν. 36Τότε ἔρχεται μετ᾽ αὐτῶν ὁ Ἰησοῦς εἰς χωρίον λεγόμενον Γεθσημανὶ, καὶ λέγει τοῖς μαθηταῖς· Καθίσατε αὐτοῦ ἕως οὗ ἀπελθὼν ▼
▼ ἐκεῖ προσεύξωμαι = WH Treg NA/NIV: || προσεύξωμαι ἐκεῖ = RP
ἐκεῖ προσεύξωμαι ⸃. 37καὶ παραλαβὼν τὸν Πέτρον καὶ τοὺς δύο υἱοὺς Ζεβεδαίου ἤρξατο λυπεῖσθαι καὶ ἀδημονεῖν. 38τότε λέγει ▼▼ αὐτοῖς = WH Treg NA/NIV: || αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς = RP
αὐτοῖς· Περίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή μου ἕως θανάτου· μείνατε ὧδε καὶ γρηγορεῖτε μετ᾽ ἐμοῦ. 39καὶ ▼▼ προελθὼν = WH NA/NIV: || προσελθὼν = Treg RP
προελθὼν μικρὸν ἔπεσεν ἐπὶ πρόσωπον αὐτοῦ προσευχόμενος καὶ λέγων· Πάτερ μου, εἰ δυνατόν ἐστιν, παρελθάτω ἀπ᾽ ἐμοῦ τὸ ποτήριον τοῦτο· πλὴν οὐχ ὡς ἐγὼ θέλω ἀλλ᾽ ὡς σύ. 40καὶ ἔρχεται πρὸς τοὺς μαθητὰς καὶ εὑρίσκει αὐτοὺς καθεύδοντας, καὶ λέγει τῷ Πέτρῳ· Οὕτως οὐκ ἰσχύσατε μίαν ὥραν γρηγορῆσαι μετ᾽ ἐμοῦ; 41γρηγορεῖτε καὶ προσεύχεσθε, ἵνα μὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν· τὸ μὲν πνεῦμα πρόθυμον ἡ δὲ σὰρξ ἀσθενής. 42πάλιν ἐκ δευτέρου ἀπελθὼν προσηύξατο λέγων· Πάτερ μου, εἰ οὐ δύναται ▼▼ τοῦτο = WH Treg NA/NIV: || τοῦτο τὸ ποτήριον = RP
τοῦτο ▼▼ παρελθεῖν = WH Treg NA/NIV: || παρελθεῖν ἀπ᾽ ἐμοῦ = RP
παρελθεῖν ἐὰν μὴ αὐτὸ πίω, γενηθήτω τὸ θέλημά σου. 43καὶ ἐλθὼν ▼▼ πάλιν εὗρεν αὐτοὺς = WH Treg NA/NIV: || εὑρίσκει αὐτοὺς πάλιν = RP
πάλιν εὗρεν αὐτοὺς ⸃ καθεύδοντας, ἦσαν γὰρ αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοὶ βεβαρημένοι. 44καὶ ἀφεὶς αὐτοὺς ▼▼ πάλιν ἀπελθὼν = WH Treg NA/NIV: || ἀπελθὼν πάλιν = RP
πάλιν ἀπελθὼν ⸃ προσηύξατο ἐκ τρίτου τὸν αὐτὸν λόγον εἰπὼν ▼▼ πάλιν = WH NA/NIV: || [omit] = Treg RP
πάλιν. 45τότε ἔρχεται πρὸς τοὺς ▼▼ μαθητὰς = WH Treg NA/NIV: || μαθητὰς αὐτοῦ = RP
μαθητὰς καὶ λέγει αὐτοῖς· Καθεύδετε ▼▼ τὸ = Treg NA/NIV RP: || [omit] = WH
τὸ λοιπὸν καὶ ἀναπαύεσθε· ἰδοὺ ἤγγικεν ἡ ὥρα καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται εἰς χεῖρας ἁμαρτωλῶν. 46ἐγείρεσθε ἄγωμεν· ἰδοὺ ἤγγικεν ὁ παραδιδούς με. 47Καὶ ἔτι αὐτοῦ λαλοῦντος ἰδοὺ Ἰούδας εἷς τῶν δώδεκα ἦλθεν καὶ μετ᾽ αὐτοῦ ὄχλος πολὺς μετὰ μαχαιρῶν καὶ ξύλων ἀπὸ τῶν ἀρχιερέων καὶ πρεσβυτέρων τοῦ λαοῦ. 48ὁ δὲ παραδιδοὺς αὐτὸν ἔδωκεν αὐτοῖς σημεῖον λέγων· Ὃν ἂν φιλήσω αὐτός ἐστιν· κρατήσατε αὐτόν. 49καὶ εὐθέως προσελθὼν τῷ Ἰησοῦ εἶπεν· Χαῖρε, ῥαββί· καὶ κατεφίλησεν αὐτόν. 50ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῷ· Ἑταῖρε, ἐφ᾽ ▼
▼ ὃ = WH Treg NA/NIV: || ᾧ = RP
ὃ πάρει. τότε προσελθόντες ἐπέβαλον τὰς χεῖρας ἐπὶ τὸν Ἰησοῦν καὶ ἐκράτησαν αὐτόν. 51καὶ ἰδοὺ εἷς τῶν μετὰ Ἰησοῦ ἐκτείνας τὴν χεῖρα ἀπέσπασεν τὴν μάχαιραν αὐτοῦ καὶ πατάξας τὸν δοῦλον τοῦ ἀρχιερέως ἀφεῖλεν αὐτοῦ τὸ ὠτίον. 52τότε λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· Ἀπόστρεψον ▼▼ τὴν μάχαιράν σου = WH Treg NA/NIV: || σου τὴν μάχαιραν = RP
τὴν μάχαιράν σου ⸃ εἰς τὸν τόπον αὐτῆς, πάντες γὰρ οἱ λαβόντες μάχαιραν ἐν μαχαίρῃ ▼▼ ἀπολοῦνται = WH Treg NA/NIV: || ἀποθανοῦνται = RP
ἀπολοῦνται· 53ἢ δοκεῖς ὅτι οὐ ▼▼ δύναμαι = WH Treg NA/NIV: || δύναμαι ἄρτι = RP
δύναμαι παρακαλέσαι τὸν πατέρα μου, καὶ παραστήσει μοι ▼▼ ἄρτι πλείω = WH Treg NA/NIV: || πλείους ἢ = RP
ἄρτι πλείω ⸃ δώδεκα λεγιῶνας ἀγγέλων; 54πῶς οὖν πληρωθῶσιν αἱ γραφαὶ ὅτι οὕτως δεῖ γενέσθαι; 55ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ εἶπεν ὁ Ἰησοῦς τοῖς ὄχλοις· Ὡς ἐπὶ λῃστὴν ἐξήλθατε μετὰ μαχαιρῶν καὶ ξύλων συλλαβεῖν με; καθ᾽ ▼▼ ἡμέραν = WH NA/NIV: || ἡμέραν πρὸς ὑμᾶς = Treg RP
ἡμέραν ▼▼ ἐν τῷ ἱερῷ ἐκαθεζόμην διδάσκων = WH Treg NA/NIV: || ἐκαθεζόμην διδάσκων ἐν τῷ ἱερῷ = RP
ἐν τῷ ἱερῷ ἐκαθεζόμην διδάσκων ⸃ καὶ οὐκ ἐκρατήσατέ με. 56τοῦτο δὲ ὅλον γέγονεν ἵνα πληρωθῶσιν αἱ γραφαὶ τῶν προφητῶν. τότε οἱ μαθηταὶ πάντες ἀφέντες αὐτὸν ἔφυγον. 57Οἱ δὲ κρατήσαντες τὸν Ἰησοῦν ἀπήγαγον πρὸς Καϊάφαν τὸν ἀρχιερέα, ὅπου οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι συνήχθησαν. 58ὁ δὲ Πέτρος ἠκολούθει αὐτῷ ἀπὸ μακρόθεν ἕως τῆς αὐλῆς τοῦ ἀρχιερέως, καὶ εἰσελθὼν ἔσω ἐκάθητο μετὰ τῶν ὑπηρετῶν ἰδεῖν τὸ τέλος. 59οἱ δὲ ἀρχιερεῖς ▼
▼ καὶ = WH Treg NA/NIV: || καὶ οἱ πρεσβύτεροι καὶ = RP
καὶ τὸ συνέδριον ὅλον ἐζήτουν ψευδομαρτυρίαν κατὰ τοῦ Ἰησοῦ ὅπως ▼▼ αὐτὸν θανατώσωσιν = WH NA/NIV: || αὐτὸν θανατώσουσιν = Treg; || θανατώσωσιν αὐτόν = RP
αὐτὸν θανατώσωσιν ⸃, 60καὶ οὐχ εὗρον ▼▼ πολλῶν προσελθόντων ψευδομαρτύρων. ὕστερον δὲ προσελθόντες δύο = WH Treg NA/NIV: || καὶ πολλῶν ψευδομαρτύρων προσελθόντων, οὐχ εὗρον. Ὕστερον δὲ προσελθόντες δύο ψευδομάρτυρες = RP
πολλῶν προσελθόντων ψευδομαρτύρων. ὕστερον δὲ προσελθόντες δύο ⸃ 61εἶπαν· Οὗτος ἔφη· Δύναμαι καταλῦσαι τὸν ναὸν τοῦ θεοῦ καὶ διὰ τριῶν ἡμερῶν ▼▼ οἰκοδομῆσαι = WH Treg NA/NIV: || οἰκοδομῆσαι αὐτόν = RP
οἰκοδομῆσαι. 62καὶ ἀναστὰς ὁ ἀρχιερεὺς εἶπεν αὐτῷ· Οὐδὲν ἀποκρίνῃ; τί οὗτοί σου καταμαρτυροῦσιν; 63ὁ δὲ Ἰησοῦς ἐσιώπα. ▼▼ καὶ = WH Treg NA/NIV: || καὶ ἀποκριθεὶς = RP
καὶ ὁ ἀρχιερεὺς εἶπεν αὐτῷ· Ἐξορκίζω σε κατὰ τοῦ θεοῦ τοῦ ζῶντος ἵνα ἡμῖν εἴπῃς εἰ σὺ εἶ ὁ χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ. 64λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· Σὺ εἶπας· πλὴν λέγω ὑμῖν, ἀπ᾽ ἄρτι ὄψεσθε τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου καθήμενον ἐκ δεξιῶν τῆς δυνάμεως καὶ ἐρχόμενον ἐπὶ τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ. 65τότε ὁ ἀρχιερεὺς διέρρηξεν τὰ ἱμάτια αὐτοῦ ▼▼ λέγων = WH Treg NA/NIV: || λέγων ὅτι = RP
λέγων· Ἐβλασφήμησεν· τί ἔτι χρείαν ἔχομεν μαρτύρων; ἴδε νῦν ἠκούσατε τὴν ▼▼ βλασφημίαν = WH Treg NA/NIV: || βλασφημίαν αὐτοῦ = RP
βλασφημίαν· 66τί ὑμῖν δοκεῖ; οἱ δὲ ἀποκριθέντες εἶπαν· Ἔνοχος θανάτου ἐστίν. 67τότε ἐνέπτυσαν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ καὶ ἐκολάφισαν αὐτόν, οἱ δὲ ἐράπισαν 68λέγοντες· Προφήτευσον ἡμῖν, χριστέ, τίς ἐστιν ὁ παίσας σε; 69Ὁ δὲ Πέτρος ▼
▼ ἐκάθητο ἔξω = WH Treg NA/NIV: || ἔξω ἐκάθητο = RP
ἐκάθητο ἔξω ⸃ ἐν τῇ αὐλῇ· καὶ προσῆλθεν αὐτῷ μία παιδίσκη λέγουσα· Καὶ σὺ ἦσθα μετὰ Ἰησοῦ τοῦ Γαλιλαίου· 70ὁ δὲ ἠρνήσατο ▼▼ ἔμπροσθεν = WH Treg NA/NIV: || ἔμπροσθεν αὐτῶν = RP
ἔμπροσθεν πάντων λέγων· Οὐκ οἶδα τί λέγεις. 71ἐξελθόντα ▼▼ δὲ = WH Treg NA/NIV: || δὲ αὐτὸν = RP
δὲ εἰς τὸν πυλῶνα εἶδεν αὐτὸν ἄλλη καὶ λέγει ▼▼ τοῖς = WH Treg NA/NIV: || αὐτοῖς = RP
τοῖς ἐκεῖ· ▼▼ Οὗτος = WH NA/NIV: || Καὶ οὗτος = Treg RP
Οὗτος ἦν μετὰ Ἰησοῦ τοῦ Ναζωραίου· 72καὶ πάλιν ἠρνήσατο μετὰ ὅρκου ὅτι Οὐκ οἶδα τὸν ἄνθρωπον. 73μετὰ μικρὸν δὲ προσελθόντες οἱ ἑστῶτες εἶπον τῷ Πέτρῳ· Ἀληθῶς καὶ σὺ ἐξ αὐτῶν εἶ, καὶ γὰρ ἡ λαλιά σου δῆλόν σε ποιεῖ· 74τότε ἤρξατο καταθεματίζειν καὶ ὀμνύειν ὅτι Οὐκ οἶδα τὸν ἄνθρωπον. καὶ ▼▼ εὐθέως = NA/NIV RP: || εὐθὺς = WH Treg
εὐθέως ἀλέκτωρ ἐφώνησεν· 75καὶ ἐμνήσθη ὁ Πέτρος τοῦ ▼▼ ῥήματος = WH Treg NA/NIV: || ῥήματος τοῦ = RP
ῥήματος Ἰησοῦ ▼▼ εἰρηκότος = WH Treg NA/NIV: || εἰρηκότος αὐτῷ = RP
εἰρηκότος ὅτι Πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι τρὶς ἀπαρνήσῃ με, καὶ ἐξελθὼν ἔξω ἔκλαυσεν πικρῶς.
Copyright information for
SBLG